Koncert z okazji 100-lecia uzyskania praw wyborczych przez kobiety - 21 lipca w Lublinie

Koncert odbędzie się 21 lipca na Placu Zamkowym w Lublinie i będzie elementem lubelskich obchodów 100-lecia odzyskania niepodległości przez Polskę, organizowanych przez samorządowe instytucje kultury pod hasłem „Inspiruje nas wolność”.

„To koncert niezwykły, nawiązujący do pierwszego rządu niepodległej Rzeczypospolitej, rządu Ignacego Daszyńskiego, który wprowadzał i zapowiedział regulacje prawne dotyczące praw kobiet jako jeden z pierwszych w Europie. Warto przypomnieć, komu to zawdzięczamy” – powiedział prezydent Lublina Krzysztof Żuk na konferencji prasowej w poniedziałek.

W koncercie wystąpią Katarzyna Nosowska, Monika Brodka i Paulina Przybysz oraz Kayah. „Pamiętajmy, że wolność nigdy nie jest dana raz na zawsze, musimy ją szanować, musimy ją cenić, musimy o nią walczyć” – mówiła Kayah zapraszając na koncert.

Podczas koncertu będą prezentowane postacie wybitnych kobiet Lublina, które walczyły o wolność, wpłynęły na rozwój społeczny i kulturalny miasta. Specjalne na tę okazję Ośrodek Brama Grodzka – Teatr NN przygotuje specjalny numer gazety „PA.RA” – ukazującej się w tym roku w Lublinie z okazji 100-lecie odzyskania niepodległości. „Będzie osiem stron o kobietach, o lubliniankach w latach 1918-2018. Gazeta będzie dystrybuowana przed koncertem i w trakcie koncertu” – powiedziała Joanna Zętar z Ośrodka Brama Grodzka – Teatr NN.

Występ „Siła Kobiet” będzie poprzedzony cyklem koncertów „Drogi Wolności”, połączonych z rodzinnymi piknikami, w sześciu dzielnicach Lublina. Mają one przypominać mieszkańcom lubelskie wydarzenia związane z odzyskaniem przez Polskę niepodległości a także znaczenie Lubelskiego Lipca 80, czyli fali strajków w Lubelskiem w lipcu 1980 r. poprzedzających protesty na Wybrzeżu, które doprowadziły do powstania niezależnego związku zawodowego „Solidarność”. W koncertach tych wystąpi Lubelska Federacja Bardów z gościnnym udziałem młodych lokalnych twórców: Tomasza Momota, Huberta Pyrgiesa oraz Mateusza Jaroszewskiego.

Prawa wyborcze dla kobiet w Polsce proklamował Tymczasowy Rząd Ludowy Polski, utworzony w Lublinie, w nocy z 6 na 7 listopada 1918 roku. Jego premierem był jeden z liderów Polskiej Partii Socjalistycznej Ignacy Ewaryst Daszyński (1866-1936).

Program rządu przedstawiono w manifeście, ogłoszonym 7 listopada 1918 r., w którym napisano m.in.: „Sejm Ustawodawczy zwołany będzie przez nas jeszcze w roku bieżącym na podstawie powszechnego, bez różnicy płci, równego, bezpośredniego, tajnego i proporcjonalnego głosowania. Czynne i bierne prawo wyborcze będzie przysługiwało każdemu obywatelowi i obywatelce mającym 21 lat skończonych”. Prawa wyborcze dla kobiet potwierdził kilka tygodni później dekret marszałka Józefa Piłsudskiego.

Rząd Daszyńskiego ogłosił też „całkowite, polityczne i obywatelskie równouprawnienie wszystkich obywateli bez różnicy pochodzenia, wiary i narodowości”, wolność sumienia, druku, słowa, zgromadzeń, pochodów, zrzeszeń, związków zawodowych i strajków, a także wprowadzenie ośmiogodzinnego dnia pracy w przemyśle, handlu i rzemiośle oraz „powszechnego, obowiązkowego i bezpłatnego świeckiego nauczania szkolnego”.

Rządy Tymczasowego Rządu Ludowego Republiki Polskiej skończyły się po kilku dniach, gdy do Warszawy przybył Józef Piłsudski. 12 listopada 1918 r. gabinet Ignacego Daszyńskiego oficjalnie przekazał władzę w jego ręce. W skład kolejnego rządu, na czele którego stanął Jędrzej Moraczewski, weszło wielu ministrów z rządu lubelskiego. Program rządu Daszyńskiego był różnie oceniany przez współczesnych, ale wiele z jego postanowień zrealizowano w późniejszych latach.(PAP)

autorka: Renata Chrzanowska

ren/ pat/