Arcydzieła muzyki baroku i klasycyzmu – koncerty organowe Haendla i Haydna – zostaną wykonane w piątek w katedrze łacińskiej we Lwowie na odrestaurowanych m.in. przez polskich konserwatorów XIX-wiecznych organach.
W Bazylice Archikatedralnej Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny we Lwowie organy zabrzmią 3 maja po raz pierwszy od ponad stu lat. Podczas koncertu wystąpią wybitny polski organista Wiktor Łyjak wraz z Lwowską Orkiestrą Kameralną „Akademia”, której koncertmistrzem jest Artur Mykytka. Artyści, pod batutą Igora Pylatiuka, wykonają dwa koncerty organowe Georga Friedricha Haendla oraz Koncert C-dur Josepha Haydna.
„Organy archikatedry lwowskiej to są dwa instrumenty – jeden na głównym chórze, a drugi – malutki, niemal zapomniany, w prezbiterium, ponieważ nikt na nim nie grał od przeszło stu lat. I te małe XIX-wieczne organy teraz ożyły” – powiedział PAP prof. Wiktor Łyjak. Według prof. Łyjaka, który pełnił rolę rzeczoznawcy podczas prac konserwatorskich "organy musiały zostać poddane nie tylko konserwacji, ale przede wszystkim rekonstrukcji, ponieważ została z nich tylko obudowa i kilka piszczałek”.
Prace konserwatorskie, do których doszło na jesieni 2018 r., wykonywał organmistrz Bernard Termen. Równocześnie, pod kierunkiem Pawła Sadleja, zespół konserwatorów przeprowadził konserwację szafy organowej i balkonu organowego.
„Przywrócenie tych małych organów do życia ma również takie znaczenie, że można będzie przeprowadzić konserwację dużych organów, która może potrwać nawet trzy lata, nie skazując katedry na ciszę, na brak muzyki organowej” zaznaczył prof. Łyjak.
Od połowy lat 90. XX w. w katedrze trwają prace konserwatorskie, których finansowy ciężar w znacznym stopniu spoczął na Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Senacie RP. W ramach wieloletniego projektu rewaloryzacji wnętrz świątyni poddano w ostatnich latach kompleksowej konserwacji szereg elementów wyposażenia, m.in.: wielokondygnacyjny ołtarz główny i zespół witraży oraz kaplice Najświętszego Sakramentu (Wiśniowieckich) i Jabłonowskich.
„W 2018 r. do prac prowadzonych w katedrze włączył się Narodowy Instytut Polskiego Dziedzictwa Kulturowego za Granicą POLONIKA, z którego funduszy pokryto koszty prac konserwatorskich organów w prezbiterium katedry" – poinformowała PAP Dorota Janiszewska-Jakubiak, dyrektor Instytutu POLONIKA.
„Organy w prezbiterium to w większej części dzieło lwowskiego organmistrza Jana Śliwińskiego wykonane w latach 1896–1897 na zlecenie kapituły katedralnej" – przypomniał historię organów prof. Łyjak. "Do ich budowy wykorzystano wiatrownicę i piszczałki pozostałe po znajdującym się dawniej w tym miejscu ośmiogłosowym pozytywie, zapewne zbudowanym przez Romana Ducheńskiego w latach trzydziestych XIX w. Instrument postawiono na chórze wykonanym według projektu Ferdynanda Majerskiego z Przemyśla. Autor prospektu organowego nie jest znany” – dodał rzeczoznawca.
Melomani odwiedzający 3 maja Lwów będą mogli wysłuchać koncertu dwukrotnie. Słuchacze otrzymają również płytę, na której zostały utrwalone prezentowane na żywo utwory w wykonaniu prof. Wiktora Łyjaka i Lwowskiej Orkiestry Kameralnej „Akademia”. Płytę będzie można również kupić w siedzibie Instytutu POLONIKA w Warszawie.
Koncert został objęty honorowym patronatem Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Organizatorami wydarzenia są Archidiecezja Lwowska Kościoła Łacińskiego na Ukrainie, Konsulat Generalny Rzeczypospolitej Polskiej we Lwowie, Narodowy Instytut Polskiego Dziedzictwa Kulturowego za Granicą POLONIKA. (PAP)
autor: Anna Bernat
abe/ agz/