Po przeszło 73 latach mieszkańcy Łodzi będą mogli obejrzeć wnętrze Wielkiej Synagogi spalonej przez hitlerowców w listopadzie 1939 r. Wirtualną rekonstrukcję umożliwiającą „zwiedzanie” obiektu wykonano na Politechnice Łódzkiej.
„Widz może się poruszać po tym obiekcie i zwiedzać go w dowolny sposób” – wyjaśnił autor projektu Łukasz Stryjek, który rekonstrukcję synagogi wykonał w ramach swojej pracy magisterskiej.
Wirtualny obiekt powstał przy wykorzystaniu techniki używanej do tworzenia gier komputerowych.
W nocy z 10 na 11 listopada 1939 r. synagoga została podpalona przez okupujących Łódź Niemców. W 1940 r. spalone resztki świątyni rozebrano. Do dzisiaj pozostał po niej niezabudowany plac, na którym jest obecnie m.in. postój taksówek. O istnieniu w tym miejscu synagogi łodzianom przypomina jej duże zdjęcie umieszczone na ścianie stojącego przy placu budynku.
„Rekonstrukcja została wykonana przy wykorzystaniu najnowszych trendów grafiki komputerowej. Technologia jest praktycznie identyczna. To są te same narzędzia, które są używane do tworzenia dzisiejszych gier. Okazuje się, że można jednak przy ich pomocy stworzyć również coś, co ma również walor edukacyjny, a nie tylko rozrywkowy” – powiedział Stryjek.
Jednym z największych problemów jaki autor napotkał w trakcie realizacji projektu był niewielki zasób materiałów, na podstawie których można było dokonać rekonstrukcji.
„Materiały źródłowe były bardzo nikłe. Całość rekonstrukcji bazowała niemal wyłącznie na dwóch zachowanych zdjęciach wnętrza. Często były one jednak niewystarczające, a detale na nich nieczytelne. Trzeba więc było również wspomagać się zdjęciami innych synagog z tego okresu, stworzonych w podobnym stylu architektonicznym” – powiedział Stryjek, który w pracy korzystał m.in. ze zdjęć synagog we Florencji, Budapeszcie i Pradze.
Dodatkowo wykorzystał również materiały z pracy pt. „Łódzkie synagogi. Wirtualne dziedzictwo zaginionej dzielnicy” autorstwa Krzysztofa Stefańskiego i Rafała Szrajbera.
„Łódź miała cztery synagogi, które budowały klimat miasta. Stanowiły nierozerwalną cząstkę wielokulturowości, którą, niestety, utraciliśmy. W tej pracy została podjęta próba przywrócenia tej jednej cząstki. Ożywiona w obrazie przestrzeń choć przez chwilę pozwala uświadomić sobie skalę oraz charakter tego wnętrza” – powiedział Szrajber, który był jednym z recenzentów pracy Stryjka.
Dwa oryginalne zdjęcia przedstawiające wnętrze łódzkiej Wielkiej Synagogi były czarno-białe i w takiej kolorystyce odtworzono wirtualny obraz obiektu.
„Skupiliśmy się na tym, by jak najlepiej odwzorować rzeczywistość. Nie są zachowane informacje na ten temat kolorów wewnątrz synagogi a próba jej pokolorowania wymagałaby artystycznego podejścia” – powiedział Stryjek.
Budowę Wielkiej Synagogi u zbiegu ulic Spacerowej (obecnie al. Kościuszki) i Zielonej w Łodzi rozpoczęto w 1881 r. Sześć lat później odbyło się w niej pierwsze nabożeństwo. Była to największa i najpiękniejsza z łódzkich synagog. W nocy z 10 na 11 listopada 1939 r. została podpalona przez okupujących Łódź Niemców. W 1940 r. spalone resztki synagogi rozebrano. Do dzisiaj pozostał po niej niezabudowany plac, na którym jest obecnie m.in. postój taksówek. O istnieniu w tym miejscu synagogi łodzianom przypomina jej duże zdjęcie umieszczone na ścianie stojącego przy placu budynku.(PAP)
duk/ ls/
