Z okazji stulecia Muzeum Górnośląskiego otwarto w Bytomiu dwie ekspozycje będące przeglądem najcenniejszych i najciekawszych obiektów w zbiorach placówki. Wśród nich znalazły się ponadstuletni srebrny pas kobiecy z Cieszyna oraz dwa okazy spreparowanych żubrów.
Obecne Muzeum Górnośląskie zostało powołane w 1910 r. przez Bytomskie Towarzystwo Muzealno-Historyczne. Nosiło wówczas nazwę Museum in Buethen Oberschlesien. Pierwszą wystawę otwarto w 1911 r. W rocznicę tego wydarzenia pracownicy wszystkich działów Muzeum Górnośląskiego sięgnęli do zakamarków swoich magazynów, wydobywając z nich oryginalne i rzadko pokazywane obiekty, które od piątku są prezentowane na dwóch jubileuszowych wystawach.
"Dziś i jutro Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu" to wystawa prezentująca najciekawsze, najbogatsze kolekcje działów: archeologii, etnografii, historii, kresów, przyrody i sztuki. Są to eksponaty, które ze względu na swoją wartość i dla ich bezpieczeństwa, rzadko były pokazywane publicznie.
Dział Archeologii prezentuje najciekawsze zabytki pochodzące z badań archeologicznych prowadzonych w drugiej połowie XX i w początkach XXI wieku na takich stanowiskach jak cmentarzysko z późnego okresu rzymskiego w Olsztynie, zamek w Ogrodzieńcu, cmentarzyska w Przeczycach, Będzinie-Łagiszy i Krzanowicach. "Jednym z eksponatów jest wiadro wydobyte w trakcie prac archeologicznych ze średniowiecznej studni, którą odkryto w centrum Bytomia" - powiedziała PAP Magdalena Michulec z Muzeum.
Dział Etnografii pokazał na wystawie tradycyjne, ludowe malarstwo religijne na płótnie z XIX w. i malarstwo nieprofesjonalne z II połowy XIX w., a także kompletny i oryginalny strój rozbarski (teren Górnego Śląska). Zwiedzając wystawę można także obejrzeć elementy tradycyjnej zastawy stołowej skonfrontowanej z drewnianymi naczyniami z połowy XIX w. oraz, z racji zbliżających się świąt, unikatową gwiazdę i szopkę bożonarodzeniową.
Najważniejsze zbiory Galerii Malarstwa Polskiego XIX–XX wieku, w tym kolekcję współczesnej sztuki polskiej, grafiki polskiej i obcej, a także rzemiosło artystyczne, rzeźbę i rysunek prezentuje Dział Sztuki.
Na ekspozycji "Dziś i jutro Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu" prezentowane są także - po 20 latach nieobecności - dwa spreparowane przed II wojną światową żubry o imionach Planta i Plebejer, które odegrały kluczową rolę w odrodzeniu się tego największego ssaka w Europie. Jak wskazują obliczenia genetyków, 85 proc. puli genowej współcześnie żyjących żubrów to geny pochodzące od Planty i Plebejera (według Zakładu Badania Ssaków PAN w Białowieży). Ważące po kilkaset kilogramów żubry zostały odnowione i zamknięte w szklanej gablocie.
W ramach drugiej jubileuszowej ekspozycji muzealnicy przedstawili „Ozdoby szykownych prababek”, czyli różnorodną biżuterię ludową, w której najliczniejszą grupę stanowią bogate ozdoby stroju cieszyńskiego (ale także Beskidu Śląskiego, Górnego Śląska oraz Huculszczyzny). Biżuteria ta stanowiła swego rodzaju lokatę kapitału, ponieważ była przekazywana testamentem i gromadzona przez kilka pokoleń. „Bogata cieszynianka otrzymywała w wyprawie ślubnej do 1,5 kg wyrobów biżuteryjnych, co odpowiadało wartości 10 sztuk bydła” – opowiadali pracownicy bytomskiego Muzeum.
Najwspanialszą, a zarazem najkosztowniejszą ozdobą tej wystawy jest srebrny pas, który był wyznacznikiem statusu oraz pozycji społecznej i ekonomicznej kobiety w regionie (często bywał także pozłacany).
Muzeum Górnośląskie w Bytomiu należy do największych tego typu placówek w regionie. W jego skład wchodzą działy: archeologii, etnografii, historii, przyrody, sztuki, a także działy edukacyjno-promocyjny i wydawniczy. Placówka prowadzi własną działalność wystawienniczą, badawczą i wydawniczą. (PAP)
ktp/ hes/
