Ponad 30 osób zaangażowanych w działalność antykomunistyczną uhonorowano w piątek w Łodzi Krzyżami Wolności i Solidarności. W imieniu prezydenta Andrzeja Dudy odznaczenia wręczył zastępca prezesa Instytutu Pamięci Narodowej Mateusz Szpytma.
Piątkowa uroczystość odbyła się w Instytucie Europejskim, który mieści się w historycznym budynku łódzkiej Solidarności.
Wiceprezes IPN Mateusz Szpytma podkreślił, że Krzyż Wolności i Solidarności to bardzo prestiżowe odznaczenie. Odznaczenie, które - jak mówił - honoruje osoby walczące o wolność w okresie dyktatury PRL. Według niego, często te osoby były niezauważane i niedoceniane. Teraz, dzięki temu odznaczeniu mogą zarówno one, jak ich rodziny poczuć, że Polska o nich pamięta, że Polska chce im wynagrodzić to, co zrobiły dla ojczyzny.
Szpytma podkreślił, że odznaczeni to osoby, o których informacje znajdowane są w archiwach IPN. "To są też ludzie, będące kolejnym pokoleniem walczącym o Polskę. Kontynuują walkę tych osób z XIX wieku, biorących udział w powstaniach narodowych, jak i tych, walczących w XX wieku w wojnach światowych o obronę naszych granic" - powiedział.
39 lat temu zamordowano ks. Jerzego Popiełuszkę
Zwrócił uwagę, że ich działalność w latach 70., 80. ub. wieku nie było już walką za pomocą szabli czy karabinu ale używali słów i czynów. Jak mówił, historia pokazuje, że tamten system był bardzo groźny, że można było za swoją działalność stracić nawet życie, co pokazuje przykład zamordowanego przez bezpiekę księdza Jerzego Popiełuszki.
Wiceprezes IPN wyjaśnił, że osoby do odznaczenia może wskazywać Instytut oraz organizacje społeczne. "Po takim wskazaniu my szukamy informacji w naszym archiwum, sprawdzamy, czy te osoby nie były rejestrowane jako tajni współpracownicy" - mówił. Dlatego jego zdaniem, Krzyż Wolności i Solidarności to jest najbardziej "rygorystyczne odznaczenie", jeśli chodzi o kwestie związane z kontaktami ze służbą bezpieczeństwa. "Jeśli ktoś otrzymał takie odznaczenie to znaczy, że ma w IPN czystą kartę" - podkreślił.
Krzyże Wolności i Solidarności otrzymało w piątek 32 opozycjonistów, w tym: Bogdan Józef Błaszczyk, Zofia Anna Błaszczyk, Czesław Bujała, Halina Cyrulska, Bogusław Marian Czerwiński, Jerzy Dariusz Dusza, Henryk Czesław Formicki, Robert Julian Frisz, Jerzy Gajdziński, Michał Daniel Gorczyca, Kazimierz Jagiełło, Andrzej Jóźwiak, Bronisław Jacenty Karasek, Grażyna Jadwiga Krzętowska, Ewa Maria Lewandowska, Jerzy Lewandowski, Paweł Maria Nawrocki, Kazimierz Obsadny, Roman Przybyliński, Jerzy Karol Runiński, Jan Władysław Skrobisz, Feliks Roman Sobieraj, Janina Krystyna Sobieraj, Krzysztof Marcin Sokołowski, Jan Szczepańczyk, Bogdan Eugeniusz Świątek, Janusz Wojdal, Henryk Wojtan oraz pośmiertnie Krystyna Pińkowska.
Krzyż Wolności i Solidarności został ustanowiony przez parlament Rzeczypospolitej Polskiej 5 sierpnia 2010 r., równocześnie z aktem restytucji Krzyża Niepodległości, do którego tradycji nawiązuje. Po raz pierwszy przyznano go w czerwcu 2011 r. przy okazji obchodów 35. rocznicy protestów społecznych w Radomiu.
Krzyż nadawany jest przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, na wniosek Prezesa Instytutu Pamięci Narodowej, działaczom opozycji wobec dyktatury komunistycznej, za działalność na rzecz odzyskania przez Polskę niepodległości i suwerenności lub respektowanie praw człowieka w PRL. (PAP)
autor: Jacek Walczak
jaw/ pat/
