W Michigan w wieku 80 lat zmarł amerykański historyk polskiego pochodzenia, profesor akademicki, działacz polonijny i założyciel Piast Institute, członek korespondent Polskiej Akademii Nauk Thaddeus Radzilowski. W środę zostanie pochowany na cmentarzu w Southfield.
Prof. Radzilowski (1938-2018) zmarł w piątek w West Bloomfield (Michigan). Jego przodkowie wyemigrowali z Polski do USA pod koniec XIX wieku. Specjalizował się w swej działalności naukowej w dziejach Polski oraz Europy Środkowej i Wschodniej. Prowadził też badania na temat migracji ludności. W Ameryce wykładał m.in. na Madonna University i Southwest Minnesota State University, a za granicą na Heidelberg College, Uniwersytecie Jagiellońskim oraz Uniwersytecie Ekonomicznym w Wiedniu.
Był też rektorem St. Mary College w Orchard Lake. Uczelnia, która wchodzi obecnie w skład Madonna University, kształciła tysiące amerykańskich studentów m.in. w dziedzinie historii Polski i Europy Środkowej.
„Historyk, autor, działacz, założyciel Piast Institute, światły przedstawiciel polonijnej społeczności w USA, był głębokim patriotą zarówno amerykańskim – służył podczas wojny w Wietnamie – jak i polskim. Jednym z ważniejszych zadań Piast Institute była obrona dobrego imienia Polski. Niestrudzenie działał na tym polu. Był też członkiem Polskiego Instytutu Naukowego w Nowym Jorku” – powiedział PAP prof. Czesław Karkowski z Hunter College na Manhattanie.
Radzilowski był też m.in. członkiem Fundacji Kościuszkowskiej, Muzeum Polskiego w Ameryce, Związku Narodowego Polski, Kongresu Polonii Amerykańskiej oraz Zjednoczenia Polskiego Rzymsko-Katolickiego. W 2003 roku stał się współzałożycielem Piast Institute w Hamtramck. Instytut nazywany jest największym think-tankiem w USA, koncentrującym się na problematyce Polonii i Amerykanów polskiego pochodzenia.
Jak wynika z informacji otrzymanej przez PAP z Piast Institute, jako prezes tej instytucji Radzilowski stworzył z niej centrum badawcze, będące jednym z ośrodków amerykańskiego Biura Spisu Ludności (Census). Pod jego kierunkiem Piast przygotowywał m.in. programy nauczania, raporty z badań, sondaże, organizował konferencje i wystawy. Bardzo angażował się w życie Polonii w USA oraz utrzymywał kontakty z polskimi uczelniami i instytucjami.
Był członkiem korespondentem Polskiej Akademii Nauk (PAN). Pełnił funkcję doradcy i konsultanta m.in. Commission on Civil Rights i National Endowment for the Humanities oraz Censusu. Za pracę naukową, zaangażowanie społeczne otrzymał wiele nagród i wyróżnień. Za wybitny wkład w upowszechnianie kultury polskiej na świecie został uhonorowany Krzyżem Kawalerskim Orderu Zasługi RP.
W środę odbędzie się nabożeństwo żałobne za duszę zmarłego w katolickim kościele św. Geralda w Farmington. Tego samego dnia jego zwłoki zostaną złożone na cmentarzu w Southfield.
Z Nowego Jorku Andrzej Dobrowolski (PAP)
ad/ klm/ mal/
