Andrzej Mencwel. Fot. PAP/A. Rybczyński
Historyk literatury i kulturoznawca prof. Andrzej Mencwel otrzymał w czwartek w Krakowie Nagrodę im. Kazimierza Wyki. Laureat jest autorem wydanej niedawno biografii Stanisława Brzozowskiego.
Wyróżnienie, której patronem jest wybitny krakowski historyk literatury i eseista, przyznawane jest corocznie za "za wybitne osiągnięcia w dziedzinie eseistyki oraz krytyki literackiej i artystycznej".
W trakcie laudacji wygłoszonej podczas ceremonii w krakowskim magistracie prof. Marta Wyka podkreśliła, że prof. Mencwel opisywał wielokrotnie rozmaitość polskich postaw w XIX i XX wieku, biorąc za punkt wyjścia życie i twórczość takich pisarzy, jak Stefan Żeromski, Stanisław Brzozowski, Maria Dąbrowska i Czesław Miłosz.
"Prof. Mencwel nie jest badaczem chłodnym i wyrachowanym, ale żarliwym - zawsze gotowym na wszystko - od zwycięstwa do porażki" - powiedziała prof. Wyka. Zwróciła także uwagę na wyrazistość stylu laureata.
W trakcie laudacji prof. Marta Wyka podkreśliła, że prof. Andrzej Mencwel opisywał wielokrotnie rozmaitość polskich postaw w XIX i XX wieku, biorąc za punkt wyjścia życie i twórczość takich pisarzy, jak Stefan Żeromski, Stanisław Brzozowski, Maria Dąbrowska i Czesław Miłosz.
Prof. Mencwel wydał niedawno książkę "Stanisław Brzozowski. Postawa krytyczna. Wiek XX". Jest to podsumowanie wielu lat pracy, które badacz poświęcił głośnemu polskiemu myślicielowi. Laureat uważa, że także dziś warto sięgać po dzieła autora "Legendy Młodej Polski".
"Brzozowski był pierwszym prawdziwie nowoczesnym pisarzem polskim. Ponad sto lat temu pytał nie tylko o to, w jaki sposób Polska może wybić się na niepodległość, ale także - jak powinna przyczynić się do tego, żeby ten świat był lepszym, bardziej dojrzałym i bardziej sprawiedliwym. U niego to, co jest lokalne jest nierozerwalnie splecione z tym, co europejskie i uniwersalne" - wyjaśnił w rozmowie z PAP prof. Mencwel.
Dodał, że otrzymana nagroda jest dla niego ogromnie ważna, gdyż znał osobiście jej patrona i niezwykle cenił jego twórczość; dlatego, choć nie studiował pod kierunkiem Kazimierza Wyki, uważa się za jego ucznia.
W uroczystości wręczenia nagrody udział wzięli prezydent miasta prof. Jacek Majchrowski i przedstawiciele władz województwa małopolskiego. W sali krakowskiego magistratu byli także obecni: rodzina i wychowankowie Kazimierza Wyki oraz liczni licealiści z jego rodzinnej miejscowości - podkrakowskich Krzeszowic.
Laureat nagrody im. K. Wyki otrzymuje pamiątkowy dyplom i 20 tys. zł. Fundatorami nagrody są marszałek województwa małopolskiego i prezydent Krakowa.
Andrzej Mencwel (ur. 1940) jest krytykiem i historykiem kultury, eseistą, twórcą Instytutu Kultury Polskiej Uniwersytetu Warszawskiego. Na swoim koncie ma wiele książek i esejów, m.in. "Sprawa sensu", "Widziane z dołu", "Przedwiośnie czy potop", "Etos lewicy. Esej o narodzinach kulturalizmu polskiego", "Kaliningrad, moja miłość".
Do grona laureatów Nagrody im. K. Wyki należą m.in. Jan Błoński, Jerzy Jarzębski, Zbigniew Herbert, Mieczysław Porębski, Maria Janion, Michał Głowiński, Andrzej Franaszek. Przed rokiem otrzymała ją prof. Małgorzata Szpakowska, kulturoznawca i historyk literatury.
Patronem nagrody jest wybitny eseista, historyk i krytyk literatury Kazimierz Wyka (1910-75), profesor UJ, twórca własnej metodologii krytyki literackiej, zwanej "szkołą Wyki". W 1948 r. współtworzył Instytut Badań Literackich, którym kierował w latach 1953-1970. W latach 1963-1965 Wyka był prorektorem UJ. Jako literaturoznawca szczególnie interesował się okresem romantyzmu i Młodej Polski. (PAP)
szl/ mki/
