Radomski Czerwiec’76. Fot. PAP/CAF/Reprodukcja
Mural przedstawiający polskiego robotnika oraz symbolizujący zjednoczenie i siłę narodu konar drzewa w formie splecionych rąk, upamiętni wydarzenia Czerwca’76 w Radomiu. Pracę wykonają artyści z Wrocławia, wyłonieni w konkursie ogłoszonym przez władze miasta.
Komisja, której przewodniczył wybitny malarz Edward Dwurnik, jednogłośnie wybrała pracę duetu Donut Planet z Wrocławia: Sebastiana Skarżyńskiego i Przemysława Wójciaka.
Mural powstanie na dwóch ścianach wieżowca przy ul. Żeromskiego 74, w sąsiedztwie pomnika upamiętniającego robotniczy protest, niedaleko miejsca, w którym rozgrywały się najważniejsze wydarzenia Czerwca’76.
Praca składa się z dwóch części. Jedna ukazuje młodego, dumnego mężczyznę w robotniczym ubraniu i kasku na głowie. „Ma on symbolizować wpatrzonego w przyszłość Polski robotnika, który w 1976 roku rozpoczął proces zmian i proces dochodzenia do polskiej i europejskiej wolności” – wyjaśniał w piątek podczas ogłoszenia wyników konkursu dyrektor kancelarii prezydenta Radomia Mateusz Tyczyński.
W drugiej części muralu - ręce układają się w formę konaru drzewa. Mają one - w zamyśle artystów - symbolizować zjednoczenie ludzi, którzy wyszli na ulicę w 1976 r., ich siłę, wytrwałość i wolę przetrwania narodu.
Odsłonięcie muralu będzie towarzyszyć obchodom 40. rocznicy radomskiego Czerwca’76. „Zależało nam na znalezieniu takiej formuły, która dotrze także do młodego pokolenia” - powiedział prezydent Radomia Radosław Witkowski. Podkreślił także, że czerwiec 1976 r. to – jak uważa wielu historyków - data przełomowa nie tylko w historii Polski, ale i całej Europy Środkowo-Wschodniej. „Zaczęło się w czerwcu, zaczęło się w Radomiu. Po roku 1976 zaczęła się konstytuować, w postaci KOR-u, opozycja. Nie byłoby Gdańska roku 1981, gdyby wcześniej nie było wydarzeń radomskiego protestu w 1976 r. – zaznaczył Witkowski.
Na konkurs napłynęło 11 projektów. Zwycięzcy otrzymają nagrodę w wysokości 5 tys. zł. Artyści z Donut Planet są m.in. autorami murali na Sky Tower we Wrocławiu oraz na budynkach w Ożarowie, Brzegu i Katowicach.
25 czerwca 1976 r. na ulice Radomia w proteście przeciwko planowanym przez rząd podwyżkom cen żywności wyszło 20-25 tys. ludzi. Doszło do starć z milicją i oddziałami ZOMO. Według badaczy IPN zatrzymano 654 osoby. Tzw. sądowym trybem postępowania objęto 255 osób, a orzeczone kary pozbawienia wolności sięgały 10 lat.
W związku z udziałem w proteście pracę straciło ok. 900 radomian, przede wszystkim pracowników Zakładów Metalowych. Tragiczną konsekwencją protestów było bezprawne bicie zatrzymanych na tzw. ścieżkach zdrowia (szpalery milicjantów bijących ludzi pałkami), które stały się swoistym symbolem Czerwca’76. Zaczęły się także represje wobec uczestników protestu i ich rodzin. Na pomoc ruszyli im przedstawiciele powstałego we wrześniu Komitetu Obrony Robotników.(PAP)
ilp/ mhr/
