Poświęcona ochronie dziedzictwa kulturowego dwudniowa konferencja oraz ogłoszenie laureatów konkursu „Zabytek zadbany” – te m.in. imprezy składają się na centralne obchody Międzynarodowego Dnia Ochrony Zabytków świętowanego w tym roku w Gdyni.
Konferencję, która odbywać się będzie w środę i czwartek w gdyńskim Muzeum Emigracji, poprzedziło spotkanie z mediami, w którym udział wzięli dyrektor Narodowego Instytutu Dziedzictwa Bartosz Skaldawski oraz prezydent Gdyni Wojciech Szczurek.
Skaldawski zaznaczył, że tegoroczna edycja obchodów Międzynarodowego Dnia Ochrony Zabytków jest „pod wieloma względami szczególna”. „Sukcesywnie widzimy konieczność, potrzebę zapraszania do wspólnego świętowania kolejnych grup. Wydaje mi się, że to jest związane z taką trochę zmianą paradygmatu podejścia do dziedzictwa: coraz częściej mówi się o tym, że dziedzictwo to nie jest wartość dla jakiejś wąskiej grupy ekspertów predestynowanych do tego, żeby te wartości w jakiś szczególny sposób oceniać, ale tak naprawdę dziedzictwo powinno być zasobem i dobrem nas wszystkich” – powiedział.
Dodał, że sukces w ochronie zabytków można osiągnąć tylko wyłączając w działania wszystkich interesariuszy „zarówno ekspertów, specjalistów w tej dziedzinie, właścicieli - gospodarzy obiektów zabytkowych, samorządów (...) ale także wszystkich, którzy zabytki kochają, którzy wiedzą, że zabytki są ważnym elementem kształtującym tożsamość, które są ważnym elementem, wokół których można budować wspólnotę”.
„W związku z tym, poza tymi grupami, które już od wielu lat uczestniczą w Międzynarodowym Dniu Ochrony Zabytków, czyli środowiskiem konserwatorskim, właścicielami, w tym roku do tego grona postanowiliśmy też zaprosić wszystkich tych, którzy w sposób społeczny zajmują się zabytkami. Stąd w trakcie tegorocznej gali będziemy chcieli docenić także organizacje pozarządowe, także wolontariuszy, którzy uczestniczą w różnego rodzaju projektach związanych z ochroną zabytków” – powiedział Skaldawski.
Przypomniał, że ubiegłoroczne obchody Międzynarodowego Dnia Ochrony Zabytków poświęcone były w dużej mierze rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości. Dodał, że z kolei tegoroczna edycja święta ma „zwrócić uwagę na cały proces, który towarzyszył Polakom po odzyskaniu niepodległości - odbudowania państwa polskiego, scalania mechanizmów i obszarów, które wcześniej funkcjonowały pod trzema różnymi zaborami”.
„Gdynia jest szczególnym miejscem i szczególnie pasującym do tego, żeby Międzynarodowy Dzień Ochrony Zabytków w tym roku właśnie odbywał się w tym miejscu” - powiedział Skaldawski, wyjaśniając, że „Gdynia bardzo dobrze rozumie i czuje potrzebę łączenia i współpracowania różnych grup angażujących się w ochronę zabytków”. „Gdynia jest również świetnym symbolem odbudowania państwa polskiego w okresie międzywojennym” – dodał.
„Gdynia zawsze była miastem, które było wierne swojemu dziedzictwu i bardzo dużą wagę przykładało do tego, by pielęgnować nie tylko nowoczesne kierunki rozwoju, ale także z dużą troską pochylać się nad tym, co jest skarbem naszego miasta. To dziedzictwo materialne ale też taki duch miasta, który z tym dziedzictwem jest bardzo silnie związany. Takim znakiem szczególnym dziedzictwa historycznego Gdyni jest oczywiście gdyński modernizm” – powiedział z kolei prezydent Gdyni.
Przypomniał, że wieloletnie starania doprowadziły do tego, że w roku 2015 gdyńskie śródmieście zostało wpisane na listę Pomników Historii. „To był taki ważny etap działań, które podejmowaliśmy konsekwentnie przez kilkanaście lat, żeby pokazać, że - choć ta historia miasta liczona w dziesiątkach, niespełna setce lat, jest nieporównywalna do takich miast jak Kraków, Gdańsk, Warszawa, to jednak jest piękne, nowoczesne i może tak naprawdę uzyskiwać także wymiarze związanym z dziedzictwem i zabytkami swój szczególny wymiar” – powiedział Szczurek.
Szczurek przypomniał, że decyzją Narodowego Komitetu UNESCO Gdynia zostało zarekomendowane komitetowi międzynarodowemu tej organizacji „w staraniach o wpisanie śródmieścia Gdyni na listę światowego dziedzictwa kultury UNESCO”. „To jest oczywiście proces trudny i długotrwały” – zaznaczył.
Na dwudniową konferencję organizowaną w Muzeum Emigracji złoży się m.in. kilka debat poświęconych m.in. tworzeniu strategii zarządzania dziedzictwem kulturowym, harmonizacji procedur i standaryzacji działań z zakresu ochrony zabytków oraz sposobom zachęcenia samorządów i organizacji pozarządowych do zaangażowania na rzecz lokalnego dziedzictwa kulturowego.
W środę wieczorem w Muzeum Emigracji zaplanowano ogłoszenie laureatów i wręczenie nagród w konkursie „Zabytek zadbany” dedykowany najlepiej odrestaurowanym obiektom zabytkowym w Polsce. Nagrody te przyznaje Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego wraz z Generalnym Konserwatorem Zabytków.
W czwartek w Muzeum Emigracji zaplanowano z kolei warsztaty, wśród których znalazły się m.in. te pt. „Dziedzictwo - pomysł na sukces” oraz „Rozwój lokalny poprzez zabytki i dziedzictwo niematerialne”.
Jak poinformowali organizatorzy konferencji, „jest ona najważniejszym corocznym spotkaniem osób i instytucji zaangażowanych w ochronę zabytków”. Udział biorą w niej „wybitni specjaliści i praktycy zaangażowani w ochronę, zarządzanie i promocję zabytkowych obiektów”. (PAP)
Autor: Anna Kisicka
aks/ itm/
