Noty biograficzne 80 biskupów ordynariuszy i 36 biskupów sufraganów zawiera wydana właśnie książka pt. „Episkopat Płocki w latach 1075-2015”, autorstwa ks. prof. Michała Grzybowskiego i doc. dr Leszka Zygnera. W tym roku mija 940 lat od powołania diecezji płockiej, która jest jedną z najstarszych w Polsce.
„Diecezja płocka nie miała do tej pory całościowego opracowania, dotyczącego jej episkopatu. Chciałbym, żeby nasza praca służyła dalszym badaniom. Książka, którą napisaliśmy to skromny wkład na obchodzone 940-lecie naszej diecezji. Być może za dziesięć lat na kolejny jubileusz pojawi się nowe opracowanie, dotyczące tego zagadnienia” – powiedział ks. prof. Grzybowski.
Opracowanie „Episkopat Płocki w latach 1075-2015”, oprócz not biograficznych biskupów tej diecezji, zawiera również reprodukcje ich portretów oraz herbów, zarówno rodowych, jak i biskupich. Ich publikacja była możliwa dzięki kwerendzie przeprowadzonej m.in. w Bibliotece Narodowej w Warszawie, w zbiorach cyfrowych archiwum klasztoru franciszkanów w Krakowie oraz w Archiwum Diecezjalnym i Muzeum Diecezjalnym w Płocku.
„Diecezja płocka nie miała do tej pory całościowego opracowania, dotyczącego jej episkopatu. Chciałbym, żeby nasza praca służyła dalszym badaniom. Książka, którą napisaliśmy to skromny wkład na obchodzone 940-lecie naszej diecezji. Być może za dziesięć lat na kolejny jubileusz pojawi się nowe opracowanie, dotyczące tego zagadnienia” – powiedział ks. prof. Grzybowski.
Jak przypomniał obecny biskup płocki Piotr Libera, początek tej diecezji związany jest z listem papieża Grzegorza VII do króla Bolesława Śmiałego, datowanym na 20 kwietnia 1075 r. „To biskupom, naszym historycznym poprzednikom, zawdzięczać należy nie tylko rozwój życia religijnego, ale i związaną z nim ściśle humanizację stosunków społecznych oraz promocję kultury. Teraźniejszość i przyszłość płockiej wspólnoty diecezjalnej wyrasta z jej przeszłości i dlatego tak ważne jest poznanie własnych korzeni” - zaznaczył bp Libera.
„Płock był bardzo mocno związany z tym, co działo się wówczas z Kościołem polskim, europejskim” – powiedział o początkach tamtejszej diecezji doc. dr Zygner. Jako przykład podał postać biskupa Aleksandra z Malonne (1129-1156) koło Namur (Belgia), inicjatora m.in. budowy romańskiej katedry w Płocku oraz powstania dla tej bazyliki tzw. „Drzwi Płockich”, których kwatery zostały odlane w latach 1152-54 w Magdeburgu (Niemcy). „Dzięki temu biskupowi możemy mówić o swego rodzaju renesansie płockim w dobie średniowiecza” – zaznaczył doc. dr Zygner. Zwrócił jednocześnie uwagę, iż należy zdawać sobie sprawę z tego, że początki płockiego Kościoła, w tym pierwszych biskupów tej diecezji, nadal „owiane są tajemnicą”.
Jak podkreślił doc. dr Zygner, opracowanie „Episkopat Płocki w latach 1075-2015”, którego jest współautorem, to „hołd dla wszystkich wielkich biskupów płockich, którzy wnieśli ogromny wkład w życie Polski i Kościoła”. Przypomniał przy tym osoby błogosławionych męczenników: arcybiskupa Antoniego Juliana Nowowiejskiego (1909-1941) i jego biskupa pomocniczego Leona Wetmańskiego (1928-1941), którzy zginęli w hitlerowskim obozie koncentracyjnym w Działdowie. „To piękna, choć tragiczna, karta w historii diecezji płockiej, która jako jedyna w Polsce podczas II wojny światowej została całkowicie osierocona” – zaznaczył doc. dr Zygner.
Wśród 80 biskupów ordynariuszy diecezji płockiej książka „Episkopat Płocki w latach 1075-2015” jako pierwszego wymienia biskupa Marka z pochodzenia Włocha, o którym wspomina „Katalog biskupów płockich” Jana Długosza. Autorzy wspominając tę postać powołują się także na opracowanie ks. prof. Tadeusza Żebrowskiego pt. „Zarys dziejów diecezji płockiej”. Jako „pierwszy historycznie pewny rządca diecezji płockiej” wymieniony został biskup Szymon (1109-1129), który przybył do Polski „zapewne w otoczeniu biskupa krakowskiego Baldwina”. Poczet biskupów zamyka obecny ordynariusz diecezji płockiej Piotr Libera, którego ingres odbył się w 2007 r.
Diecezja płocka została utworzona w 1075 r. Obejmowała obszar na obu brzegach Wisły, przejmując m.in. część terenów ówczesnej archidiecezji gnieźnieńskiej i diecezji poznańskiej. W ciągu wieków zasięg terytorialny diecezji płockiej ulegał zmianom, m.in. w latach 1243, 1633, 1918 i 1925, a ostatni raz w 1992 r. - do diecezji łomżyńskiej włączono wtedy 31 parafii, siedem do diecezji łowickiej, a jedną do nowej diecezji warszawsko-praskiej. Przyjmuje się, że pierwszy Synod Diecezjalny został zwołany w Płocku w 1216 r. przez biskupa Getko
Książkę prezentującą sylwetki jej biskupów ordynariuszy i biskupów pomocniczych wydało Towarzystwo Naukowe Płockie.
mb/ ls/
