Śląsk Cieszyński przypomni o kobietach, które torowały drogę do niepodległości i nadawały kształt odradzającej się Polsce w tym regionie. Do jesieni powstanie wystawa i album – podał w środę Adam Cieślar, dyrektor Cieszyńskiego Ośrodka Kultury Dom Narodowy.
„Problematyka kobiet na Śląsku Cieszyńskim jest wyjątkowa, ponieważ w pierwszym polskim rządzie, jaki powstał na ziemiach polskich po I wojnie światowej, znalazło się 14,5 proc. kobiet. Należały do różnych opcji politycznych, wyznawały różne religie, ale łączyło je działanie dla dobra wspólnego. (…) Sam fakt, że w Radzie Narodowej Śląska Cieszyńskiego zasiadały kobiety, w tamtych czasach było absolutnym ewenementem. (…) Wówczas panie nie miały praw wyborczych, nie tylko na Śląsku Cieszyńskim, ale w większości krajów europejskich” – podkreślił Cieślar.
Szef Domu Narodowego zaznaczył, że „członkinie Rady były przygotowane do pełnienia swoich ról, ponieważ ich poprzedniczki przygotowały je do nowych zadań; jako matki wychowały młode pokolenie w duchu patriotyzmu”. Jego zdaniem, to m.in. dlatego po 600 latach Śląsk Cieszyński mógł wrócić do Polski.
„Te wzory do dzisiaj pozostały aktualne i należy je upowszechniać, szczególnie wśród młodego pokolenia. Naszym głównym celem jest promocja kobiet, których działalność wiąże się bezpośrednio z rocznicą odzyskania niepodległości, a także tych, które codzienną pracą w warunkach wolności i własnego państwa tworzyły nową rzeczywistość i wzorce patriotyzmu. Ich postawy nawet w czasach współczesnych inspirują do działania dla przyszłości naszego kraju. Potrafiły mimo różnych poglądów działać i pracować razem dla dobra wspólnego i budować nowoczesne państwo. Ich działania wpisują się w lokalne, historyczne dziedzictwo” – powiedział dyrektor Domu Narodowego.
Adam Cieślar poinformował, że Dom Narodowy będzie realizował projekt „100 kobiet Śląska Cieszyńskiego na 100-lecie Niepodległej” wspólnie z Międzynarodową Organizacją Soroptimist International Klub w Cieszynie. Obecnie otrzymał on dofinansowanie w ramach tegorocznej edycji programu „Niepodległa”. Pod auspicjami programu powstanie wystawa w przestrzeni miejskiej Cieszyna oraz uzupełniający ją album, w którym znajdą się krótkie biogramy i fotografie. Projekt zostanie zrealizowany do końca października br.
Cieszyn jest miastem, w którym powstała pierwsza polska władza po I wojnie. Rada Narodowa Księstwa Cieszyńskiego została utworzona 19 października 1918 r. z inicjatywy Józefa Kiedronia. Liczyła 22 członków. Do jej prezydium wybrani zostali ks. Józef Londzin, Jan Michejda i Tadeusz Reger.
W Radzie zasiadały: Zofia Kirkor-Kiedroniowa, działaczka społeczna i przewodnicząca Związku Polek, Dorota Kłuszyńska, aktywna członkini Polskiej Partii Socjalno-Demokratycznej Galicji i Śląska Cieszyńskiego, późniejsza senator z ramienia PPS, a także Maria Sojkowa, członkini władz Związku Śląskich Katolików oraz założycielka Polskiego Związku Niewiast Katolickich.
5 listopada Rada zawarła porozumienie z czeskim odpowiednikiem - Zemskym Narodnim Vyborem pro Slezsko. Wytyczono tymczasową polsko-czechosłowacką granicę na Śląsku Cieszyńskim, która w przybliżeniu pokrywała się z etnograficzną linią podziału. Po polskiej stronie znalazła się znaczna część Zaolzia.
Rada Narodowa po 11 listopada 1918 r. podporządkowała się naczelnikowi Józefowi Piłsudskiemu i powołanemu przez niego rządowi, który 25 listopada przyjął uchwałę upoważniającą ją do sprawowania w jego imieniu władzy na Śląsku Cieszyńskim. Działalność zakończyła latem 1920 r. (PAP)
autor: Marek Szafrański
szf/ itm/
