historia kobiet

100 lat temu, 7 marca 1919 roku, we Lwowie zmarła Maria Dulębianka, działaczka społeczna, pisarka, malarka.

Kobiety pełniły aktywną rolę w procesie odzyskania niepodległości - mówi Jolanta Załęczny z Muzeum Niepodległości. Jak zaznaczyła nie tylko uczestniczyły w walkach zarówno na froncie, jak i na jego zapleczu, ale także dbały o rodzinę i utrzymanie polskości.

100 lat temu, 26 stycznia 1919 r., przeprowadzono wybory do Sejmu Ustawodawczego. W ich wyniku zostało wybranych, po raz pierwszy w historii Polski, osiem kobiet.

Pierwszym kobietom na uniwersytetach przyporządkowywano role niższe, administracyjne czy mniej prestiżowe. Co nie znaczy, że ich wkład, praca i zaangażowanie były mniejsze – mówi PAP dr Iwona Dadej, historyk z PAN. 100 lat temu, 28 listopada 1918 r., Józef Piłsudski wydał dekret o ordynacji wyborczej, w którym m.in. przyznawano czynne i bierne prawo wyborcze kobietom.

Na początku niepodległości uświadomiono sobie, jak wielki był wkład kobiet w odzyskanie niepodległości. Z tego powodu jako wyraz uznania za działania polityczne, za walkę i poparcie dla sprawy przyznano im prawa wyborcze – mówi PAP prof. Anna Nasiłowska, filolog z Instytutu Badań Literackich PAN. 100 lat temu, 28 listopada 1918 r., kobiety otrzymały prawa wyborcze.

„W jednej książce nie sposób opisać całego wkładu kobiet w odzyskanie niepodległości. Tak jak nie powstają książki o zasługach mężczyzn dla tej czy innej przełomowej chwili w dziejach, tak nie można na kilkuset stronach zamknąć osiągnięć wszystkich pań: w tym przypadku tysięcy rewolucjonistek, strzelczyń, żołnierek i emancypantek” – czytamy. 

Historii uzyskania przez Polki praw wyborczych, a także biografii zasłużonych działaczek i polityczek, poświęcona jest wystawa otwarta w piątek wieczorem w Centrum im. Ludwika Zamenhofa w Białymstoku. Będzie czynna do 30 grudnia.

To one zbudowały potęgę przemysłową Łodzi, ale w każdym systemie - czy kapitalizmie, czy PRL-u - łódzkie robotnice były wykorzystywane. Transformacja przyniosła im bezrobocie i degradację w pamięci historycznej - mówi PAP Marta Madejska, autorka „Alei włókniarek”.

Kartoteka osobowa, dział relacji, opracowania, archiwum zdjęć, książki i czasopisma z archiwum Komisji Historii Kobiet w Walce o Niepodległość Polski trafiły do Archiwum Akt Nowych (AAN). Podczas uroczystości uczczono też 100. urodziny szefowej komisji Haliny Szewczyk.

„Pokolenie, które doprowadziło do odzyskania przez Polskę niepodległości w roku 1918, bardzo wiele zawdzięczało kobietom. To kobiety niosły pierwiastek narodowotwórczy w Polsce, której nie było na mapach świata w drugiej połowie XIX wieku. Dlatego sprawą naturalną było, że kobiety otrzymały prawa wyborcze” – powiedział PAP dr Robert Derewenda z Katedry Historii Ustroju i Administracji Polski Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.