Polska wieś na Syberii - Wierszyna. Fot. Wikimedia Commons/A. Barabasz
Obchody 30-lecia nauczania języka polskiego odbyły się w środę w Wierszynie, wsi leżącej ponad 100 kilometrów od Irkucka, założonej na początku XX wieku przez przesiedleńców z Polski. Upamiętniono także pierwszych polskich mieszkańców Wierszyny.
Uroczystości rozpoczęły się od koncelebrowanej mszy świętej, której przewodniczył biskup diecezji katolickiej w Irkucku Cyryl Klimowicz. Obecni byli także księża z Polski, Irkucka i Ułan Ude, głównego miasta Republiki Buriacji. Następnie w klubie w Wierszynie uczniowie szkoły zaprezentowali część artystyczną.
Jak powiedziała PAP Henryka Jachimowicz, która obecnie pracuje w Wierszynie jako nauczyciel skierowany z Polski przez Ośrodek Rozwoju Polskiej Edukacji za Granicą, w 1989 roku o przywrócenie, po długiej przerwie, języka polskiego w szkole w Wierszynie ubiegał się Buriat - Lew Rodionowicz Mantykow. "Kiedy uzyskano zgodę, rozpoczęto poszukiwania nauczyciela" - opowiada pani Henryka.
Pierwszą nauczycielką, która przyjechała do Wierszyny, była Marianna Dobrowolska. Zarazem po uzyskaniu zgody na nauczanie pojechała na studia polonistyczne do Polski - co było głośną inicjatywą - mieszkanka Wierszyny Ludmiła Wiżentas. Po powrocie ze studiów na polonistyce w Gdańsku Ludmiła Wiżentas podjęła pracę w szkole w Wierszynie i pracowała w niej przez 12 lat. W środę uczestniczyła w obchodach 30-lecia obecności w tej szkole języka polskiego.
Wieś Wierszyna, czyli wszystko po polsku
W ciągu tych lat nauczycielami w Wierszynie byli także: nieżyjący już Zdzisław Soska, Swietłana Niewiadomska i Natalia Barcz. Dziś w szkole Wierszynie uczy się 40 dzieci w klasach 1-4; w pobliskim Dundaju, w klasach 5-7 - czternaścioro uczniów.
W środowych obchodach w Wierszynie uczestniczyli także: przedstawiciele administracji lokalnej, konsul RP w Irkucku Krzysztof Świderek i goście z Polski, m.in. przedstawiciele organizacji Wspólnota Polska z oddziału w Białymstoku oraz uczniowie i nauczyciele szkoły podstawowej w Kalinowie w woj. mazowieckim.
Szkoła w Kalinowie nosi imię Wiktora Ignacego Godlewskiego, pochodzącego z tych stron XIX-wiecznego przyrodnika i ornitologa, uczestnika powstania styczniowego. Godlewski został w 1864 roku zesłany na Syberię, gdzie wraz z Benedyktem Dybowskim prowadził badania fauny i flory. Między innymi przeprowadził wspólnie z Dybowskim pierwsze pomiary głębokości południowej części Bajkału. Godlewski powrócił w rodzinne strony po 12 latach zesłania.
Jego postaci poświęcona była lekcja, w której ośmioosobowa grupa z Kalinowa wzięła udział razem z uczniami szkoły w Dundaju. Uczniowie z Polski spędzili na Syberii kilka dni i odwiedzili także Irkuck i Listwiankę - miejsca związane ściśle z historią i działalnością Polaków na Syberii.
Również w środę w Wierszynie na miejscu pierwszych ziemianek, zbudowanych przez przybyłych w 1910 roku przesiedleńców z Zagłębia Dąbrowskiego i Małopolski, ustawiony został i poświęcony krzyż i kamień z tablicą pamiątkową. Tablicę, wykonaną przez firmę z Wąchocka, przywieziono z Polski. Jej fundatorem jest Marek Adamczak z Kielc, który również był pomysłodawcą upamiętnienia tego miejsca. "Ziemianek już nie ma, wiele informacji umiera razem z ludźmi" i celem tej inicjatywy było "zachowanie w pamięci" tego miejsca - powiedziała Jachimowicz.
Obchody w Wierszynie zakończył wiejski piknik z kiełbaskami i herbatą i wspólne śpiewy.
Z Moskwy Anna Wróbel (PAP)
awl/ kar/
