Obchody ogłoszonego przez radę miasta Roku Stefana Themersona zainaugurowano w piątek w Płocku. Themerson (1910-1988) był płocczaninem, prozaikiem, poetą, twórcą teorii poezji semantycznej a także filmów eksperymentalnych. Inauguracja Roku Stefana Themersona odbyła się w Książnicy Płockiej, gdzie grupa teatralna Dzieci Awangardy z Młodzieżowego Domu Kultury przedstawiła fragmenty opowieści artysty pt. „Pan Tom buduje dom".
"Uczestniczymy w wyjątkowym wydarzeniu. Rada miasta Płocka swoją specjalną uchwałą uczyniła rozpoczynający się rok Rokiem Stefana Themersona, wyjątkowego człowieka, płocczanina, który zapisał się w historii sztuki" - powiedział podczas uroczystości prezydent miasta Andrzej Nowakowski, który patronuje obchodom.
Inauguracja Roku Themersona odbyła się dokładnie w 103. rocznicę urodzin artysty. Na zakończenie uroczystości jej uczestnicy zostali poczęstowani wielkim tortem z wizerunkiem Gaberbocchusa - smoka, który stał się symbolem awangardowego wydawnictwa, jakie po II wojnie światowej założył w Londynie wraz z małżonką Themerson.
W Płocku w ramach Roku Stefana Themersona zaplanowano m.in. kolejną edycję Transgranicznego Festiwalu Sztuki SkArPa (Spotkania-Artyści-Płock), wystawy, pokazy filmów, warsztaty artystyczne, a także zabawy plenerowe i gry miejskie poświęcone twórczości artysty.
Inauguracja Roku Themersona odbyła się dokładnie w 103. rocznicę urodzin artysty. Na zakończenie uroczystości jej uczestnicy zostali poczęstowani wielkim tortem z wizerunkiem Gaberbocchusa - smoka, który stał się symbolem awangardowego wydawnictwa, jakie po II wojnie światowej założył w Londynie wraz z małżonką Themerson.
"Będzie także smocza parada. Po to, aby Gaberbocchus mógł wyjść z Książnicy i przejść się ulicami Płocka, którymi kiedyś chodził Stefan Themerson" - dodała Joanna Banasiak, dyrektor Książnicy Płockiej, instytucji, która będzie koordynowała przedsięwzięcia związane z obchodami.
Stefan Themerson urodził się 25 stycznia 1910 w Płocku. Ukończył tamtejsze Gimnazjum Męskie im. Króla Władysława Jagiełły. Następnie wyjechał do Warszawy, gdzie studiował fizykę i architekturę. W 1927 r. zajął się eksperymentami z fotografią i filmem, które rozwijał w latach 30. XX wieku. Powstały wtedy m.in. filmy "Apteka", "Europa" i "Przygoda człowieka poczciwego".
W 1938 r. Themerson wraz z żoną Franciszką, absolwentką warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych, wyjechał do Francji, gdzie w 1940 r. wstąpił do powstających wówczas Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie. Od 1942 r., będąc już w Wlk. Brytanii, współpracował z Ministerstwem Informacji i Dokumentacji Rzeczpospolitej Polskiej w Londynie. Powstał wtedy eksperymentalny film antywojenny "Calling Mr. Smith".
W 1948 r. Themersonowie otworzyli w Londynie oficynę wydawniczą Gaberbocchus Press, którą prowadzili do 1979 r. Wydawnictwo publikowało książki w oryginalnym opracowaniu graficznym. Oficyna organizowała też spotkania awangardowych artystów, odczyty, wystawy i koncerty
Stefan Themerson publikował m.in. wierszowane opowieści dla dzieci - "Narodziny liter", "Nasi ojcowie pracują", "Przygody Marcelianka Majster-Klepki". Zyskał światowe uznanie jako autor powieści, opowiadań i esejów. Pisał w języku polskim, francuskim i angielskim. Jest m.in. autorem alegorycznej opowieści "Przygody Pędrka Wyrzutka".
W Płocku od 2010 r. odbywa się co roku Transgraniczny Festiwal Sztuki im. Stefana Themersona - SkArPa (Spotkania-Artyści-Płock), poświęcony twórczości artysty i sztuce współczesnej, inspirowanej jego dokonaniami.
W 2011 r. Płock rozpoczął starania o sprowadzenie archiwum Stefana Themersona, które znajduje się w Londynie. Rozmowy w tej sprawie prowadzono ze spadkobierczynią Themersonów - Jasią Reichardt (siostrzenicą Franciszki Themerson), która pochodzi z Warszawy, jest krytykiem sztuki i kuratorem wystaw w Wlk. Brytanii.
We wrześniu 2012 r. w płockim Muzeum Mazowieckim otwarto wystawę "Franciszka i Stefan Themerson. O potrzebie tworzenia widzeń". Na ekspozycji znalazły się m.in. fotogramy i kolaże Themersonów, a także zrekonstruowany stół trickowy, który służył Themersonom do realizacji filmów.
Uchwałę o ustanowieniu 2013 r. Rokiem Stefana Themersona płoccy radni przyjęli jednogłośnie na sesji pod koniec grudnia 2012 r. (PAP)
mb/ abe/
