Postać Jana Sztwiertni, jednego z najlepiej zapowiadających się kompozytorów śląskich, ofiary niemieckiego obozu Mauthausen-Gusen, przypomnieli bielscy muzycy w przygotowanym koncercie-filmie. Zobaczyć go można w internecie – podał we wtorek bielski magistrat.
„Jan Sztwiertnia był kompozytorem i pedagogiem na Śląsku Cieszyńskim. Twórczość tego niezwykle zdolnego – nieznanego szerzej – młodego artysty przerwała wojna. Nie zdążył wyjechać na stypendium na studia kompozytorskie w Paryżu. W 1940 r. zginął zamordowany w obozie koncentracyjnym Mauthausen-Gusen. Pozostawił po sobie wiele kompozycji inspirowanych folklorem Beskidu Śląskiego” – poinformowała Agata Wolna z zespołu prasowego magistratu.
Koncert-film „Nieznane perły muzyki polskiej – twórczość Jana Sztwiertni” został przygotowany przez Bielskie Centrum Kultury oraz Bielskie Towarzystwo Muzyczne. Można go obejrzeć na profilu facebookowym: https://www.facebook.com/BCKBIELSKOB/.
W koncercie nagranym w Bielskim Centrum Kultury wystąpili: śpiewaczka, sopranistka Joanna Korpiela-Jatkowska, pianistka Agata Adamczyk, skrzypek Adam Wagner, a także wiolonczelistka Urszula Mizia, organizatorka życia muzycznego, pedagog i profesor Uniwersytetu Śląskiego, która promuje twórczość Sztwiertni.
„Jan Maklakiewicz, polski kompozytor, zachwycony Janem Sztwiertnią – młodym, nieznanym wówczas muzykiem, przyszłą sławą kompozytorską - po wizycie w Wiśle relacjonował: +Każdą wolną chwilę od zawodowych zajęć spędza bądź to na studiowaniu dzieł mistrzów, jak: Moniuszko, Chopin, Karłowicz, Wagner, Strauss, bądź to na komponowaniu+. Te wielkie wzorce stoją u podstaw kompozycji fortepianowych Jana Sztwiertni” – powiedziała o kompozytorze Urszula Mizia.
Jan Sztwiertnia urodził się w Ustroniu w 1911 r. Był wychowankiem tamtejszego Ewangelickiego Domu Sierot. Ukończył Seminarium Nauczycielskie w Cieszynie. Gdy został nauczycielem w szkole ludowej w Wiśle zaczął też komponować. Prowadził także chór kościelny i grał na organach. Pisał drobne utwory dla szkoły i kościoła, fugi, preludia, chorały, kantaty.
W 1932 r. napisał operę „Sałasznicy”, której muzyka nawiązywała do motywów ludowych z okolic Wisły. Oparta była na opowieści wiślańskiego bajarza Ferdynanda Dyrny, który przyszedł do Sztwiertni z gotowym librettem. Oprócz opery skomponował ok. 50 utworów, m.in. poemat symfoniczny "Śpiący rycerze w Czantorii", "Suitę beskidzką" na chór męski, Rondo na kwartet smyczkowy i kantatę na chór pt. "Rycerze".
W 1935 r. kompozytor uzupełnił swoje wykształcenie w Szkole Muzycznej w Cieszynie, a w 1937 r. rozpoczął studia w Konserwatorium Muzycznym w Katowicach. Zdobył stypendium na studia kompozytorskie w Paryżu, jednak nie zdążył na nie wyjechać. Podczas wojny został aresztowany przez gestapo. Został przewieziony do niemieckiego obozu Mauthausen-Gusen. Tam zginął. Jego prochy przewieziono do Wisły, gdzie spoczywają na cmentarzu „Na Groniczku”. (PAP)
autor: Marek Szafrański
szf/ aszw/
