W 2017 r. w Krakowie odbyła się 41. sesja Komitetu Światowego Dziedzictwa UNESCO, połączono muzea II wojny i Westerplatte, a IPN zakończył prace poszukiwawcze na "Łączce". Pożegnaliśmy m.in. Danutę Szaflarską, Alinę Janowską i Wojciecha Młynarskiego.
STYCZEŃ
- Zmarł gen. Janusz Brochwicz-Lewiński ps. Gryf, bohater Powstania Warszawskiego, żołnierz batalionu AK "Parasol", dowódca grupy szturmowej, która broniła Pałacyku Michla na Woli.
- Dr Rafał Wiśniewski, socjolog związany z Wydziałem Nauk Historycznych Społecznych UKSW został dyrektorem Narodowego Centrum Kultury.
- IPN opublikował wykaz 6 467 jednostek archiwalnych, które w 2016 r. zostały wyłączone z tzw. zbioru zastrzeżonego. Wśród dokumentów są materiały dotyczące Ryszarda Kuklińskiego i tzw. nielegałów, czyli oficerów SB podszywających się pod inne osoby.
- IPN podał, że z opinii biegłych Instytutu Sehna w Krakowie dotyczących teczek TW "Bolek" wynika, że zobowiązanie do współpracy z SB podpisał Lech Wałęsa.
LUTY
- Zmarła Krystyna Sienkiewicz, aktorka estradowa, teatralna, filmowa i telewizyjna, artystka kabaretowa. Miała 81 lat.
- Kompozytor Krzysztof Penderecki otrzymał nagrodę fonograficzną Grammy w kategorii "Muzyka chóralna" za album "Penderecki Conducts Penderecki".
- W wieku 71 lat odszedł operator, reżyser, scenarzysta i producent filmowy Witold Adamek, członek Stowarzyszenia Filmowców Polskich.
- Zmarła Danuta Szaflarska, jedna z pierwszych powojennych gwiazd filmowych, nazywana też pierwszą amantką powojennej kinematografii. W Powstaniu Warszawskim łączniczka AK. Aktorka znana z filmów "Zakazane piosenki, "Skarb" czy "Pora umierać" odeszła w wieku 102 lat.
- Prezydent Andrzej Duda podpisał nowelizację ustawy o kombatantach dającą im prawo do noszenia munduru wraz z oznakami stopni wojskowych.
MARZEC
- Zmarł Wojciech Młynarski, bard, poeta, artysta kabaretowy. Był autorem piosenek i librett, piosenkarzem, kompozytorem, ale też dramaturgiem, scenarzystą i reżyserem teatralnym.
- Historyk dr Łukasz Michalski został dyrektorem Państwowego Instytutu Wydawniczego. Zastąpił na tym stanowisku Wioletę Mikołajewską.
- Otwarto Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku. Jego wystawa główna opowiada o genezie, skutkach i przebiegu konfliktu oraz jego wpływie na losy zwykłych ludzi.
KWIECIEŃ
- Minister kultury Piotr Gliński podjął decyzję o połączeniu muzeów II wojny i Westerplatte, w związku z czym powstało nowe Muzeum II Wojny Światowej.
- Ogłoszono nazwiska 12 kolejnych zidentyfikowanych ofiar totalitaryzmów, których szczątki wydobyto w toku prac prowadzonych przez IPN. Wśród nich był Leon Taraszkiewicz "Jastrząb" i Lucjan Minkiewicz "Wiktor".
- Zmarła Magdalena Abakanowicz, jedna z najbardziej znanych polskich artystek - twórczyni abakanów, które zrewolucjonizowały rzeźbę i tkaninę artystyczną.
- Odszedł Witold Pyrkosz, aktor filmowy i telewizyjny, nazywany "królem polskich seriali". Znany m.in. z "Janosika", "Czterech pancernych i psa", "M jak miłość" i "Vabanku".
MAJ
- Zmarł jeden z najpopularniejszych polskich piosenkarzy, skrzypek, trębacz i kompozytor Zbigniew Wodecki. Znany m.in. z takich przebojów jak "Opowiadaj mi tak", "Pszczółka Maja", "Zacznij od Bacha", "Chałupy".
- Po rewitalizacji otwarto Muzeum Warszawy. W ośmiu gabinetach zaprezentowanych zostało ponad 3,8 tys. oryginalnych przedmiotów związanych z historią stolicy.
CZERWIEC
- Na mocy zarządzenia ministra kultury Piotra Glińskiego w wyniku połączenia Filmoteki Narodowej i Narodowego Instytutu Audiowizualnego powstała Filmoteka Narodowa–Instytut Audiowizualny.
- Prezydent Andrzej Duda podpisał ustawę o restytucji dóbr kultury umożliwiającą efektywniejsze i szybsze odzyskiwanie bezprawnie utraconych dóbr kultury.
LIPIEC
- W Krakowie odbyła się 41. sesja Komitetu Światowego Dziedzictwa UNESCO - po raz pierwszy w Polsce. Podczas sesji na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO wpisano 21 nowych miejsc. Są wśród nich zabytki Tarnowskich Gór.
- Prezydent Andrzej Duda podpisał nowelizację ustawy przyznającą 400 zł miesięcznie działaczom opozycji antykomunistycznej i osobom represjonowanym w okresie PRL.
- W wieku 96 lat zmarła poetka, eseistka i tłumaczka literatury pięknej Julia Hartwig. Była laureatką m.in. Nagrody Poetyckiej im. Wisławy Szymborskiej i Nagrody Polskiego PEN Clubu im. Jana Parandowskiego.
- Prezydent Andrzej Duda podpisał nowelę ustawy o zakazie propagowania komunizmu, która reguluje kwestie usunięcia obiektów budowlanych o charakterze nieużytkowym, np. pomników gloryfikujących ustrój totalitarny.
- IPN podsumował prace poszukiwawcze na "Łączce" na Wojskowych Powązkach i podał, że udało się odnaleźć szczątki ok. 100 ofiar komunizmu. Poinformował także, że cała "Łączka" została ostatecznie przebadana i nie ma na jej terenie już żadnych szczątków ludzkich.
- IPN odnalazł pierwsze szczątki ofiar zbrodni totalitaryzmu na terenie dawnego więzienia przy ul. Rakowieckiej w Warszawie. Było to jedno z najcięższych więzień Urzędu Bezpieczeństwa.
SIERPIEŃ
- Zmarła Wanda Chotomska, pisarka, poetka, autorka ponad 200 książek dla dzieci. Sanitariuszka w Powstaniu Warszawskim. Przez lata pisała teksty do popularnej telewizyjnej wieczorynki "Jacek i Agatka".
- Odszedł Janusz Głowacki, dramaturg, prozaik, felietonista, scenarzysta. Autor m.in. "Polowania na muchy", "Antygony w Nowym Jorku", "Z głowy", "Czwartej siostry" i "Przyszłem. Czyli jak pisałem scenariusz o Lechu Wałęsie dla Andrzeja Wajdy".
WRZESIEŃ
- Krytyk, dziennikarz, menadżer, animator kultury i autor książek o tematyce teatralnej Marek Mikos nowym dyrektorem Starego Teatru w Krakowie.
- Ponad 2 tys. miast i miejscowości w Polsce oraz na świecie wzięło udział w Narodowym Czytaniu "Wesela" Stanisława Wyspiańskiego. Zainaugurował je prezydent Andrzej Duda.
- Wycieczki, gry terenowe, wystawy, wydarzenia i zwiedzanie miejsc na co dzień niedostępnych zorganizowano w ramach 25. edycji Europejskich Dni Dziedzictwa.
- Odbył się 42. Festiwal Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni. Złote Lwy otrzymała "Cicha noc" Piotra Domalewskiego, Srebrnymi Lwami uhonorowano "Ptaki śpiewają w Kigali" śp. Krzysztofa Krauze i Joanny Kos-Krauze.
- W Gdyni miał miejsce IX Festiwal Filmowy Niepokorni Niezłomni Wyklęci. Główną nagrodę festiwalu - "Złoty opornik" przyznano Krystynie Krauze za obraz filmowy "Braciszek Karel".
- Zmarł aktor Wiesław Michnikowski, wykonawca słynnych przebojów Kabaretu Starszych Panów, odtwórca pamiętnej roli Jej Ekscelencji w "Seksmisji" Juliusza Machulskiego. Miał 95 lat.
PAŹDZIERNIK
- Cezarego Łazarewicza, autora reportażu "Żeby nie było śladów" uhonorowano tegoroczną Literacką Nagrodą Nike.
- Kazuo Ishiguro, brytyjski pisarz japońskiego pochodzenia, został laureatem literackiej Nagrody Nobla za powieści "pełne wielkiej siły emocjonalnej, obnażające otchłań kryjącą się pod naszym złudnym poczuciem połączenia ze światem".
- Odeszła Anna Szałapak, pieśniarka nazwana przez Agnieszkę Osiecką "Białym Aniołem Piwnicy pod Baranami".
- Zmarł Ryszard Kowalczyk, który - wraz z bratem Jerzym - w sprzeciwie wobec krwawego stłumienia protestów na Wybrzeżu wysadził aulę Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Opolu.
- Karol Nawrocki został dyrektorem Muzeum II wojny światowej. Wcześniej był p.o. szefa placówki i naczelnikiem Oddziałowego Biura Edukacji Publicznej w gdańskim IPN.
LISTOPAD
- Zmarła jedna z najpopularniejszych polskich aktorek filmowych, teatralnych, estradowych i telewizyjnych Alina Janowska. Łącznika w Powstaniu Warszawskim, aktywna społecznie, odeszła w wieku 94 lat.
- Historyk specjalizujący się w historii średniowiecza Wojciech Fałkowski został dyrektorem Zamku Królewskiego w Warszawie. Wcześniej był wiceministrem obrony odpowiedzialnym m.in. za szkolnictwo wojskowe.
- Prezydent Andrzej Duda ustanowił 11 nowych Pomników Historii. Są wśród nich Kopiec Kościuszki z otoczeniem w Krakowie, zespół pocystersko-katedralny w Gdańsku-Oliwie i stadnina koni w Janowie Podlaskim.
GRUDZIEŃ
- Zmarł prof. Jerzy Kłoczowski, historyk, żołnierz AK, uczestnik Powstania Warszawskiego, senator I kadencji, wieloletni dyrektor Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej w Lublinie.
- Radosław Śmigulski został nowym dyrektorem Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej. Na to stanowisko powołał go wicepremier, minister kultury i dziedzictwa narodowego prof. Piotr Gliński.
- W związku z tzw. ustawą dekomunizacyjną wojewodowie wydali zarządzenia o zmianie nazw ulic. Wcześniej samorządy miały rok na wyeliminowania we własnym zakresie nazw niezgodnych z ustawą.
- Prezydent Andrzej Duda podpisał ustawę o utworzeniu Instytutu Solidarności i Męstwa. Jego celem ma być upamiętnianie i honorowanie osób zasłużonych dla narodu polskiego.
- Historyczny zespół budowlany Stoczni Gdańskiej został wpisany do rejestru zabytków. (PAP)
autor: Anna Kondek-Dyoniziak
edytor: Paweł Tomczyk
akn/ pat/
