Zofia Posmysz. Fot. PAP/A. Rybczyński
Tablica upamiętniająca twórczość pisarki i scenarzystki Zofii Posmysz została w czwartek odsłonięta w Alei Pisarzy przy bibliotece "Galeria Książki" w Oświęcimiu. Wkomponowana w trotuar tablica z brązu zawiera cytat zaproponowany przez wyróżnioną autorkę.
Zofia Posmysz chciała, aby użyta została fraza z jej powieści „Pasażerka”, która ukazała się w 1962 r. Brzmi ona: „...Wolnym jest ten, kto nie ma nic do stracenia. Niewolnikiem czyni człowieka pragnienie życia”. „Cytat pochodzi z dialogu SS-manki, która próbuje przedstawić więźniarce Marcie jej sytuację i pyta: +pani czuje się wolna?+. Marta odpowiada wówczas, że wolnym jest ten, który nie ma nic do stracenia. Tutaj cytat został nieco wyrwany z kontekstu i brzmi być może dość niepokojąco” – wyjaśniła pisarka w rozmowie z PAP.
Autorka podkreśliła, że odsłonięcie tablicy jest dla niej wielkim honorem. „W jakimś sensie jest to ukoronowanie mojej wieloletniej współpracy z Oświęcimiem: z miastem, Międzynarodowym Domem Spotkań Młodzieży, Muzeum Auschwitz i Centrum Dialogu i Modlitwy” – powiedziała Zofia Posmysz.
Zofia Posmysz podkreśliła, że odsłonięcie tablicy jest dla niej wielkim honorem. „W jakimś sensie jest to ukoronowanie mojej wieloletniej współpracy z Oświęcimiem: z miastem, Międzynarodowym Domem Spotkań Młodzieży, Muzeum Auschwitz i Centrum Dialogu i Modlitwy” – powiedziała.
Jak podkreśliła wiceszefowa oświęcimskiej biblioteki Mariola Talewicz idea Alei nawiązuje do popularnych tego typu inicjatyw na całym świecie, ale w odróżnieniu od nich dowartościowuje sztukę słowa, która ma najwyższą wartość kulturową. Wielkość pisarzy nie sprowadza się bowiem do doraźnej aktualności. Ich dzieło pozostają na długo w pamięci czytelników.
Dotychczas tablice odsłonili Ewa Lipska, Andrzej Stasiuk, Marek Bieńczyk i Janusz Głowacki. Kolejną w listopadzie odsłoni Marcin Świetlicki.
Zofia Posmysz urodziła się w 1923 r. Podczas okupacji uczęszczała na komplety tajnego nauczania oraz kolportowała gazetki konspiracyjne. Niemcy aresztowali ją w kwietniu 1942 r. w Krakowie. Trafiła do więzienia przy ulicy Montelupich, skąd 30 maja 1942 r. została deportowana do Auschwitz. Od czerwca do sierpnia 1942 r. przebywała w karnej kompanii w Budach. W obozie pracowała w obieralni ziemniaków, w kuchni więźniarskiej, a następnie pełniła funkcję pisarki w magazynie żywnościowym i kuchni więźniarskiej. 18 stycznia 1945 r. została ewakuowana do Ravensbrueck. Wyzwolenia doczekała 2 maja 1945 r.
Po wojnie pracowała jako korektorka w redakcji jednej z warszawskich gazet, a potem w dziale literackim Polskiego Radia. Jest autorką książek o tematyce obozowej: "Pasażerka", "Wakacje nad Adriatykiem", "Ten sam doktor M", "Do wolności, do śmierci, do życia". Największą popularność zdobyła "Pasażerka", przetłumaczona na kilka języków. Na jej podstawie Andrzej Munk zrealizował film pod tym samym tytułem. Była scenarzystką popularnego słuchowiska radiowego "W Jezioranach".
W 2006 r. znalazła się w grupie byłych więźniów, którzy witali w byłym obozie Auschwitz pielgrzymującego Benedykta XVI.
Zofia Posmysz często odwiedza Oświęcim, zwłaszcza tamtejszy Międzynarodowy Dom Spotkań Młodzieży, który organizuje spotkania i dyskusje służące budowaniu porozumienia między młodzieżą z różnych krajów. W ubiegłym roku pisarka otrzymała tytuł honorowej obywatelki tego miasta. (PAP)
szf/ abe/
