System ochrony zabytków w Budapeszcie oraz archiwalia dotyczące opieki nad polskimi uchodźcami na Węgrzech podczas II wojny światowej znalazły się w centrum wizyty polskiej wiceminister kultury i dziedzictwa narodowego Magdaleny Gawin.
Gawin, która jest także generalnym konserwatorem zabytków, powiedziała PAP, że celem jej trzydniowej wizyty na Węgrzech była „obserwacja, jak wygląda system ochrony zabytków w Budapeszcie”. W jej trakcie spotkała się m.in. z wiceministrem zasobów ludzkich ds. kultury Peterem Fekete oraz wiceministrem spraw zagranicznych Csabą Baloghiem.
Wiceminister obejrzała centrum Budapesztu, w tym poddane pracom konserwatorskim świątynie oraz obiekty całkowicie zrekonstruowane. Jak podkreśliła, taka wymiana informacji i doświadczeń jest dla strony polskiej ważna. „Przypomnę, że mamy plany dotyczące rekonstrukcji Pałacu Saskiego w centrum Warszawy” - zaznaczyła.
„Jesteśmy już umówieni na wymianę ekspertów, także dotyczących konserwacji zabytków. Przyjadą oni do Polski” – dodała.
Gawin odwiedziła też Węgierskie Archiwum Narodowe. „W archiwach węgierskich, w Archiwum Narodowym znajduje się obszerna dokumentacja dotycząca Komitetu ds. Opieki nad Polskimi Uchodźcami (na Węgrzech)” – zaznaczyła, przypominając, że po zaatakowaniu Polski przez ZSRR na Węgry dotarło 100-150 tys. Polaków. Węgrzy udzielili im wszechstronnej pomoc, od lekarskiej przez żywność i odzież po zakwaterowanie.
Podkreśliła, że dwa najbardziej znane nazwiska osób, które pomagały polskim uchodźcom, to pełnomocnik rządu Królestwa Węgier ds. uchodźców wojennych Jozsef Antall senior i szef Komitetu Obywatelskiego do spraw Opieki nad Polskimi Uchodźcami na Węgrzech Henryk Sławik, ale osób, które zaangażowały się w pomoc Polakom, „było dużo, dużo więcej”.
„Rozmowy z Archiwum Narodowym dotyczyły współpracy z Instytutem Pileckiego i zawarcia umowy pomiędzy tymi dwoma partnerami, która pozwoli nam zdygitalizować materiały archiwalne znajdujące się w zasobach Archiwum Narodowego” – powiedziała Gawin.
Na zakończenie wizyty Gawin wzięła w piątek udział w odsłonięciu tablicy poświęconej polskim uchodźcom i pomagającym im Węgrom na terenie siedziby trzech instytucji polonijnych w Budapeszcie: Ogólnokrajowego Samorządu Polskiego na Węgrzech, Ogólnokrajowej Szkoły Polskiej oraz Polskiego Instytutu Badawczego i Muzeum.
Z Budapesztu Małgorzata Wyrzykowska (PAP)
mw/ kar/