21 marca na świecie obchodzony będzie Światowy Dzień Teatru Lalek. Z tej okazji władze Międzynarodowej Unii Lalkarskiej UNIMA zaprosiły do napisania świątecznego przesłania pisarkę, aktorkę i reżysera Werewere-Liking Gnepo z Wybrzeża Kości Słoniowej.
Władze Międzynarodowej Unii Lalkarskiej UNIMA, najstarszej organizacji teatralnej na świecie (powstała w 1929 r. - PAP), ogłosiły w 2002 r., że dzień 21 marca obchodzony będzie jako Światowy Dzień Teatru Lalek. Pierwszy raz społeczność lalkarska obchodziła swoje święto w 2003 r.
Świętowanie dnia lalkarza - według UNIMA - "ma zwrócić uwagę międzynarodowej społeczności artystycznej, wszystkich rodzajów instytucji i całej opinii publicznej na lalkę i jej twórcze możliwości".
Co roku władze światowej UNIMA z siedzibą w Charleville-Mezieres we Francji zwracają się do wybitnych przedstawicieli sztuki lalkowej, autorytetów o niekwestionowanym dorobku twórczym, o wystosowanie z tej okazji orędzia. W 2018 r. przesłanie napisała Werewere-Liking Gnepo z Wybrzeża Kości Słoniowej.
"Rzeźbiona głowa / Malowana figura / Czy jest człowiekiem / Czy jest zwierzęciem / Albo nawet warzywem,/ Zrobiona z korzeni lub martwych liści / Czy jest minerałem / Ukształtowanym bezpośrednio z bryły kamienia / Albo z gliny pełnej metali / Albo czy jest tylko pianką lub gałgankami… / Jest lub reprezentuje ukochaną osobę / Przodka lub Opiekuńczego Ducha / Ale mogłaby być świętą figurą / Maską lub zabawkową laleczką / Tym, co czyni ją lalką / Jest animacja: / Wkładamy maskę lub nosimy zabawkę / Potrząsamy kukiełką / Animujemy lalkę… / Może być laską / Parasolem, ręką czy stopą" - rozpoczęła swoje przesłanie Gnepo.
Cały tekst przesłania dostępny jest na stronie http://polunima.pl/przeslanie-na-swiatowy-dzien-lalkarstwa-unima-2018-autorstwa-werewere-liking-gnepo/
Werewere-Liking Gnepo urodziła się jako Eddy-Njock 1 maja 1950 r. w Bonde w Kamerunie. Od 1978 r. mieszka w Wybrzeżu Kości Słoniowej. Ta wszechstronna, iworyjsko-kameruńska artystka jest autorką około 30 opublikowanych książek, od powieści po sztuki teatralne, opowiadań, esejów, książek o sztuce i poezji. Od 1968 r. jest malarką, ma na koncie wiele wystaw na całym świecie. Jest także dramaturgiem, nowatorską lalkarką i reżyserką wielu totalnych spektakli teatralnych uważanych za afrykańskie opery; kilka z nich miało światowe tournee.
Jest także aktorką teatralną i filmową, a także wokalistką.
Była badaczką tradycyjnej pedagogiki w Abidjan University (LENA) w latach 1979-85; brała udział w "rewolucji" teatru rytualnego i była założycielką grupy artystycznej Ki-Yi Mbock. Opracowała system szkoleniowy inspirowany afrykańskimi rytuałami inicjacyjnymi; w ramach tego treningu przyjmuje rolę "budzącej gwiazdę". Ta rola umożliwiła jej wsparcie setek młodych ludzi w trudnej sytuacji, którzy z sukcesem ponownie włączyli się do społeczeństwa jako liderzy; to doprowadziło do przyznania jej nagrody "City Heroes" przez w 2000 r.
W 2001 r. założyła Ki-Yi Pan-African Foundation for Youth Training in Cultural Creation and Development i do dziś kontynuuje tę działalność. Otrzymała liczne nagrody, takie jak francuska nagroda Arletty, belgijska Rene Praile czy nagroda Fonlon Nichols z Uniwersytetu Alberty; jest "Rycerzem Sztuk i Liter" we Francji; była członkiem Wysokiej Rady Społeczności Francuskojęzycznych w latach 1997-2003. W 2005 r. otrzymała nagrodę Noma za powieść "Amputed Memory".
Obecnie jest stałym członkiem Academies of Science oraz African and Diasporic African Arts and Culture w Wybrzeżu Kości Słoniowej.(PAP)
autor: Grzegorz Janikowski
edytor: Paweł Tomczyk
gj/ pat/
