Szef MKiDN do Anny Polony: pani dorobek artystyczny wpisał się w historię polskiego teatru

Fragmenty listu ministra kultury do Anny Polony zamieszczono w niedzielę na stronie internetowej MKiDN. "Z głębokim szacunkiem i podziwem pragnę złożyć pani – jednej z najwybitniejszych polskich aktorek – serdeczne życzenia z okazji urodzin. (…) Pani dorobek artystyczny na stałe wpisał się w historię polskiego teatru, a talent stał się inspiracją dla kolejnych pokoleń aktorów" - napisał Sienkiewicz.

Szef MKiDN zwrócił uwagę, że "powiązanie z krakowską sceną, charakterystyczne role, a przede wszystkim niezwykły kunszt aktorski zasłużenie nadały Annie Polony przydomek +Pierwszej Damy Starego Teatru+". "Dziękuję pani za lata poświęcone sztuce, za to, że dzieliła się pani z nami swoim wyjątkowym talentem, kreując niezapomniane role na scenie. (…) Składam pani serdeczne życzenia zdrowia, pomyślności, a także nieustającej inspiracji twórczej, tym serdeczniej, że składam je nie tylko jako minister kultury i dziedzictwa narodowego, ale jako krakowski widz mogący podziwiać pani talent" – podkreślił.

Anna Polony urodziła się 21 stycznia 1939 roku w Krakowie. W 1960 r. ukończyła Wydział Aktorski, a w 1984 r. - Wydział Reżyserii Dramatu Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej im. Ludwika Solskiego. Zadebiutowała na scenie Starego Teatru w 1959 r. w spektaklu "Wojny trojańskiej nie będzie" w reż. Jerzego Kaliszewskiego. Po studiach pracowała przez kilka lat w Teatrze im. Juliusza Słowackiego w Krakowie, ale w 1964 r. związała się ze Starym Teatrem. Na scenie tej pracowała etatowo do 2002 roku - tworząc wiele wybitnych kreacji i współpracując z wieloma wybitnymi reżyserami, m.in. Konradem Swinarskim, Jerzym Grzegorzewskim, Andrzejem Wajdą, Krystianem Lupą.

Uznawana była jednak za aktorkę Konrada Swinarskiego, a role w spektaklach tego reżysera przyniosły jej największą sławę i uznanie publiczności. Po raz pierwszy wystąpiła u Swinarskiego jako Orcio w "Nie-boskiej komedii" (1965), następnie grała m.in. Claire w "Pokojówkach" (1966) i Joasa w "Sędziach" (1968).

W 1971 r. zagrała u Swinarskiego Dziewczynę w "Żegnaj Judaszu" Ireneusza Iredyńskiego i rolą tą zyskała ogólnopolski rozgłos. Krytycy podkreślali jej kunszt w "kontrastowaniu uczuć, nastrojów, emocji", pisali o "wewnętrznym emocjonalizmie" jako podstawie jej aktorstwa. W 1973 r. wzięła udział w słynnej inscenizacji "Dziadów" Swinarskiego, a w 1974 r. święciła tryumfy jako Muza w inscenizacji "Wyzwolenia" tego reżysera. Była także niezapomnianą Rachelą w "Weselu" Wyspiańskiego (1977) w reżyserii Jerzego Grzegorzewskiego, oraz Dulską w widowisku Andrzeja Wajdy "Z biegiem lat, biegiem dni" (1978). W 1981 r. zagrała Ofelię w "Hamlecie" wyreżyserowanym przez Andrzeja Wajdę.

Polony osiągała również sukcesy w Teatrze Telewizji, z którym współpracowała od 1969 r. i w którym wystąpiła w ponad 50 spektaklach. Znacznie rzadziej występowała na filmowym ekranie. Wśród jej ról filmowych znajduje się wyrazista postać Anieli Dulskiej w filmie Andrzeja Wajdy "Z biegiem lat, z biegiem dni", a także rola Magdy Egri w "Dzienniku dla moich dzieci" (1982) Marty Meszaros. Aktorka zagrała także w innych filmach tej reżyser: "Dzienniku dla moich ukochanych" (1987), "Dzienniku dla mojego ojca i matki" (1990) oraz w "Siódmym pokoju" - filmowej biografii Edyty Stein (1995). Zagrała również m.in. w siódmej części "Dekalogu" (1988) Krzysztofa Kieślowskiego.

W 1974 roku wyreżyserowała przedstawienie "Dwoje na huśtawce" Williama Gibsona w Starym Teatrze. W tym też roku rozpoczęła pracę dydaktyczną w krakowskiej szkole teatralnej. W latach 1999-2005 była prorektorem PWST.

Za kunszt aktorski i zaangażowanie Anna Polony została uhonorowana m.in. Złotym Krzyżem Zasługi (1977), Krzyżem Kawalerskim (1987) i Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (2003) oraz Złotym Medalem "Zasłużony Kulturze Gloria Artis" (2005). (PAP)

autorka: Daria Porycka

dap/ pat/