Saša Stanišić. Fot. PAP/EPA
Saša Stanišić, autor książki „Skąd”, otrzymał tegoroczną Literacką Nagrodę Europy Środkowej Angelus. Laureatami Poetyckiej Nagrody Silesius zostali Piotr Sommer w kategorii książka roku oraz Ivan Davydenko w kategorii debiut.
Literacka Nagroda Europy Środkowej Angelus oraz Wrocławska Nagroda Poetycka Silesius zostały wręczone podczas wspólnej gali, która odbyła się w sobotę wieczorem we Wrocławskim Teatrze Lalek.
Nagroda Angelus została przyznana już po raz osiemnasty i trafiła w tym roku do pochodzącego z Bośni Sašy Stanišića, którego jury doceniło za książkę „Skąd” opublikowaną przez wydawnictwo Książkowe Klimaty.
Stanišić jest pisarzem niemieckojęzyczny. Urodził się w ówczesnej Jugosławii w serbsko-bośniackim małżeństwie. W 1992 r., po wybuchu wojny Stanišić uciekł do Niemiec, gdzie mieszka do dziś.
Nagrodzona książka to historia uchodźcy z wojny na Bałkanach, który emigruje do Niemiec. Bohaterem powieście jest pisarz, który „zadaje pytanie o to, jaki wpływ na nasze życie i jego kształt ma miejsce, w którym przyszliśmy na świat”. „Wraca do przeszłości, poznaje krewnych w dalekiej wiosce w bośniackich górach, przystaje przy grobach przodków. Bohater towarzyszy cierpiącej na demencję babci Kristinie, która traci pamięć, gubi wspomnienia, kiedy on sam próbuje je odnaleźć” – piszą o nagrodzonej powieści organizatorzy nagrody Angelus.
Angelus trafia co roku także do autorki lub autora przekładu zwycięskiej książki na język polski. Nagrodę otrzymała Małgorzata Gralińska, która przetłumaczyła powieść „Skąd”.
Do ostatniego etapu nagrody jury Angelusa zakwalifikowało siedem tytułów spośród stu pozycji. Oprócz zwycięskiej książki w finale znalazły się: „Świetlana Droga. Obóz koncentracyjny w Doniecku” Stanisława Asiejewa, tłum. Marcin Gaczkowski, Wydawnictwo Kolegium Europy Wschodniej (Ukraina); „Córeczka” Tamary Dudy, tłum. Marcin Gaczkowski, Wydawnictwo Kolegium Europy Wschodniej (Ukraina); „Czepiec” Kataríny Kucbelovej, tłum. Katarzyna Dudzic-Grabińska, Wydawnictwo Ha!art (Słowacja); „Ten się śmieje, kto ma zęby” Zyty Rudzkiej, Wydawnictwo W.A.B Foksal (Polska); „Spis paru strat” Judith Schalansky, tłum. Kamil Idzikowski, Wydawnictwo Ha!art (Niemcy); „Bella, ciao”, Piotra Siemiona, Wydawnictwo Filtry (Polska).
Od 2014 r., dla uhonorowania Natalii Gorbaniewskiej, rosyjskiej poetki i dziennikarki, która była pierwszą przewodniczącą jury Angelusa, przyznawana jest nagroda jej imienia. Jest to honorowe wyróżnienie jednej z siedmiu książek finałowych, wskazanej przez czytelników. Nagroda trafiła w tym roku do ukraińskiej pisarki Tamary Dudy, autorki powieści „Córeczka”. Laureatka otrzymała zaproszenie do Wrocławia na trzymiesięczne stypendium literackie, ufundowane przez Wrocławski Dom Literatury.
Angelus jest nagrodą dla pisarzy pochodzących z Europy Środkowej, którzy podejmują w swoich dziełach tematy najistotniejsze dla współczesności. Nagroda w wysokości 150 tys. zł przyznawana jest za najlepszą książkę prozatorską wydaną w języku polskim w roku poprzednim. Autor przekładu zwycięskiej książki otrzymuje natomiast 40 tys. zł. Od 2020 roku wyróżnienia finansowe dla wszystkich nominowanych wynoszą po 5 tys. zł.
Podczas sobotniej gali wręczono też Wrocławską Nagrodę Poetycką Silesius. Główną nagrodę w kategorii książka roku – statuetkę oraz 50 tys. zł – otrzymał w tym roku Piotr Sommer za tom „Lata praktyki". Poeta w 2010 r. otrzymał Silesiusa za całokształt twórczości.
Laureatem Silesiusa w kategorii debiut (nagroda w wysokości 15 tys. zł.) został Ivan Davydenko, za tom „Halal”.
W tym roku nagrodę za całokształt pracy twórczej otrzymała Joanna Mueller. Poetka jest najmłodszą laureatką nagrody za całokształt twórczości w historii Silesiusa. Urodziła się w 1979 r. w Pile, mieszka w Warszawie. Poetka, eseistka, redaktorka i krytyk literacka jest absolwentką Wydziału Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego, badaczką poezji m.in. Tymoteusza Karpowicza.
Laureat Wrocławskiej Nagrody Poetyckiej Silesius za całokształt twórczości otrzymuje nagrodę w wysokości 100 tys. zł.
Podobnie jak w przypadku Angelusa, także wszyscy nominowani do Silesiusa otrzymali po 5 tys. zł.
Organizatorem obu nagród jest Wrocławski Dom Literatury, a fundatorem miasto Wrocław.(PAP)
autor: Piotr Doczekalski
pdo/ jm/
