Ogłoszono laureatów Nagrody Szymborskiej

Książka "Animalia", urodzonej w 1993 r. Anny Adamowicz, ukazała się w 2019 r. nakładem Biura Literackiego. Kapituła, złożona ze znawców literatury, doceniła autorkę m.in. za umiejętność przeniesienia specjalistycznego języka z sali operacyjnej, atlasu ludzkiego ciała, pracowni laboratoryjnej na język poezji. "Do tego potrzeba mistrzostwa" – czytał przewodniczący jury edycji 2019 Wojciech Ligęza, który zwrócił też uwagę na tematykę wierszy Adamowicz. "Mikrokosmos ciała w tej poezji koresponduje z dziejami świata" – powiedział Ligęza.

W swoich utworach autorka dostrzega m.in. okrucieństwo człowieka wobec zwierząt i niszczycielską dla planety działalność. "Karykaturalny i bezmyślny król życia pogardza braćmi mniejszymi. W omawianej książce wystawiony zostaje rachunek wstydu za małpy męczone w laboratoriach, za zabijanie życia wielu stworzeń w imię przyrodzonego naszemu gatunkowi okrucieństwu, a może i bezmyślności" – mówił przewodniczący.

"Miałabym ochotę powiedzieć wiele złych rzeczy na temat systemu nagród poetyckich w tym kraju, ale wydaje się mi, że teraz jest lepszy moment na podziękowania. Dziękuję rodzicom i przyjaciołom za wsparcie, redaktorce za pracę nad książką, wydawcy, ekipie KBF, którym dedykuje nagrodę. Bez was wszystkich mnie nie ma" – powiedziała laureatka nagrody za rok 2019.

Za rok 2020 r. Nagrodę Szymborskiej odebrała Genowefa Jakubowska-Fijałkowska, autorka "Roślin mięsożernych", wydanych przez Instytut Mikołowski.

"Rozpoznawalny autorski sznyt, ostra siła rażenia tej poezji oraz bezpardonowa prostota, której nie należy mylić z powierzchownością, docierają do odbiorcy niczym miotacz ognia. Po lekturze takich wierszy trzeba na nowo przymierzyć się do refleksji na światem, nad światem własnym i cudzym, zweryfikować poczucie wspólnoty i poczucie osobności" – czytała w werdykcie przewodnicząca konkursu za rok 2020 Dorota Walczak-Delanois.

Jak oceniła, w utworach laureatki są opowieści o "codziennej krzątaninie w świecie" i "jedynie śmierć bliskich nie jest oswajalna". To ważne wiersze, ponieważ – zdaniem przewodniczącej – "spełniają demaskującą rolę wobec tego, co najtrudniejsze, wobec pomijanego z różnych powodów, a uobecnianego w wielu odsłonach duchowego, cielesnego, ale i społecznego osamotnienia".

"Tom +Rośliny mięsożerne+ Genowefy Jakubowskiej-Fijałkowskiej, wydany nakładem Instytutu Mikołowskiego w roku 2020, stawia najważniejsze pytania o sens i wartość immanentną bytu i bycia kobietą w świecie ptaków wypłaszanych przez poranne wiertarki, w kadrze biało-czerwonych kominów kotłowni, we śnie o Safonie" – powiedziała Walczak-Delanois.

Laureaci otrzymali po 50 tys. zł oraz statuetkę. Sobotnia gala była punktem programu 10. Festiwalu Miłosza.

Łącznie do obu edycji konkursy wpłynęło 549 zgłoszeń (297 wydanych w 2019 r. i 252 w 2020 r.). Wyboru jurorzy dokonali spośród 10 nominowanych tytułów. Nominowani otrzymali po 4 tys. zł nagrody.

Zarząd Fundacji Wisławy Szymborskiej w zeszłym roku zawiesił przyznanie nagrody, a kwotę na nią rozdysponowano w formie zapomóg dla ludzi pióra; wsparcie otrzymało 41 osób, które z powodu pandemii znalazły się w trudnej sytuacji. Nagrodę za książkę tłumaczoną z języka obcego jury przyzna w 2022 r., biorąc pod uwagę pozycje wydane w ciągu trzech ostatnich lat.

Partnerem strategicznym Nagrody im. Wisławy Szymborskiej została Ergo Hestia, a jej współfundatorem BNP Paribas. Nagrody dla nominowanych ufundowała firma Mercedes-Benz Zasada Automotive.

W poprzednich latach nagrodę otrzymali: Krystyna Dąbrowska i Łukasz Jarosz (2013), Julia Hartwig (2014), Roman Honet i Jacek Podsiadło (2015), Jakub Kornhauser i Uroš Zupan (2016), Marcin Sendecki (2017), Julia Fiedorczuk i Linn Hansén (2018), Marta Podgórnik (2019).

Patronka nagrody, noblistka Wisława Szymborska zmarła 1 lutego 2012 w Krakowie. Jest pochowana na cmentarzu Rakowickim. Jej spuścizną literacką, archiwum, księgozbiorem zajmuje się Fundacja Wisławy Szymborskiej.(PAP)

autor: Beata Kołodziej

bko/ jann/