W ciągu ostatnich miesięcy na Pomorzu powstały dwa nowe muzea historyczne - Muzeum Piaśnickie w Wejherowie (nowy oddział Muzeum Stuthoff) oraz Muzeum Westerplatte i Wojny 1939 - mówił we czwartek w Sejmie Krzysztof Czabański z MKiDN.
Sekretarz stanu w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego Krzysztof Czabański, odpowiadając na zapytania posłów PiS dotyczące nowych muzeów poświęconych polskiej historii, przypomniał, że polityka historyczna jest jednym z priorytetów w działaniach ministerstwa. W ostatnich miesiącach, jak mówił, zostały powołane dwie nowe placówki muzealne upamiętniające wydarzenia historyczne.
W grudniu zeszłego roku zarządzeniem ministra kultury utworzono Muzeum Piaśnickie w Wejherowie. Jest to nowy oddział muzeum Stutthof. Placówka ma upamiętniać oraz upowszechniać wiedzę w Polsce i za granicą o Piaśnicy, jako pierwszym miejscu zbiorowego ludobójstwa dokonanego przez Niemców w czasie II wojny światowej w warunkach braku działań wojennych, a także o innych miejscach mordów inteligencji polskiej na Pomorzu.
Masowe egzekucje w Piaśnicy rozpoczęły się pod koniec października 1939 r. i były kontynuowane do początków kwietnia 1940 r. Stanowiły element tzw. akcji „Inteligencja”, a ich wykonawcami byli funkcjonariusze SS oraz członkowie paramilitarnego Selbstschutzu. Historycy oceniają, że ofiarą ludobójstwa dokonanego w lasach piaśnickich padło od 12 tys. do 14 tys. ludzi. W gronie ofiar znaleźli się głównie przedstawiciele polskiej inteligencji z Pomorza Gdańskiego.
Muzeum Piaśnickie będzie miało swoją siedzibę w „Villi Musica” w Wejherowie przy ul. Ofiar Piaśnicy 6. Jest ona historycznie związana z tragicznymi wydarzeniami piaśnickimi. Dom zbudował w latach 20. ubiegłego wieku Franciszek Panek, zmarły kilka lat przed II wojną światową lekarz i lokalny działacz. W Piaśnicy zamordowane zostały dwie jego córki – nauczycielki: Stanisława i Kazimiera. W roku 1939 willę zajęli Niemcy. Urządzili tu lokalną siedzibę gestapo: to stąd m.in. zarządzano organizacją mordów w Piaśnicy, a w piwnicach domu magazynowano odzież i inne przedmioty zrabowane ofiarom.
Dyrektorem Muzeum Piaśnickiego została Teresa Patsidis. Na razie jednak placówka będzie mieścić się w tymczasowych biurach w Wejherowie; do domu przy ul. Ofiar Piaśnicy 6 ma się przenieść w przyszłym roku, po remoncie i adaptacji pomieszczeń na potrzeby muzeum.
22 grudnia minister kultury powołał do życia Muzeum Pola Bitwy Westerplatte i Wojny 1939 roku, a w zeszłym tygodniu nadał mu statut. Pomysł budowy muzeum na Westerplatte nie jest nowy, swego czasu jednak go zarzucono na rzecz budowy Muzeum II Wojny Światowej. Pierwszym Dyrektorem Muzeum Westerplatte i Wojny 1939 został profesor Akademii Marynarki Wojennej Piotr Semków – Dziekan Wydziału Nauk Humanistycznych i Społecznych AMW oraz Kierownik Katedry Marynistyki. Dyrektorem programowym będzie Mariusz Wójtowicz-Podhorski, autor monografii „Westerplatte 1939. Prawdziwa historia”.
Muzeum będzie współprowadzone przez marszałka Województwa Pomorskiego i ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Jego organizacja ma się zakończyć w dniu uruchomienia pierwszej wystawy stałej, co jest planowane na dzień 1 września 2019 r. – dokładnie w osiemdziesiątą rocznicę wybuchu II wojny światowej. Wcześniej na terenie przyszłego muzeum prowadzone będą prace archeologiczne i rekonstrukcyjne.
Trwają prace nad dopracowaniem programu muzeum. Ramy chronologiczne ekspozycji mieścić się będą między 1 września 1939 i 30 kwietnia 1940 roku, kiedy zginął major Henryk Dobrzański. Pamiątki historyczne z Westerplatte są cały czas zbierane i poszukiwane. (PAP)
aszw/ dym/
