Instytucje kultury świętują 213. urodziny Fryderyka Chopina

W biografiach Fryderyka Chopina powstających od II połowy XIX w. aż do współczesności przyjmuje się różne daty narodzin kompozytora. Najbardziej przekonujące propozycje – to 22 lutego lub 1 marca 1810 r.

Datę 22 lutego podano m.in. w najstarszej, a współcześnie przez wielu zapomnianej, biografii Chopina napisanej przez Józefa Sikorskiego – założyciela "Ruchu Muzycznego" i warszawskiego krytyka. Również Ferdynand Hoesick, monografista Chopina, powoływał się na datę 22 lutego. Data ta figuruje również na akcie chrztu, który został wypisany z pewnym opóźnieniem, bo dopiero 23 kwietnia 1810 r. w kościele w Brochowie. Dokument można zobaczyć na stałej wystawie warszawskiego Muzeum Fryderyka Chopina.

Współcześnie jednak coraz częściej przyjmuje się datę 1 marca. Tę datę zanotował sam Chopin w liście, który wystosował do Towarzystwa Literackiego w Paryżu, dziękując za wybór na członka. Podpisał się "FF. Chopin urodzony dn. 1 marca 1810 r. we wsi Żelazowa Wola w województwie mazowieckim".

1 marca 2023 r., w 213. rocznicę urodzin Chopina, NIFC organizuje dwa koncerty. W południe zwycięzca Konkursu w Tel Awiwie Szymon Nehring zagra w Domu Urodzenia Chopina w Żelazowej Woli na fortepianie współczesnym. Wieczorem w Sali Koncertowej Filharmonii Narodowej wystąpi z recitalem Yulianna Avdeeva, laureatka XVI Międzynarodowego Konkursu Chopinowskiego w Warszawie w 2010 r. Oba koncerty będą transmitowane w Programie 2 Polskiego Radia i na kanale YouTube Narodowego Instytutu Fryderyka Chopina.

NIFC wydał korespondencję uczennicy Chopina, Friederike Müller. We wstępie do książki napisano, że "Friederike Müller – jedna z ulubionych i najbardziej utalentowanych uczennic Chopina – w 231 listach pisanych do mieszkających w Wiedniu ciotek relacjonuje szczegółowo swój pobyt w Paryżu. Opowiada (niekiedy w sposób bardzo krytyczny) o artystach, koncertach, fortepianach i nowościach muzycznych, szkicując w ten sposób przepojony młodzieńczym dowcipem i temperamentem, niezwykle żywy obraz paryskiego życia muzycznego i towarzyskiego we wczesnych latach 40. XIX wieku". "Przede wszystkim jednak ze szczegółami i obrazowo opisuje niemal każdą z około 170 swych lekcji z Chopinem i przytacza dosłownie wiele odbytych z nim rozmów. Na tym właśnie polega niezwykłość tego materiału: nie jest to bowiem, jak zazwyczaj w przypadku świadectw innych uczniów, relacja powstała po upływie długiego czasu, często na podstawie przedstawionych w lepszym świetle wspomnień, lecz oddająca bezpośrednie, świeże i nieupiększone przeżycia" - podano.

Z kolei Polskie Wydawnictwo Muzyczne na ten dzień proponuje premierę najnowszej publikacji z serii Małe Monografie. Książkę o Chopinie napisał Jakub Puchalski. "Jakub Puchalski szuka prawdy o Chopinie w listach, tekstach z epoki oraz w samej jego muzyce, a poprzez ciekawe konteksty i porównania nie tylko pokazuje przekraczanie przez twórcę granic swojej epoki, lecz także pozwala nam lepiej zrozumieć jego fenomen. Wnikliwie słucha, dzięki czemu odkrywa twórcę natchnionego i jednocześnie skupionego na formie, o czym opowiada nam w sposób prosty, bez sięgania po specjalistyczne pojęcia" - poinformowano w przesłanej PAP informacji. W warszawskiej siedzibie PWM 1 marca odbędzie się recital fortepianowy duetu sióstr Beatrice i Eleonory Dallagnese jako finał XIV festiwalu urodziny Chopina, organizowanego przez stowarzyszenie Smolna. Tego samego dnia podczas festiwalu wystąpi pianistka Aleksandra Bobrowska w Chopin Salon przy ul. Smolnej.

W dzień urodzin Chopina rusza również przyjmowanie zgłoszeń na 2. Międzynarodowy Konkurs Chopinowski na Instrumentach Historycznych. Odbędzie się on w październiku 2023 r. w Warszawie. W konkursie może wziąć udział każdy profesjonalny pianista urodzony w latach 1988-2005. Zwycięzcą poprzedniego został Tomasz Ritter, laureatami ex aequo drugiej nagrody zostali: Alaksandra Świgut i Naruhiko Kawaguchi, a trzeciej – Krzysztof Książek.

Nowy album Rafała Blechacza, zwycięzcy XV Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina (2005), ukaże się 3 marca. Płytę wyda wytwórnia Deutsche Grammophon, z którą pianista jest związany od 2006 r. To kolejne po Nokturnach, Polonezach i Koncertach wydanie z utworami Chopina wykonywanymi przez Blechacza. Na nowym wydawnictwie znalazły się Sonata h-moll op. 58, Sonata b-moll op. 35, Nokturn fis-moll op. 48 numer 2 i Barcarola Fis-dur op. 60. "Co jakiś czas powracam do Chopina. Chciałbym nagrać komplet jego dzieł. Czas pokaże, czy uda się zrealizować to przedsięwzięcie, bo w zanadrzu mam jeszcze inne projekty. Byłoby to bardzo ciekawe dla publiczności i dla mnie, aby zarejestrować wszystkie dzieła Chopina w ciągu kilkudziesięciu lat. Nie wykluczam nawet, że nagram ponownie utwory, które już znalazły się na moich albumach. Bo podejście do interpretacji zmienia się z biegiem czasu. Wielu artystów po latach wracało do utworów, które kiedyś zarejestrowali, i dokonywali ich innej odsłony" - mówił Blechacz w wywiadzie udzielonym PAP. Opowiadał, że powroty do dzieł kompozytora zawsze były odświeżające i dawały mu nowe spojrzenie. "Nawet gdy wydawało mi się, że dobrze znam kompozycje Chopina, uświadamiałem sobie, co jeszcze można z nich wyłuskać: ciekawy szczegół polifoniczny, inne zarysowanie frazy. Praca nad Sonatą h-moll, a później Sonatą b-moll, którą włączyłem do repertuaru po konkursie chopinowskim w 2005 r., nie była gwałtowna. Był to proces naturalnego wchodzenia w jeszcze głębszą emocjonalność i lepsze rozumienie stylu chopinowskiego" - tłumaczył.

Do piątku 3 marca w audycji Radiowej Dwójki "To się czyta" będą emitowane listy do rodziny i przyjaciół Chopina, czytane przez Marka Kondrata. Korespondencja została nagrana dla Dwójki w 1990 r. Będą to m.in. listy do Tytusa Woyciechowskiego, Jana Matuszyńskiego, Juliana Fontany, Wojciecha Grzymały, Kamila Pleyela i prof. Józefa Elsnera. (PAP)

Autor: Olga Łozińska

oloz/ skp/