Ponad 30 dzieł Maurycego Gottlieba, uznawanego za jednego z najwybitniejszych polskich malarzy pochodzenia żydowskiego, oglądać będzie można od 3 października na wystawie w Muzeum Pałac Herbsta w Łodzi. To pierwsza od niemal 25 lat monograficzna wystawa tego artysty w Polsce.
Na wystawie "Maurycy Gottlieb. W poszukiwaniu tożsamości" pokazane zostaną dzieła malarza pochodzące z polskich i zagranicznych kolekcji muzealnych, m.in. z Musée d'art et d'histoire du Judaisme w Paryżu czy The Israel Museum i Tel Aviv Museum of Art. Część z nich nie była dotąd prezentowana na wystawie w Polsce.
"To pierwsza wystawa monograficzna Maurycego Gottlieba od blisko ćwierćwiecza. Okazja zobaczenia jego prac zestawionych razem jest niepowtarzalna" - powiedziała PAP kurator wystawy Maria Milanowska.
Dla Maurycego Gottlieba malarstwo stanowiło narzędzie do nawiązania dialogu pomiędzy Polakami i Żydami. Wystawa prezentowana w Pałacu Herbsta ma przybliżać dążenia artysty do pojednania i zasymilowania obu narodów.
"Gottlieb wywodził się ze środowiska żydowskiego, ale należał do grupy Żydów postępowych, nurtu haskali, czyli żydowskiego oświecenia. Uczynił malarstwo językiem uniwersalnym, umożliwiającym porozumienie pomiędzy przedstawicielami różnych wyznań i narodowości" - dodała.
Maurycy Gottlieb zmarł w wieku zaledwie 23 lat. Mimo to uważany jest za najwybitniejszego malarza żydowskiego XIX wieku. Artysta pozostawił bogaty dorobek, w niezwykły sposób łączący w sobie młodzieńczą emocjonalność z dojrzałością, a ekspresję z biegłością warsztatową. W swym malarstwie sięgał zarówno do tematów inspirowanych rodzimą tradycją, polską kulturą, poezją i wydarzeniami historycznymi. Był uczniem Jana Matejki, co też go wyróżnia wśród artystów żydowskich.
"Jego wielkim marzeniem było malowanie tematów historycznych w których przedstawiałby losy narodu polskiego jaki i Żydów, wspólne momenty w dziejach historii dla obu narodów, wskazujące na to, że możliwa jest asymilacja i pojednanie" - dodała kuratorka wystawy.
Dużą część łódzkiej ekspozycji będą stanowiły portrety, nie zabraknie też autoportretów przedwcześnie zmarłego artysty. "W dziedzinie portretu był artystą wyjątkowym. Stawiał na oddanie aspektu emocjonalnego portretowanej postaci i to było też bardzo zauważalne w kilku zachowanych jego autoportretach" - podkreśliła Milanowska.
Na wystawie znajdzie się m.in. jeden z jego najsłynniejszych autoportretów "Ahaswer" z 1876 r., gdzie artysta przedstawił siebie zarówno pod postacią króla perskiego Ahaswerusa, który ofiarował Żydom wolność, ale także mitycznego Żyda Wiecznego Tułacza. Na ekspozycji pojawią się też dzieła dotyczące tematyki religijnej i żydowskiej.
Wystawie towarzyszyć będzie publikacja naukowa zawierająca eseje poświęcone twórczości Maurycego Gottlieba, jego wpływu na rozwój sztuki i kultury żydowskiej. Na początku grudnia planowana jest również konferencja naukowa poświęcona artyście. Muzeum planuje też wydarzenia edukacyjne m.in.: warsztaty rodzinne, dla osób z dysfunkcją wzroku, a także koncert muzyki klezmerskiej. Dział edukacji przygotował audiodeskrypcję do kilku wybranych prac prezentowanych na wystawie.
Ekspozycję w łódzkim muzeum będzie można oglądać do 1 lutego 2015 roku.
Maurycy Gottlieb (1856-1879) jest jednym z najwybitniejszych polskich malarzy pochodzenia żydowskiego. Studiował malarstwo w akademiach sztuk pięknych, m.in. w Wiedniu, Krakowie i Monachium.
Wśród dzieł Gottlieba przeważają obrazy o tematyce żydowskiej ("Żydzi modlący się" z 1878 r. lub "Shylock Jessyka" z 1876 r.), biblijnej ("Chrystus w świątyni" z 1879 r.) oraz historycznej ("Zygmunt August i Barbara" z 1874 r.). Artysta był też autorem portretów i studiów portretowych. Wszystkie jego obrazy, utrzymane w gamie soczystych barw, cechuje nastrojowość, ekspresja i egzotyka. Był obdarzony wyjątkowym wyczuciem harmonii, koloru i wrażliwością na światło.
Muzeum Pałac Herbsta jest oddziałem Muzeum Sztuki w Łodzi i mieści się w dawnej rezydencji Herbstów, rodziny łódzkich fabrykantów. W odrestaurowanej dawnej pałacowej powozowni znajduje się Galeria Sztuki Dawnej, w której prezentowane są arcydzieła polskiego malarstwa, w tym prace Jana Matejki, Aleksandra Gierymskiego, Jacka Malczewskiego, Leona Wyczółkowskiego czy Stanisława Wyspiańskiego. W Muzeum działa jedyny w Polsce innowacyjny system "Podszepty", który osobom z dysfunkcją wzroku umożliwia samodzielne i bezpiecznie zwiedzanie muzealnych przestrzeni. (PAP)
szu/ abe/
