Ukrainian Freedom Orchestra – koncert inauguracyjny w lipcu w Teatrze Wielkim

O idei powołania Ukrainian Freedom Orchestra – poinformowało PAP biuro prasowe Teatru Wielkiego. Zespół zostanie utworzony z ukraińskich muzyków, którzy w ostatnim czasie opuścili swój kraj, którzy wciąż w nim pozostają oraz tych, którzy na co dzień grają w europejskich orkiestrach. W geście solidarności z ofiarami wojny w Ukrainie Metropolitan Opera w Nowym Jorku oraz Teatr Wielki - Opera Narodowa w Warszawie postanowiły utworzyć Ukrainian Freedom Orchestra, w skład której wchodzą czołowi ukraińscy instrumentaliści. „Muzyka może być potężną bronią przeciwko agresji. Ta trasa koncertowa ma na celu obronę ukraińskiej sztuki i bohaterskich artystów, którzy walczą o wolność swojej ojczyzny” – napisali we wspólnym oświadczeniu dyrektor generalny Met Peter Gelb oraz dyrektor Teatru Wielkiego - Opery Narodowej Waldemar Dąbrowski.

Członkowie orkiestry to uchodźcy, którzy zmuszeni byli opuścić swój kraj w ostatnim czasie, ukraińscy muzycy należący do europejskich orkiestr, a także czołowi muzycy z Kijowa, Lwowa, Charkowa, Odessy i innych części kraju. „Ukraińskie władze udzieliły specjalnego zezwolenia na udział w przedsięwzięciu mężczyznom w wieku poborowym, dzięki czemu zamiast broni wezmą do ręki swoje instrumenty i w ten niezwykły sposób zademonstrują moc sztuki w obliczu przeciwności losu” – napisano w materiałach informujących o powstaniu orkiestry. Orkiestrę poprowadzi Keri-Lynn Wilson, kanadyjska dyrygentka ukraińskiego pochodzenia. W programie Koncertu znajdzie się VII Symfonia ukraińskiego kompozytora Walentyna Sylwestrowa, II koncert fortepianowy Fryderyka Chopina z udziałem młodej ukraińskiej wirtuozki fortepianu Anny Fedorovej oraz IV symfonia Johannesa Brahmsa.

Liudmyla Monastyrska, czołowa ukraińska sopranistka, która wykona partię tytułowej Turandot w Metropolitan Opera tej wiosny, podczas tournée zaśpiewa arię Leonory „Abscheulicher!” z „Fidelia” Ludwiga van Beethovena, powiedziała, że „aria jest hymnem na cześć człowieczeństwa i pokoju w obliczu przemocy i okrucieństwa”.

Muzycy rozpoczną okres intensywnych prób 18 lipca w Warszawie. Koncert inaugurujący trasę koncertową odbędzie się 28 lipca w Teatrze Wielkim - Operze Narodowej. Następnie orkiestra wystąpi podczas BBC Proms w Londynie – 31 lipca, koncert zostanie pokazany w telewizji; w Monachium - 1 sierpnia; podczas Chorégies d'Orange Festival w południowej Francji - 2 sierpnia; w berlińskim Konzerthausie - 4 sierpnia; podczas Edinburgh Festival - 6 sierpnia; w sali koncertowej w Snape Maltings 8 sierpnia; na Concertgebouw Festival w Amsterdamie 11 sierpnia i w hamburskiej Elbphilharmonie 13 sierpnia. 16 sierpnia orkiestra poleci do Stanów Zjednoczonych, gdzie da koncerty w nowojorskim Lincoln Center - 18 i 19 sierpnia oraz Kennedy Center w Waszyngtonie - 20 sierpnia.

Muzycy tworzący Ukrainian Freedom Orchestra na co dzień związani są m.in. z Kijowską Operą Narodową, Narodową Orkiestrą Symfoniczną Ukrainy, Orkiestrą Filharmonii Lwowskiej i Operą w Charkowie, a także z takimi zagranicznymi zespołami, jak: Orkiestra Tonkuenstler w Wiedniu, Belgijska Orkiestra Narodowa i Królewska Orkiestra Concertgebouw. Pomysłodawczynią utworzenia orkiestry jest maestra Keri-Lynn Wilson, która wychowała się w Winnipeg w Kanadzie – największym ośrodku ukraińskiej diaspory w Ameryce Północnej. „Chciałam stworzyć najlepszym ukraińskim muzykom orkiestrowym, zarówno tym pozostającym w kraju i tym, którzy pracują za granicą, możliwość zademonstrowania artystycznej jedności i dumy” – mówi dyrygentka. „Cieszę się ogromnie, że będę mogła poprowadzić tych utalentowanych artystów podczas występów w Europie i Stanach Zjednoczonych. Ta trasa koncertowa to wyraz ich miłości do ojczyzny i hołd dla tych, którzy zginęli i tak dużo wycierpieli”.

Metropolitan Opera oraz Teatr Wielki - Opera Narodowa od początku były w czołówce światowych instytucji kultury, które wsparły ofiary wojny i potępiły rosyjską agresję w Ukrainie. Met była jednym z pierwszych teatrów, który zorganizował koncert charytatywny na rzecz Ukrainy pod kierunkiem dyrektora muzycznego Yannicka Nézeta-Séguina. Wydarzenie to miało miejsce 14 marca i odbiło się szerokim echem w prasie międzynarodowej. Teatr Wielki - Opera Narodowa gości pod swoim dachem uchodźców z Ukrainy i organizuje koncerty, zbierając środki na pomoc walczącym sąsiadom. Koszty organizacji koncertu oraz pobytu muzyków w Warszawie, decyzją Wicepremiera i Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego prof. Piotra Glińskiego, zostaną pokryte ze środków MKiDN.

Ukraiński minister kultury Ołeksandr Tkaczenko przyjął inicjatywę Met i TW-ON z radością. „Dziś kultura pokazuje się nam z zupełnie innej strony – jako instrument tzw. soft power, która pomaga goić rany. I to nie tylko w przenośni” – powiedział. „Trasa Ukrainian Freedom Orchestra pomoże zebrać środki na wsparcie ukraińskich artystów, a jednocześnie zademonstruje światu różnorodność i wyjątkowość ukraińskiej muzyki i ukraińskich wykonawców” – zauważył minister, dodając: „Kultura ukraińska jest niezwykle oryginalna i zasługuje na pełną uwagę zagranicznej publiczności. Jesteśmy wdzięczni naszym międzynarodowym parterom za organizację tego przedsięwzięcia”.

Organizatorzy Koncertu przypomnieli, że praktyka tworzenia zespołów muzycznych w obliczu terroru i w imię pokoju ma długą tradycję. Korzenie Izraelskiej Orkiestry Filharmonicznej sięgają lat 30. XX w., kiedy Bronisław Huberman chciał w Palestynie ocalić żydowskich muzyków przed Holokaustem. Utworzona w 1999 roku przez dyrygenta Daniela Barenboima i palestyńskiego naukowca Edwarda W. Saida West-Eastern Divan Orchestra skupia muzyków z Izraela i krajów arabskich. Afgański Narodowy Instytut Muzyki, który był przez wiele lat celem ataków Talibów, organizował międzynarodowe występy afgańskich zespołów, zanim Talibowie przejęli kontrolę nad krajem w 2021 roku.

Producentem trasy koncertowej Ukrainian Freedom Orchestra jest brytyjska agencja artystyczna Askonas Holt, jedna z największych tego typu organizacji na świecie. W gronie sponsorów znaleźli się Bloomberg, Ford Foundation, Rolex i United Airlines. Środki zebrane podczas trasy koncertowej zostaną przekazane Ministerstwu Kultury Ukrainy na pomoc artystom. (PAP)

Anna Bernat

abe/ dki/