Piętno Sybiru znaczyło cały polski wiek XIX. Najpierw zawisło jak fatum już od Konfederacji Barskiej i Powstania Kościuszkowskiego, nie kończąc wcale na rewolucji 1905 roku, trwało aż do Wielkiej Wojny 1914 roku. Groziło nie tylko powstańcom, spiskowcom i wszelkim działaczom patriotycznym, ale także zwykłym Polakom skazanym bez sądu, urzędowo, administracyjnie – pisze w książce „Sybir” Marek Klecel.
Rozpad imperium rosyjskiego nastąpi w wyniku uniezależnienia się regionów. Obecnie obserwuje się tam rosnące poczucie odrębności „narodowej”, dominujące rozgoryczenie spowodowane eksploatacją prowadzoną przez centrum. „Regiony liczą, że `góra się urwie` i wówczas staną się one prezydenckimi republikami” – ocenia historyk, znawca problematyki rosyjskiej dr Krzysztof Jabłonka.
Dziecięcy sweterek wydziergany na Syberii przez nastoletnią wówczas Janinę Karpińską, która wraz z rodziną została deportowana na Wschód w 1941 roku - został zabytkiem miesiąca w Muzeum Pamięci Sybiru. Można go oglądać do końca stycznia w siedzibie placówki.
Mało znaną historię polskich dzieci ewakuowanych z Syberii do Japonii w latach 20. XX wieku, które następnie wróciły do ojczyzny – przypomina w swojej najnowszej publikacji Muzeum Pamięci Sybiru w Białymstoku.
Przed Sądem Apelacyjnym w Białymstoku rozpoczął się we wtorek proces odwoławczy w sprawie o zadośćuczynienie i odszkodowanie, którego domaga się syn b. żołnierza AK, skazanego po wojnie na 10 lat ciężkich robót i pobyt w łagrze. Wnioskodawca domaga się łącznie blisko 23 mln zł, sąd pierwszej instancji przyznał 464 tys. zł.
16 wolontariuszy wyjedzie jesienią na Wschód, by wspierać mieszkańców krajów byłego Związku Sowieckiego. W październiku rusza kolejny nabór do 4. edycji Wolontariatu Syberyjskiego – mówi PAP dyrektor Zespołu Pomocy Kościołowi na Wschodzie chrystusowiec ks. Leszek Kryża.
Niewielka wieś Tunka w Buriacji wiąże się z historią XIX-wiecznych zesłań Polaków na Syberię. Nie ma tam tablicy ani pomnika, który by o nich przypominał. Ważny byłby jednak także inny pomnik – tych, którzy pomagali zesłańcom – mówi ks. Wojciech Piekarski.
Nie zapominając o tragicznej historii Polaków na Syberii, należy również myśleć o przyszłości i ją budować – powiedział ambasador RP w Rosji Krzysztof Krajewski, który kończy w środę tygodniową wizytę na Syberii, w obwodzie irkuckim i republice Buriacji.
Na Syberię w okolice Bajkału przyjeżdżają z Polski turyści, którzy chcą zobaczyć na własne oczy miejsce zesłania swoich przodków, ale magnesem jest także przyroda, na przykład Bajkał – mówi PAP polski przedsiębiorca mieszkający w Irkucku Paweł Kabelis.
Założona w 1910 roku przez polskich osadników wieś Wierszyna, położona około 140 km od Irkucka, jest fenomenem: na odległej Syberii jej mieszkańcy zachowali przez pokolenia język swoich przodków. Z tego powodu Wierszyna od dawna przyciąga naukowców, jak i turystów.