Odsłonięcie pomnika Psa Kazimierza Dejmka – współzałożyciela i wieloletniego dyrektora Teatru Nowego w Łodzi – oraz inscenizacja "Brygady szlifierza Karhana" zainaugurowały w środę obchody 65-lecia tej sceny.
Jak podkreślił dyrektor teatru Zdzisław Jaskuła, scena rozpoczęła działalność 12 listopada 1949 roku inscenizacją dramatu Waszka Kani „Brygada szlifierza Karhana” w reżyserii Dejmka.
Spektakl - uważany za sztandarowy przykład dramatu socrealistycznego – został wystawiony także w 65. rocznicę tego wydarzenia. Współczesna wersja, wyreżyserowana przez Remigiusza Brzyka, miała premierę w 2008 r. i zawiera bezpośrednie odniesienia do inscenizacji Dejmka.
Przed rozpoczęciem jubileuszowego przedstawienia dyrektor Jaskuła odsłonił pomnik Psa Kazimierza Dejmka ustawiony przy wejściu na Małą Scenę "Nowego". Wykonana z brązu figura ma symbolizować wszystkie psy Dejmka – jak zaznaczył Jaskuła – zwierzęta, które szczególnie ukochał sobie patron teatru.
Z przekazów pracowników "Nowego" wynika, że Dejmek często przychodził do teatru w towarzystwie psa, który towarzyszył mu w czasie prób. Reżyser kierował sceną w różnych latach, zapamiętano więc różne psy.
Przed rozpoczęciem jubileuszowego przedstawienia dyrektor Jaskuła odsłonił pomnik Psa Kazimierza Dejmka ustawiony przy wejściu na Małą Scenę "Nowego". Wykonana z brązu figura ma symbolizować wszystkie psy Dejmka – jak zaznaczył Jaskuła – zwierzęta, które szczególnie ukochał sobie patron teatru.
Autorem rzeźby jest Marcin Mielczarek – twórca małych pomników na Szlaku Łodzi Bajkowej, m.in. Misia Uszatka, Wróbla Ćwirka i Plastusia.
W odsłonięciu pomnika uczestniczyła także aktualna "psia gwiazda" teatru – kundelek Henio, który zagrał w czterech różnych przedstawieniach "Nowego", m.in. obecnie można go oglądać w spektaklu "Dr Dolittle i przyjaciele".
"Nie chcieliśmy, aby ten jubileusz był taki +akademijny, orderowo-klapowy+, lecz by był przypomnieniem tamtego czasu, pamięci o początkach teatru" – dodał Jaskuła.
Odsłonięcie pomnika i inscenizacja "Brygady szlifierza Karhana" inaugurują dziesięciodniowy cykl "Awangarda i socrealizm", na który złożą się spektakle, wykłady, wydarzenia z pogranicza teatru oraz performance i instalacje przestrzenne.
W projekt, obok Teatru Nowego, zaangażowane jest łódzkie Muzeum Sztuki, miesięcznik Dialog oraz Uniwersytet Łódzki.
Zdaniem dyr. Jaskuły, celem organizatorów projektu było wykreowanie wydarzenia nie tyle spektakularnego co intelektualnego. Jak zaznaczył, chodziło o taki cykl akcji, instalacji, spektakli, który mogłyby służyć refleksji o tym, w jakich kontekstach powstawał 65 lat temu Teatr Nowy.
Kazimierz Dejmek (1924-2002) jest uważany za jednego z najwybitniejszych twórców teatru XX w. Był współzałożycielem i wieloletnim dyrektorem Teatru Nowego w Łodzi (1949–61, 1975–80, 2002). W latach 50. pełnił funkcję rektora PWST w Łodzi.
W 1962 roku został dyrektorem Teatru Narodowego w Warszawie. Po zakazie wystawiania głośnej inscenizacji Mickiewiczowskich Dziadów w 1968 roku Dejmek wyjechał za granicę. Reżyserował w teatrach Wiednia, Essen, Düsseldorfu, Mediolanu, Belgradu, Nowego Sadu, Oslo i Zurychu. W latach 1972–74 był etatowym reżyserem w Teatrze Dramatycznym w Warszawie, a od 1981 r. dyrektorem teatru Polskiego w Warszawie. W latach 1993–1996 pełnił funkcję ministra kultury i sztuki w rządach Waldemara Pawlaka i Józefa Oleksego.
Teatr Nowy w Łodzi nosi imię Kazimierza Dejmka od 2007 r. Wcześniej zasłużony dla tej sceny reżyser otrzymał tytuł Honorowego Obywatela Miasta i doktora honoris causa Uniwersytetu Łódzkiego. (PAP)
agm/ pz/
