40 prac Tytusa Dzieduszyckiego-Sasa, jednego z najbardziej radykalnych artystów lubelskiej awangardowej grupy Zamek, zakupiło Muzeum Lubelskie. Prace będą pokazane publiczności w grudniu tego roku; w przyszłości wejdą w skład stałej wystawy muzeum.
Wśród zakupionych prac są asamblaże, czyli kompozycje trójwymiarowe, projekty i szkice do asamblaży o samodzielnej wartości artystycznej, monotypie, rysunki i prace wykonane w technikach wodnych z użyciem szablonów. Pochodzą z różnych okresów twórczości artysty, od wczesnych, konwencjonalnych pejzaży, po przestrzenne formy, w których eksperymentował z różnorodnymi materiałami.
Prace zakupione zostały od mieszkającej w Paryżu rodziny artysty, za 147 tys. zł w większości pochodzących z dotacji Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, z programu „Regionalne kolekcje sztuki współczesnej” – poinformowała w środę na konferencji prasowej dyrektor Muzeum Lubelskiego, Katarzyna Mieczkowska.
„Cena zapłacona za te prace ma charakter bardzo umowny. Właściwie nigdy nie były one na rynku, to taki gest rodziny wobec muzeum” – zaznaczyła Mieczkowska.
Prace od 2012 r. znajdowały się w depozycie w Muzeum Lubelskim, wcześniej przechowywała je rodzina. W Lublinie zostały poddane zabiegom konserwacyjnym, które dobiegają końca. Będą zdigitalizowane i udostępnione w internecie.
W grudniu tego roku mają być pokazane na wystawie. „Wystawie będzie towarzyszył program edukacyjny, merytoryczny, tak, aby mieszkańcom przybliżyć twórczość grupy Zamek, która bardziej znana jest poza naszym miastem, niż w Lublinie” – dodała Mieczkowska.
Tytus Sas-Dzieduszycki (1934-73) był jednym z założycieli grupy Zamek, powołanej w 1957 r. przez studentów historii sztuki Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. Przeszedł artystyczną drogę od realizmu do ekspresjonizmu, surrealizmu i abstrakcji. W 1959 r. wyjechał do Paryża, gdzie tworzył w środowisku Edouarda Jaguera i ruchu Phases. Studiował w Ecole Superieure des Arts Decoratifs.
Interesował się sztuką kinetyczną. Zajmował się profesjonalnie projektowaniem elementów wyposażenia wnętrz, obiektów architektonicznych i przedmiotów użytkowych. Zginął w Paryżu w wypadku samochodowym.
Grupa Zamek istniała formalnie do 1960 r. Działała początkowo jako Koło Młodych Plastyków. Jej pierwszą siedzibą były pracownie usytuowane na Zamku Lubelskim, stąd nazwa grupy. Było to pierwsze awangardowe ugrupowanie, które pojawiło się w Lublinie.
W skład grupy wchodzili: Jerzy Durakiewicz, Ryszard Kiwerski, Mirosław Komendecki, Krzysztof Kurzątkowski, Stanisław Michalczuk, Lucjan Ocias, Józef Tarłowski i Przemysław Zwoliński oraz - najbardziej radykalni - Włodzimierz Borowski, Tytus Dzieduszycki-Sas i Jan Ziemski.
Artyści tworzący grupę prezentowali awangardowy program odnowy sztuki, w opozycji do malarstwa akademickiego. W swoich poszukiwaniach artystycznych sięgali do malarstwa abstrakcyjnego, swobodnego operowania plamą, wprowadzania do obrazu różnych materiałów, jak drewno, szkło, tkaniny. Ich poszukiwania zostały docenione nie tylko w kraju, ale i poza granicami. Ostatnia wspólna wystawa artystów grupy - Ziemskiego, Dzieduszyckiego i Borowskiego – miała miejsce w Paryżu.
Muzeum Lubelskie zbiera dzieła artystów grupy Zamek. Ma ich obecnie około 250. W przyszłości, po zakończeniu remontu siedziby muzeum i utworzenia nowych sal wystawienniczych, co ma nastąpić do 2020 r., planuje ich udostępnienie na stałej wystawie.
Muzeum Lubelskie, założone w 1906 r., to jedno z największych muzeów na wschodzie Polski. Od 1957 r. jego siedzibą główną jest Zamek Lubelski. Zgromadziło najbogatsze i najcenniejsze w regionie zbiory z wielu dziedzin m.in. sztuki, archeologii, numizmatyki, militariów, etnografii, literatury – łącznie blisko 170 tys. zabytków. Eksponowane są one także w czterech oddziałach miejscowych w Lublinie i trzech oddziałach zamiejscowych. (PAP)
autorzy: Zbigniew Kopeć, Renata Chrzanowska
edytor: Paweł Tomczyk
kop/ ren/ pat/
