1939

80 lat temu Polacy w kraju okupowanym przez dwa totalitaryzmy oraz na emigracji obchodzili jedne z najsmutniejszych świąt Bożego Narodzenia w historii. Klęska września 1939 r. niemal dosłownie miażdżyła nastroje. Wciąż jednak tliła się nadzieja, że nadchodzący rok 1940 przyniesie wyzwolenie.

Dziś Warszawa broniąca honoru Polski jest u szczytu swej wielkości i chwały - mówił w ostatnim komunikacie radiowym prezydent walczącej stolicy Stefan Starzyński. 27 października 1939 r. został aresztowany w gmachu Ratusza w Warszawie przez funkcjonariuszy Gestapo. Według ustaleń IPN Niemcy rozstrzelali Starzyńskiego między 21 a 23 grudnia 1939 r.

80 lat temu, 9 grudnia 1939 r., we Lwowie oddziały NKWD rozpoczęły masowe aresztowania ukrywających się polskich żołnierzy i oficerów. Był to kolejny etap procesu sowietyzacji Kresów i eksterminacji polskich elit.

80 lat temu, 1 grudnia 1939 r., w Paryżu powstał Uniwersytet Polski za Granicą. Uczelnia została założona z inicjatywy Oskara Haleckiego, aby zapewnić ciągłość polskiego szkolnictwa wyższego. Od roku 1940 uniwersytet działał w Londynie.

Sowieci tworzyli tę otoczkę, aby udowodnić wcześniej głoszone tezy propagandowe. Twierdzili, że nie dokonują aneksji ziem polskich, ale przywracają do macierzy, czyli narodów ZSRS, oderwane ziemie ukraińskie i białoruskie – mówi PAP prof. Daniel Boćkowski, historyk z Uniwersytetu w Białymstoku. 80 lat temu Rada Najwyższa ZSRS nadała obywatelstwo mieszkańcom Kresów zagarniętych we wrześniu ’39.

W Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku odbędzie się w piątek premiera filmu dokumentalnego „Gdańsk 1939” oraz specjalnego portalu z relacjami świadków wojny. Oba projekty zostały przygotowane w ramach obchodów 80. rocznicy wybuchu II wojny światowej.

Ofiary niemieckich zbrodni z początku II wojny światowej upamiętnia akcja społeczna „Zapal znicz pamięci”. Przedsięwzięcie poświęcone pomordowanym mieszkańcom polskich ziem wcielonych w 1939 r. do III Rzeszy ma w tym roku swoją 11. edycję.

Ofiary niemieckich zbrodni z początku II wojny światowej upamiętnia akcja społeczna „Zapal znicz pamięci”. Przedsięwzięcie poświęcone pomordowanym mieszkańcom polskich ziem wcielonych w 1939 r. do III Rzeszy ma w tym roku swoją 11. edycję.

Chcielibyśmy zrekonstruować wygląd twarzy żołnierzy, których szczątki odkryto na Westerplatte – mówi PAP genetyk Andrzej Ossowski z Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego w Szczecinie. Badacze zwrócili się też z prośbą do rodzin obrońców Westerplatte o przekazanie próbek DNA, koniecznych do identyfikacji poległych.

Archeolodzy znaleźli na gdańskim Westerplatte kolejne – trzecie już – szczątki należące ich zdaniem z dużym prawdopodobieństwem do polskiego żołnierza. Znaleziono też około 260 kości. Wszystkie szczątki zostaną zbadane z nadzieją na ustalenie tożsamości zmarłych.