Ponad podziałami politycznymi i środowiskowymi spotkały się dziś przemyślenia i inicjatywy ludzi ubolewających nad stanem stosunków polsko-litewskich. Wspólna jest konstatacja braku właściwej, moderującej obecności społeczeństwa obywatelskiego i braku treści kulturalnych w tej sferze sąsiedzkich kontaktów.
Deklaracja powołania Forum Dialogu i Współpracy:
"Polskę i Litwę od dawnych wieków wiążą dzieje i kultura. Nie do pomyślenia jest rozerwanie tej wspólnoty, trwalszej niż formacje państwowe. Świadczy o niej dziedzictwo kolejnych epok rozwoju: gotyku, renesansu, baroku, oświecenia, romantyzmu. To nasza tradycja europejska.
Epoka nowoczesności przyniosła wyzwoleńczą emancypację narodów, a zarazem polityczne różnicowanie wspólnoty. W minionym stuleciu nie tylko w naszych krajach procesom tym towarzyszyły nieraz trudne do przezwyciężenia dramaty i ludzkie tragedie.
U progu nowego tysiąclecia oba nasze niepodległe, wyzwolone z oków totalitaryzmu demokratyczne kraje, oba społeczeństwa i konstytuujące je narody wybrały wspólnotę wolnych i równych, sprzymierzając się w NATO i współstanowiąc Unię Europejską. To nasza współczesność i fundament naszej przyszłości.
Przymierza państwowe nie bronią jednak nikogo przed sąsiedzkimi niesnaskami i dyplomatycznymi utarczkami. Powracająca co pewien czas w stosunkach polsko-litewskich niedobra aura budzi nieufność i utrudnia wzajemne zrozumienie. Nie wolno nam ulec retoryce złych wspomnień, fobii i odżywających uprzedzeń – jakiekolwiek pojawiłyby się różnice zdań.
Nawet w trudnych czasach nie brakowało wśród nas ludzi dobrej woli. Do ich dorobku trzeba się dziś odwołać: do przenikliwej koncepcji Jerzego Giedroycia i paryskiej „Kultury”, która nie widziała dla Polski i Litwy innej perspektywy niż dobre sąsiedztwo, budowa wzajemnego zaufania i współpraca, gwarantująca bezpieczeństwo regionu. Do dorobku Stanisława Stommy i Czesława Miłosza. A wreszcie do myśli Jana Pawła II, świadomego głębokiej, uniwersalnej istoty naszych wspólnych tradycji.
Stosunki polsko-litewskie nie mogą ograniczać się do kontaktów urzędowych. We wzajemnym porozumieniu muszą budować wspólnotę dobrego sąsiedztwa, wspólnotę demokratycznej kultury i obywatelskiej cywilizacji. Potrzeba nam działań na poziomie społeczeństwa obywatelskiego, organizacji pozarządowych i Kościołów, potrzeba rzetelnej informacji. Potrzeba wymiany młodzieży, rozwoju turystyki, współpracy artystycznej, kulturalnej, naukowej, oświatowej, potrzeba stałej debaty historycznej i społecznej. Potrzeba wspólnych przedsięwzięć gospodarczych. Potrzeba wiedzy o sobie nawzajem.
W tej intencji niżej podpisani przedstawiciele organizacji społecznych, kulturalnych, gospodarczych, intelektualiści i ludzie mediów postanawiają powołać Forum Dialogu i Współpracy. Zobowiązujemy się podejmować i wspierać wszelkie działania, służące wzajemnemu zrozumieniu, porozumieniu i współpracy między społeczeństwami i narodami Polski i Litwy. Deklarujemy troskę o zapewnienie opinii publicznej naszych krajów rzetelnej informacji i stałe wzbogacanie wzajemnej o sobie wiedzy".
Lista sygnatariuszy deklaracji:
1. Urszula Augustyniak – historyk, profesor, kierownik Katedry Kultury Staropolskiej, Instytut Historyczny Uniwersytetu Warszawskiego
2. Jerzy Axer – filolog klasyczny, profesor, Ośrodek Badań nad Tradycją Antyczną w Polsce i w Europie Środkowo-Wschodniej UW, dyrektor Instytutu Badań Interdyscyplinarnych „Artes Liberales” UW, twórca Kolegium Międzywydziałowych Indywidualnych Studiów Humanistycznych UW
3. Klaus Bachmann – dziennikarz, politolog, członek Zarządu Fundacji im. Stefana Batorego
4. Bogumiła Berdychowska – publicystka, specjalizująca się w dziejach Ukrainy XX w. i stosunków polsko-ukraińskich, 1989-1994 kierownik Biura ds. Mniejszości Narodowych Ministerstwa Kultury i Sztuki RP, kierownik działu programów stypendialnych Narodowego Centrum Kultury
5. Jacek Bocheński – pisarz, b. prezes Polskiego PEN Clubu
6. Wojciech Borowik – przewodniczący Stowarzyszenia Wolnego Słowa
7. Andrzej Brzeziecki – dziennikarz, redaktor naczelny „Nowej Europy Wschodniej”
8. Wiesław Caban – historyk, profesor Instytutu Historii i prorektor Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach
9. Jolanta Choińska-Mika – historyk, dr hab., Instytut Historyczny UW
10. Mirosław Chojecki – działacz opozycji demokratycznej, wydawca, honorowy prezes Stowarzyszenia Wolnego Słowa
11. Juliusz Chrościcki – historyk, profesor, Instytut Historii Sztuki UW
12. Andrzej Chwalba – historyk, profesor, b. prorektor Uniwersytetu Jagiellońskiego
13. Krystyna Chwin – poetka, wydawca
14. Stefan Chwin – pisarz
15. Stefan Ciara – historyk, dr hab., profesor, Instytut Historyczny Uniwersytetu Warszawskiego
16. Krzysztof Czyżewski – eseista, animator kultury, twórca Fundacji „Pogranicze” i Ośrodka „Pogranicze – sztuk, kultur, narodów” w Sejnach, red. nacz. Czasopisma „Krasnogruda”
17. Jan Andrzej Dąbrowski – prezes Kolegium Europy Wschodniej im. Jana Nowaka-Jeziorańskiego we Wrocławiu
18. Krzysztof Droba – teoretyk muzyki, Akademia Muzyczna w Krakowie
19. Robert Firmhofer – historyk filozofii, dyrektor Centrum Nauki Kopernik w Warszawie
20. Grzegorz Gauden – dyrektor Instytutu Książki
21. Andrzej Gil – historyk, dr hab., profesor KUL, wicedyrektor Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej w Lublinie
22. Andrzej Grajewski – historyk, publicysta, „Gość Niedzielny”
23. Janusz Grzelak – psycholog, działacz opozycji demokratycznej w PRL, wiceminister edukacji w gabinecie Tadeusza Mazowieckiego
24. Julia Hartwig – poetka
25. Irena Herbst – prezes Fundacji – Centrum Partnerstwa Publiczno-Prywatnego
26. Agnieszka Holland – reżyser filmowy
27. Paweł Huelle – pisarz, wiceprezes Polskiego PEN Clubu
28. Inga Iwasiów – pisarka
29. Igor Janke – dziennikarz, publicysta „Rzeczpospolitej”, szef portalu „Salon 24.pl”
30. Jerzy Jedlicki – historyk, profesor PAN
31. Wiesław Juszczak – historyk sztuki, profesor, Instytut Sztuki PAN
32. Adolf Juzwenko – historyk, dyrektor, Zakład Narodowy im. Ossolińskich
33. Igor Kąkolewski – historyk, dr hab., profesor, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
34. Joanna Kiliszek – wicedyrektor Instytutu Adama Mickiewicza
35. Tomasz Kizwalter – historyk, profesor, przewodniczący Rady Naukowej Instytutu Historycznego Uniwersytetu Warszawskiego
36. Krzysztof Knittel – kompozytor, profesor, prezes Polskiej Rady Muzycznej
37. Maria Koczerska – historyk, profesor, dyrektor Instytutu Historycznego Uniwersytetu Warszawskiego
38. Michał Kopczyński – historyk, dr hab., Muzeum Historii Polski
39. Jerzy Kornowicz – kompozytor, prezes Związku Kompozytorów Polskich
40. Robert Kostro – historyk, dyrektor Muzeum Historii Polski
41. Wojciech Kriegseisen – historyk, profesor i dyrektor Instytutu Historii PAN
42. Ryszard Kulesza – historyk, dr hab., Instytut Historyczny Uniwersytetu Warszawskiego UW
43. Ewa Kulik-Bielińska – dyrektor Fundacji im. Stefana Batorego
44. Marek Kunicki-Goldfinger – historyk
45. Jarosław Kurski – I zastępca redaktora naczelnego „Gazety Wyborczej”
46. Włodzimierz Lengauer – historyk, profesor, prorektor Uniwersytetu Warszawskiego
47. Anna Lewicka-Morawska – historyk sztuki, profesor ASP w Warszawie
48. Paweł Lisicki – redaktor naczelny „Uważam Rze”
49. Tomasz Makowski – dyrektor Biblioteki Narodowej
50. Wojciech Materski – historyk, profesor, dyrektor Instytutu Studiów Politycznych PAN
51. Jacek S. Matuszewski – historyk, profesor, Uniwersyt Łódzki
52. Andrzej Mencwel – historyk literatury i kultury, profesor Uniwersytetu Warszawskiego
53. Adam Michnik – redaktor naczelny „Gazety Wyborczej”
54. Krzysztof Mikulski – historyk, profesor, prezes Polskiego Towarzystwa Historycznego
55. Piotr Mitzner – pisarz, historyk literatury, w latach stanu wojennego wydawca literatury niezależnej, współtwórca Ośrodka „Karta”, z-ca redaktora naczelnego miesięcznika „Nowaja Polsza”, członek zarządu Polskiego PEN Clubu
56. Mirosław Nagielski – historyk, profesor, Instytut Historyczny Uniwersytetu Warszawskiego
57. Zdzisław Najder – historyk literatury, publicysta, członek Rady Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku
58. Anna Nasiłowska – pisarka, sekretarz generalny Polskiego PEN Clubu
59. Michał Nawrocki – fizyk, profesor, Instytut Fizyki UW
60. Zbigniew Nosowski – publicysta katolicki, redaktor naczelny miesięcznika „Więź”
61. Andrzej Nowak – historyk, profesor, Instytut Historii Uniwersytetu Jagiellońskiego, redaktor naczelny, „Arcana”
62. Jan Ołdakowski – dyrektor Muzeum Powstania Warszawskiego w Warszawie
63. Włodzimierz Paszyński – polonista, pedagog, działacz oświatowy, zastępca Prezydenta m. st. Warszawy
64. Jerzy Pomianowski – pisarz, publicysta, współpracownik Jerzego Giedroycia, redaktor naczelny miesięcznika „Nowaja Polsza”
65. Adam Pomorski – tłumacz, eseista, prezes Polskiego PEN Clubu
66. Maria Przełomiec – dziennikarka
67. Andrzej Rachuba – historyk, profesor, Instytut Historii PAN
68. Piotr Rypson – krytyk i historyk sztuki, wicedyrektor Muzeum Narodowego w Warszawie
69. Jolanta Rzegocka – historyk teatru i literatury, dr, Wyższa Szkoła Europejska im. Ks. Józefa Tischnera, Kraków
70. Arkady Rzegocki – politolog, dr hab., Instytut Nauk Politycznych i Stosunków Międzynarodowych Uniwersytetu Jagiellońskiego, Klub Jagielloński
71. Henryk Samsonowicz – historyk, profesor, 1980–1982 rektor Uniwersytetu Warszawskiego, 1989–1991 minister edukacji narodowej, członek PAN
72. Paula Sawicka – psycholog, tłumaczka, prezes Stowarzyszenia Przeciwko Ksenofobii i Antysemityzmowi „Otwarta Rzeczpospolita”
73. Mirosław Sawicki – działacz opozycji demokratycznej, pedagog, minister Edukacji Narodowej 2004–2005
74. Jolanta Sikorska-Kulesza – historyk, dr hab., Instytut Historyczny Uniwersytetu Warszawskiego
75. Aleksander Smolar – publicysta, politolog, prezes Fundacji im. Stefana Batorego
76. Iwona Smolka – pisarka, krytyk literacki, wiceprezes Polskiego PEN Clubu
77. Małgorzata Sporek-Czyżewska – współtwórca i członek Zarządu Fundacji „Pogranicze” i Ośrodka „Pogranicze – sztuk, kultur, narodów” w Sejnach
78. Beata Stasińska – wydawca, prezeska wydawnictwa W.A.B.
79. Sergiusz Sterna-Wachowiak – pisarz, prezes Stowarzyszenia Pisarzy Polskich
80. Jarosław Suchan – dyrektor Muzeum Sztuki w Łodzi
81. Bogdan Szlachta – historyk myśli politycznej, profesor, Instytut Nauk Politycznych i Stosunków Międzynarodowych UJ, Ośrodek Myśli Politycznej
82. Jan Tęgowski – historyk, profesor, b. dyrektor Instytutu Historii i Nauk Politycznych Uniwersytetu w Białymstoku
83. Barbara Toruńczyk – redaktor naczelny „Zeszytów Literackich”
84. Robert Traba – historyk, politolog, kulturoznawca, Centrum Badań Historycznych PAN w Berlinie, Instytut Studiów Politycznych PAN, Wspólnota Kulturowa „Borussia”
85. Anna Trzeciakowska – tłumaczka, Polski PEN Club
86. Wojciech Tygielski – historyk, profesor, Instytut Historii Sztuki UW, b. prorektor UW
87. Tadeusz Wielecki – kompozytor, wirtuoz, dyrektor Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Współczesnej „Warszawska Jesień”
88. Andrzej Wielowieyski – działacz katolicki, publicysta
89. Jacek Wijaczka – historyk, profesor, dyrektor Instytutu Historii i Archiwistyki Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu
90. Piotr Wojciechowski – pisarz
91. Natalia Woroszylska – tłumaczka, kierownik Redakcji Rosyjskiej Polskiego Radia
92. Kazimierz Wóycicki – publicysta, historyk, dr, Uniwersytet Warszawski
93. Hanna Wróblewska – krytyk sztuki, dyrektor Galerii „Zachęta” w Warszawie
94. Ludwika Wujec – społecznik, działaczka demokratycznej opozycji w PRL, pedagog
95. Andrzej Zakrzewski – historyk prawa, profesor, dyrektor Instytutu Historii Prawa UW
96. Leszek Zasztowt – historyk, profesor Studium Europy Wschodniej UW, dyrektor Instytutu Historii Nauki PAN
97. o. Maciej Zięba - dominikanin, wykładowca i członek rady patronackiej Wyższej Szkoły Europejskiej im. Ks. Jóżefa Tischnera w Krakowie
98. Andrzej Żbikowski – historyk, dr hab., Żydowski Instytut Historyczny