W Wilnie odsłonięto pomnik upamiętniający architekta i rzeźbiarza Antoniego Wiwulskiego. Uroczystość odbyła się w dzielnicy Zarzecze w czwartek, w 100. rocznicę śmierci artysty, autora m.in. pomników Grunwaldzkiego w Krakowie i Trzech Krzyży w Wilnie.
Pomnik przedstawia szynel wojskowy naturalnej wielkości z brązu. Został „zawieszony” na ścianie domu przy ulicy Zarzecze 5 w wileńskiej dzielnicy artystów w starej części miasta. Idea upamiętnienia Wiwulskiego w takiej formie nawiązuje do historii jego śmierci.
Antoni Wiwulski należał do Samoobrony Wileńskiej. W nocy 3 stycznia 1919 r., gdy Niemcy opuszczali Wilno, a na miasto nacierali bolszewicy, Wiwulski pełnił wartę na Zarzeczu przed domem nr 5, w którym mieściła się kwatera Samoobrony. Przy zmianie warty Wiwulski oddał swój szynel zmieniającemu go zziębniętemu żołnierzowi. Wracając do domu, przeziębił się i zmarł 10 stycznia 1919 r. na ostre zapalenie płuc. Został pochowany na cmentarzu Stara Rossa.
Historia śmieci rzeźbiarza w trzech językach: litewskim, polskim i angielskim została też opisana na tablicy pamiątkowej odsłoniętej obok pomnika-szynela.
Z inicjatywą uhonorowania Antoniego Wiwulskiego wystąpił mieszkaniec Zarzecza Alfredas Maruszka. Pomnik powstał w wyniku zbiórki funduszy prywatnych i lokalnej wspólnoty.
„Dla nas, zarzeczan, upamiętnienie Antoniego Wiwulskiego jest przede wszystkim upamiętnieniem historii naszej dzielnicy, historii Wilna” - powiedział PAP przewodniczący wspólnoty lokalnej Algimantas Lekeviczius.
„Wiwulski był bezgranicznie oddany swej pracy (…), ale nie mniej ważny jest też jego bezkompromisowy patriotyzm i fakt, że cieszył się dużym zaufaniem społecznym” - oświadczył.
Wiwulski jest autorem nie tylko pomników Grunwaldzkiego w Krakowie i Trzech Krzyży w Wilnie, ale też kaplicy w Szydłowie na zachodzie Litwy, gdzie w 1608 roku objawiła się pastuszkom Najświętsza Maryja Panna. Jest on także autorem wielu rzeźb, szkiców do pomników, m.in. tablicy pamiątkowej poświęconej gen. Tadeuszowi Kościuszce w wileńskim kościele Świętych Janów.
W 1913 roku w Wilnie rozpoczęto budowę kościoła Najświętszego Serca Pana Jezusa według jego projektu. Praca nie została zrealizowana, a nieukończony kościół rozebrano w 1964 roku.
Jedna z ulic Wilna, nieopodal miejsca, gdzie miał stanąć kościół Najświętszego Serca Pana Jezusa, nosi nazwę Antoniego Wiwulskiego. W ubiegłym roku tuż obok decyzją władz Wilna rozpoczęto urządzanie skweru jego imienia.
Z Wilna Aleksandra Akińczo (PAP)
aki/ jo/ mc/
