Donald Sutherland. Fot. PAP/EPA
Donald Sutherland, wybitny amerykański aktor pochodzenia kanadyjskiego, który zagrał m.in. w "Parszywej dwunastce", "M.A.S.H" czy w serii filmów "Igrzyska śmierci" zmarł w czwartek w wieku 88 lat. Niektórzy wybitni krytycy nazywali go „wytrawnym aktorem charakterystycznym”.
Donald był genialnym aktorem i skomplikowanym człowiekiem, który dzielił ze mną wiele przygód, takich jak występ w FTA Show, tournée przeciwko wojnie w Wietnamie, dla 60 000 żołnierzy, marynarzy i żołnierzy piechoty morskiej na Hawajach, Okinawie, Filipinach i w Japonii w 1971 r. Mam złamane serce – napisała Jane Fonda w poście na Instagramie.
Po filmie „Klute” (1971) w którym zagrali z Sutherlandem, aktorka nazwała go fascynującą gwiazdą i podkreśliła, że uwielbiają razem pracować. W latach 70. ich relacje ekranowe, przerodziły się w romantyczne.
Tom Blyth, który w 2023 roku wcielił się w kultową postać młodszego Donalda Sutherlanda, prezydenta Coriolanusa Snowa z „Igrzysk śmierci”, komplementował jego mistrzostwo aktorskie i warsztat.
„Niewielu aktorów grało w tylu filmach artystycznych przez całe swoje życie, dekadę po dekadzie lub było tak integralną częścią sukcesu i długowieczności medium. Niewielu aktorów poświęcało się tak bardzo, jak zaciekle każdej roli, dużej czy małej, pracy z miłością lub pracy na zlecenie. Niewielu aktorów przynosiło tak cholerne zadowolenie w oglądaniu” – ocenił magazyn Vulture.
Niektórzy wybitni krytycy nazywali go „wytrawnym aktorem charakterystycznym”, który celował w portretowaniu wyjątkowych i złożonych postaci. Często nie byli to główni bohaterzy, ale tacy, którzy pozostawiają niezatarte wrażenie.
Podkreślana jest jego wszechstronność i zasięg. „Mógł być zabawny jako Hawkeye Pierce w M.A.S.H, wyluzowany jako złoczyńca lub wyrafinowany jako handlarz dziełami sztuki”.
Donald Sutherland grał m.in. w filmach "Parszywa dwunastka" (!967), "Złoto dla zuchwałych" (1970), "M.A.S.H" (1970) czy Klute (1971), "Ordinary People" (1980). W roku 1976 zagrał we włoskim filmie "Casanowa" Federico Felliniego, oraz w epickim dramacie historycznym Bernardo Bertolucciego "Wiek XX". Niezwykłym powodzeniem cieszyła się seria czterech filmów "Igrzyska śmierci" (2012-2015).
W roku 2014 r. zwierzył się magazynowi "Variety", że nie spodziewał się, takiego uznana za rolę w "Igrzyskach śmierci". Stała się kultowa do tego stopnia, że młodzi fani przez lata prosili go o zdjęcia.
Kilka lat później wyjaśnił dziennikowi "USA Today", że zawsze miał „poziomo zorganizowaną karierę”. „Masz duży talerz owoców i sera i możesz wziąć kawałek tu i tam. Nie spodoba ci się wszystko, ale część ci się spodoba” - twierdził.
Na przestrzeni trwającej sześć dekad kariery, w 2017 roku Donald Sutherland otrzymał honorowego Oscara za całokształt twórczości.
„To tak, jakby otworzyły się drzwi i wszedł do nich chłodny, cudownie świeży powiew powietrza. Chciałbym móc podziękować wszystkim postaciom, które grałem, podziękować im za wykorzystanie ich życia, aby ukształtować moje życie. Chciałbym móc podziękować wielu osobom, które są odpowiedzialne za to, że tu jestem” – mówił przyjmując wyróżnienie Amerykańskiej Akademii Filmowej.
Zdobył też dwa Złote Globy” i nagrodę Emmy. Canada Post wydała w roku 2023 znaczek upamiętniający jego karierę jako jednego z najbardziej szanowanych i wszechstronnych aktorów Kanady.
Mówi się, że Sutherland był prawdopodobnie najwybitniejszym aktorem nie uhonorowanym nawet nominacją do złotej statuetki Oscara za żaden z ok. 170 filmów, w których wystąpił. Niezależnie od tego znany był telewidzom wielu show.
Sutherland urodził się w kanadyjskim mieście portowym Saint John, Nowy Brunszwik. Zmarł 20 czerwca w Miami po długiej chorobie. Miał 88 lat. Osierocił pięcioro dzieci, w tym syna-aktora, Kiefera. Według magazynu „People” rodzina upamiętni go na prywatnej uroczystości.
Z Nowego Jorku Andrzej Dobrowolski (PAP)
ad/ dki/
