Bohdan Urbankowski. Fot. PAP/P. Polak
Z okazji 80. urodzin prezydent Andrzej Duda złożył życzenia poecie, eseiście i dramaturgowi Bohdanowi Urbankowskiemu. „Nonkonformizm i wrażliwość na herbertowską kwestię smaku uczyniły Pana wnikliwym i wiarygodnym autorem dzieł, które należą dzisiaj do kanonu powojennych publikacji niezależnych” – napisał.
"W dniu Pańskich 80. urodzin proszę przyjąć życzenia radości tworzenia i obcowania ze znakomitą literaturą, poczucia spełnienia w roli badacza i pisarza, satysfakcji z wpływu, jaki wywiera Pan na środowiska intelektualne, a także dobrego zdrowia i wszystkiego, co najlepsze w sferze osobistej. Niech ten piękny jubileusz ożywi w Pańskiej pamięci wiele miłych wspomnień i przyniesie Panu jak najliczniejsze dowody atencji, życzliwości i uznania" - napisał prezydent Andrzej Duda.
"Serdecznie gratulując wartościowego i zróżnicowanego dorobku, którym wzbogacił Pan skarbiec naszej kultury narodowej, dziękuję również za Pańskie wyraziste deklaracje i konsekwentne wybory ideowe. Te świadectwa prawego charakteru uświadamiają zarazem, jak trwałą i ożywczą moc ma tradycja polskiego romantyzmu oraz spleciona z nią polska myśl niepodległościowa – bowiem to w nich odnalazł Pan niespożyte pokłady twórczych inspiracji, frapujący przedmiot badań literaturoznawczych, klucz do zrozumienia polskości i logiki naszych dziejów oraz zachętę do działalności na niwie kulturalnej, społecznej i politycznej. Jako poeta, eseista, dramaturg, polonista i znawca filozofii polskiej, a także twórca i teoretyk ruchu Nowego Romantyzmu, szczególnie w okresie zniewolenia komunistycznego podążał Pan „ścieżką ponad drogami”, znosząc szykany władz komunistycznych i nieustanną inwigilację przez SB" - podkreślił.
"Nonkonformizm i wrażliwość na herbertowską kwestię smaku uczyniły Pana wnikliwym i wiarygodnym autorem dzieł, które należą dzisiaj do kanonu powojennych publikacji w całym znaczeniu tego słowa niezależnych. Wśród nich na szczególną uwagę zasługuje Czerwona msza czyli uśmiech Stalina, ukazująca zaangażowanie części luminarzy kultury w sowietyzację Polski. Z drugiej strony, znamiona manifestu nosi poczet podziwianych przez Pana bohaterów naszej wolności – wybitnych Polaków, którym poświęcił Pan cenne monografie – obejmujące m.in. Adama Mickiewicza, Juliusza Słowackiego, Cypriana Kamila Norwida, Józefa Piłsudskiego, Zbigniewa Herberta i Karola Wojtyłę" - wskazał.
"Pragnę również wspomnieć o Pańskiej działalności w strukturach Solidarności, Związku Literatów Polskich i Związku Piłsudczyków oraz o służbie publicznej w roli doradcy ds. kultury i wychowania w Ministerstwie Obrony Narodowej w rządzie premiera Jana Olszewskiego. Cieszę się, że także w ostatnich latach zabiera Pan głos w debacie dotyczącej zapewnienia naszej Ojczyźnie pomyślności i niezakłóconego rozwoju. Dał się Pan poznać nie tylko jako mistrz słowa, ale też człowiek czynu i organizator, który potrafi gromadzić ludzi wokół ważnych inicjatyw i wielkich idei. Niech zatem pasja i energia, z jakimi przez dziesięciolecia służy Pan tym ideom, towarzyszą Panu jak najdłużej" - zwrócił się prezydent do jubilata.
Bohdan Jerzy Urbankowski urodził się 19 maja 1943 r. w Warszawie. Jest poetą, eseistą, dramaturgiem i filozofem. Ukończył studia filozoficzne i polonistykę na Uniwersytecie Warszawskim. W 1978 r. obronił doktorat poświęcony twórczości F. Dostojewskiego.
W latach 70. tworzył nurt Nowego Romantyzmu. Rozwinięciem „noworomantycznego” manifestu Bohdana Urbankowskiego było kilkanaście dramatów historycznych, książki filozoficzne, a także monografie najwybitniejszych Polaków: Mickiewicza, Piłsudskiego, Jana Pawła II i Zbigniewa Herberta. Związał się z antykomunistyczną opozycją w PRL. Jako redaktor współpracował z podziemnymi wydawnictwami tzw. drugiego obiegu. Był stypendystą Instytutu im. Piłsudskiego w Nowym Jorku oraz paryskiego Editions Dembinski. Po ogłoszeniu stanu wojennego usunięto go z Polskiego Radia. W stanie wojennym współorganizował i współredagował wydawnictwa podziemne, pisał w "Słowie Podziemnym", "Przedświcie" (Łódź), "Tu Teraz", oraz w podziemnych wydawnictwach KPN i "Solidarności".
Od czasu studiów Urbankowski aż do 1989 r. był inwigilowany przez SB i z przyczyn politycznych wielokrotnie usuwany z uczelni, z telewizji, radia i kilku redakcji. Jednym z najważniejszych jego utworów jest "Czerwona msza czyli uśmiech Stalina", w której Urbankowski zaprezentował wybrane życiorysy twórców polskiej kultury po 1945 r.
W latach 80. w Teatrze Płockim zorganizował pierwszą i jedyną scenę teatralną "Solidarności" w Polsce. Sztuki Urbankowskiego były blokowane bądź zdejmowane ze sceny. W 1992 r. był doradcą w rządzie premiera Olszewskiego ds. kultury, oświaty i wychowania przy MON. W 2016 r. został odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski, w 2022 r. – Medalem Komisji Edukacji Narodowej. (PAP)
autor: Maciej Replewicz
mr/ dki/
