Podczas festiwalu Millenium Against Gravity w piątek otwarto pierwszą w Polsce retrospektywę Susan Sontag. Towarzyszył jej dokument „W sprawie Susan Sontag” w reżyserii Nancy Kates. „Jej twórczość to rozsmakowywanie się w kinie” – mówi o bohaterce retrospektywy filmoznawczyni prof. Małgorzata Radkiewicz.
W swoim filmie dokumentalnym Nancy Kates podjęła próbę stworzenia wielowymiarowego portretu amerykańskiej myślicielki, pisarki, aktywistki i artystki, chętnie sięgającej po fotografię i film jako narzędzia przekazu. Przedstawiając widzowi sylwetkę Sontag, reżyserka wykorzystała archiwalne materiały zdjęciowe i fotograficzne, medialne wypowiedzi, relacje jej przyjaciół, rodziny, współpracowników i partnerek.
"Była zaangażowana, bezpardonowa, broniła swojego stanowiska, nawet jeśli było to stanowisko kontrowersyjne lub budzące polemiki" - opowiadała po projekcji filmoznawczymi prof. Małgorzata Radkiewicz. Badaczka przedstawiła bohaterkę retrospektywy jako postać bacznie obserwującą świat sztuki pod wieloma kątami, nie wahając się na przykład stawiania w swoich rozważaniach kiczu na równi z kulturą wysoką. "W jej esejach obok +King Konga+ pojawia się Luchino Visconti" – przypomniała znawczyni twórczości autorki "Choroby jako metafory".
Prof. Radkiewicz odniosła się również do tekstów Sontag z lat 60., które już wtedy w środowiskach kampowych miały zwrócić uwagę na społeczność LGBT. "Teoria Queer to początek lat 90., ale ona już w trzy dekady wcześniej użyła sformułowania, że dostrzeganie kampu jest pojmowaniem +bycia jako odgrywania roli+ - tego aspektu performatywngo, który widziała w twórczych działaniach odbiorczych. Ten sam trop – odgrywania roli, performatywności – stanie się prawie trzydzieści lat później wątkiem obecnym w teorii Queer. Można więc mówić tu o niesamowitej intuicji intelektualnej" - pokreśliła.
Filmoznawczyni przypomniała również o sformułowanym przez Susan Sontag terminie "kinofilia". "Zdefiniowała je jako miłość do kina. Miłość, która jest spontaniczna, żywiołowa, podporządkowana pełnej pasji i namiętnej percepcji" - mówiła prof. Radkiewicz. "Na publicystykę filmową uprawianą przez Susan Sontag można spojrzeć jak na rozsmakowywanie się w kinie, aby poczuć nie tylko to, co w nim żyje, tętni tu i teraz, ale także, co tworzy jego tradycję i jego historię" - dodała.
19. festiwal Millennium Docs Against Gravity odbędzie się w dniach 13-22 maja w Warszawie, Wrocławiu, Gdyni, Poznaniu, Katowicach, Łodzi, Lublinie i Bydgoszczy oraz od 24 maja do 5 czerwca online. W programie znalazło się łącznie 170 tytułów, wśród nich "Instagramowa rodzina" Susanne Reginy Meures, "Mięso przyszłości" Liz Marshall, "Zaginiony Leonardo" Andreasa Koefoeda, "W poszukiwaniu nieśmiertelności" Stephana Bergmanna i "Nothing Compares" Kathryn Ferguson.
W konkursie głównym zaprezentowanych zostanie 14 dokumentów, m.in. "Babi Jar. Konteksty" Siergieja Łoźnicy, "Młody Platon" Declana McGratha i Neasy Ni Chianain, "Anioły z Sindżaru" Hanny Polak, "Pisklaki" Lidii Dudy oraz "Lombard" Łukasza Kowalskiego. Nowością będą konkurs filmów krótkometrażowych i konkurs filmów dla młodej widowni. Publiczność festiwalowa będzie mogła oglądać dokumenty również w sekcjach pozakonkursowych: Love stories, Zanim dorośniesz, Oblicza Dalekiego Wschodu, Nauka nas uratuje i Archiwa przyszłości.
W ramach retrospektywy Susan Sontag wyświetlone zostaną filmy, wśród nich "Ziemie obiecane", "Czekając na Godota... w Sarajewie", "Zwiedzanie bez przewodnika", "Duet dla kanibali" oraz "Brat Carl". Bohaterem kolejnej retrospektywy będzie amerykański reżyser filmów eksperymentalnych i dokumentów Bill Morrison, który pojawi się na festiwalu.
Więcej informacji o wydarzeniu, w tym pełny program, można znaleźć pod adresem: http://mdag.pl/. (PAP)
autorka: Daria Porycka, Malwina Wapińska
dp/ mwp/ aszw/
