Piotr Wojciechowski otrzymał Nagrodę Literacką im. W. Reymonta za całokształt twórczości, a Wacław Sakowski odebrał laur za dzieło literackie 2018 r. We wtorek w Pałacu Chodkiewiczów w Warszawie odbyła się gala wręczenia 18. Nagród Literackich im. Władysława Reymonta.
W tym roku po raz pierwszy Nagrodę Literacką im. Władysława St. Reymonta przyznano w trzech kategoriach - za całokształt twórczości, za dzieło literackie oraz za działalność okołoliteracką.
Nagrodę Literacką im. Reymonta za całokształt twórczości odebrał prozaik, poeta, reżyser i krytyk filmowy Piotr Wojciechowski. W imieniu kapituły wyróżnienie wręczył pisarzowi prezes Związku Rzemiosła Polskiego Jan Gogolewski.
Prof. Anna Nasiłowska przypomniała, że Wojciechowski był prezesem Stowarzyszenia Pisarzy Polskich i "do dziś jest podporą wielu inicjatyw Stowarzyszenia". "Na każdej +Biesiadzie Literackiej+, które odbywają się co miesiąc (...) wygłasza aktualny felieton" - dodała prezes Stowarzyszenia Pisarzy Polskich.
"Przyznając nagrodę Piotrowi Wojciechowskiemu jury postanowiło jednak dowartościować autora, który na takie dowartościowanie ze względów literackich z pewnością zasługuje. Pisarstwem Wojciechowskiego - prozaika, dramatopisarza, poety, felietonisty, krytyka filmowego oraz reżysera, bardzo cenionego na początku jego kariery literackiej, bo uhonorowanego m.in. Nagrodą im. Wilhelma Macha w 1967 r. za powieść +Kamienne pszczoły+ oraz nagrodą literacką Fundacji im. Kościelskich w 1978 r. - jego pisarstwem rządzi duch opowieści" - powiedziała w laudacji Nasiłowska.
"Jednocześnie w opowieści autora to, co realne współistnieje na równych prawach z tym, co wyimaginowane. (...) pisarz tworzy historie i geografie alternatywne" - podkreśliła.
W tej kategorii, poza laureatem, nominacje otrzymali również Janusz Drzewucki, Józef Baran, Wiesław Myśliwski i Małgorzata Szejnert.
Laur Literacki im. Reymonta za dzieło literackie wręczono pisarzowi, eseiście, historykowi literatury i tłumaczowi Wacławowi Sadkowskiemu za książkę "Ktoś taki jak ty (spowiedź bastarda wieku XX)", którą opublikowało Wydawnictwo Studio EMKA.
"Tym większa jest moja radość, że ta nagroda, tak ceniona w środowisku literackim, została po 7 latach przerwy wskrzeszona. O jej randze świadczą nie tylko wybitni laureaci (...), ale również fakt, że ci wybitni laureaci na okładkach książek wydawanych przez siebie jako nagrodę bardzo ważną, zawsze wymieniają Nagrodę im. Władysława. St. Reymonta" - powiedział prezes Związku Literatów Polskich (ZLP) Marek Wawrzkiewicz.
"Wacław Sadkowski jest postacią niesłychanie ważną dla historii polskiej kultury i literatury. Przypomnę państwu, że lat 20 z okładem był redaktorem naczelnym miesięcznika +Literatura na Świecie+" - mówił w laudacji Wawrzkiewicz. "Jest wybitnym tłumaczem z języka angielskiego i francuskiego. (...) Jest wybitnym eseistą, jest historykiem literatury, szczególnie literatury najnowszej" - dodał.
Przypomniał, że nagrodzona powieść Sadkowskiego jest "książką autobiograficzną". "Jest książką człowieka, który w wieku lat sześćdziesięciu, przeszło sześćdziesięciu, dowiedział się, że ci ludzie, których uważał za swoich rodziców, nie są jego biologicznymi rodzicami, a mimo to zachował dla nich miłość i szacunek" - podkreślił Wawrzkiewicz.
"Jest to książka bardzo ważne jeszcze z jednego punktu widzenia. To jest okupacja hitlerowska, w Warszawie przede wszystkim, widziana oczami dziecka" - dodał.
W tej kategorii nominowano autorów książek: "Pogrom 1905" Wacława Holewińskiego, "Latawiec z betonu" Moniki Milewskiej, "Aleję Włókniarek" Marty Madejskiej, "Komeda. Osobiste życie jazzu" Magdaleny Grzebałtowskiej, "Cegiełki i inne opowiadania" Jana Krzysztofa Piaseckiego, "Lekcje u Różewicza. Teksty krytycznoliterackie i osobiste" Janusza Drzewuckiego, "Olanda" Rafała Wojasińskiego, "La Petite Mort" Waldemara Bawołka, "Spotkanie w słowie. O twórczości Karola Wojtyły" Zofii Zarębianki i "Basso continuo" Jarosława Mikołajewskiego.
Nagrodę Literacką im. W. Reymonta za działalność okołoliteracką odebrała poetka, eseistka, organizatorka Warszawskich Jesieni Poezji Aldona Borowicz Tchórzewska.
W laudacji wiceprezes ZLP Zbigniew Milewski przypomniał, że po przyjeździe z Olsztyna do Warszawy Borowicz Tchórzewska "stała się znanym i cenionym popularyzatorem literatury niskonakładowej, w szczególności poezji". Zwrócił uwagę, że laureatka skutecznie "popularyzuje poezję, wydaje się niedocenianą, tzw. poezję kobiecą".
Nominacje w tej kategorii otrzymali również Dawid Jung i Beata Szymańska-Aleksandrowicz.
Nagrodę Specjalną im. W. Reymonta, przyznawaną rzemieślnikom-pisarzom wręczono Piotrowi Tengowskiemu za "Dzieje rzemiosła nowosądeckiego".
Wyróżnienia dla środowiska rzemieślniczego otrzymali: Wacław Napierała za tom "Klemens Napierała zwykły życiorys zwykłego patrioty" oraz biogram do książki "Nasza Syberiada" pt. "Ministranci księdza Macieja", Jadwiga Marzec za tom "Marzenia nie liczą lat" oraz kaznodzieja, rekolekcjonista, autor audycji radiowych i felietonów ks. Piotr Brząkalik.
Nagroda Literacka im. Władysława St. Reymonta została ustanowiona w 1994 r. dla upamiętnienia postaci wybitnego pisarza-rzemieślnika-Noblisty. Organizatorem i fundatorem nagrody jest Związek Rzemiosła Polskiego (ZRP). W 2010 r. Zarząd ZRP zdecydował zawiesić przyznawanie nagrody. "W 2019 r., po kilkuletniej przerwie, Związek Rzemiosła Polskiego powrócił do chlubnej tradycji nagradzania wybitnych twórców za ich literackie dokonania oraz działalność na rzecz kultury" - napisano w zaproszeniu na galę wręczenia nagród.
Laury przyznaje jury, w skład którego wchodzą pisarze-laureaci Nagrody, Prezydium Zarządu ZRP i szefowie Stowarzyszenia Pisarzy Polskich i Związku Literatów Polskich.(PAP)
autor: Grzegorz Janikowski
gj/aszw/