Monografia autorstwa prof. Jana K. Ostrowskiego „Portret w dawnej Polsce” była tematem czwartkowego spotkania w pałacu w Wilanowie. To lektura niemal obowiązkowa dla miłośników wszelkich nauk humanistycznych – powiedział wiceminister kultury Jarosław Sellin.
"Przedstawiamy dzisiaj ważny i piękny, liczący 496 stron i 589 ilustracji album +Portret w dawnej Polsce+ autorstwa prof. Jana K. Ostrowskiego, wybitnego znawcy tematu" - powiedział otwierając spotkanie w Sali Białej wilanowskiego pałacu Paweł Jaskanis, dyrektor Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie.
"To jest lektura fascynująca nie tylko dla historyków i historyków sztuki, ale - również zważywszy na niezwykle wysoki poziom edycji - to lektura niemal obowiązkowa dla miłośników wszelkich nauk humanistycznych - mówił uczestniczący w spotkaniu Jarosław Sellin, sekretarz stanu w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
"Widać, że jest to dzieło życia pana profesora Ostrowskiego" - podkreślił Sellin, komentując bogatą bibliografię publikacji. Podziękował Muzeum Pałacu w Wilanowie, które wydało książkę, "za profesjonalne i przepiękne dzieło wydawnicze".
W rozmowie na temat książki obok autora publikacji Jana K. Ostrowskiego, historyka sztuki, profesora nauk humanistycznych, wieloletniego dyrektora Zamku Królewskiego na Wawelu, udział wzięli prof. Wojciech Kriegseisen, znawca historii nowożytnej Polski a także prof. Przemysław Mrozowski, wybitny heraldyk i badacz sztuki portretu.
"Książka prof. Ostrowskiego pokazująca bogactwo sztuki portretowej XVII i XVIII wieku jest zwierciadłem życia indywidualnego i zbiorowego; jest znakomitym studium nowożytnego społeczeństwa polskiego - powiedział prof. Kriegseisen.
Według niego, realia ukazane w portretach są skarbnicą dla historyków i antropologów kultury. Informacje o strojach, np. męskich od polskiego stroju narodowego w XVII wieku po mundury: cywilne, wojewódzkie, przyjacielskie - takie jakie np. nosili towarzysze księcia Józefa Poniatowskiego, uczestniczący w przyjęciach w Pałacu pod Blachą, mundury dworskie, urzędnicze, duchownych - stanowią ogromną wiedzę możliwą do odczytania z portretów dawnych Polaków.
"Te portrety ukazują przede wszystkim przedstawicieli szlachty, odzwierciedlają ich aspiracje i pozycję społeczną, wiele mówią na temat sposobów prezentowania postaci. Są źródłem informacji, ale i wzruszeń" - mówił prof. Mrozowski. "Jest to jedna z najważniejszych książek, jakie ukazały się w ostatnich dekadach" - ocenił.
"Książka ma dość długą historię" - mówił jej autor prof. Ostrowski. Przypomniał, że w latach 1988-89 prowadził w Instytucie Historii Sztuki Uniwersytetu Jagiellońskiego wykład monograficzny na temat portretu staropolskiego, i że zajęcia te cieszyły się sporym zainteresowaniem studentów. Potem nastąpiła przerwa w pracy nad książką. Powrócił do niej w roku 2013; kolejne lata poświęcił na rozbudowę i porządkowanie tekstu, kompletowanie bibliografii oraz materiału ilustracyjnego.
"Moją intencją było aby ta praca - oparta na różnorodnych źródłach, oczywiście głównie obrazowych - była opowieścią o dawnych Polakach i Polkach" - powiedział prof. Ostrowski. "O ich wyglądzie, obyczaju i mentalności; o sposobach kreowania przez nich swych wizerunków, o funkcjach, jakie te wizerunki pełniły i o odczytywaniu ich złożonych struktur, wymagających rekonstrukcji dawno zapomnianych kodów" - wyjaśnił. "Chodziło mi o to, aby pokazać, jak patrzeć na dawne dzieła, jak je czytać i interpretować portrety w odniesieniu do czasów, w których powstały" - dodał.
"Pisanie tego rodzaju pracy uważam za patriotyczny obowiązek, choćby to zabrzmiało nazbyt patetycznie, ale ja tak to odbieram" - podsumował prof. Ostrowski.
Wydawcą monografii "Portret w dawnej Polsce" autorstwa Jana K. Ostrowskiego jest Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie. (PAP)
autor: Anna Bernat
abe/ pat/
