VII Festiwal Kultury Tatarskiej w Podlaskim Muzeum Kultury Ludowej. Wasilków, 29.06.2019. Fot. PAP/A. Reszko
Blisko 272 tys. zł dotacji z MSWiA otrzymają w 2020 roku cztery podmioty na zadania związane z ochroną, zachowaniem i rozwojem tożsamości kulturowej polskich Tatarów. Dofinansowana będzie głównie działalność wydawnicza, ale też np. festyny związane z tatarskimi zwyczajami.
Tatarzy to jedna z najmniejszych grup etnicznych w Polsce; w ostatnim spisie powszechnym pochodzenie tatarskie zadeklarowało ok. 2 tys. osób.
Historia Tatarów na ziemiach dawnej Rzeczpospolitej ma ponad 600 lat. Jako datę początków dobrowolnego osadnictwa tatarskiego w Wielkim Księstwie Litewskim i Rzeczypospolitej, Jan Długosz podaje rok 1397. Na ziemie polskie Tatarzy przynieśli ze sobą islam, gwarancja wolności wyznania była jednym z warunków osadnictwa. Już jednak w XVI-XVII wieku zatracili swój język i wiele obyczajów, nazwiska rodowe uległy spolszczeniu.
XXI Letnia Akademia Wiedzy o Tatarach Polskich
Obecnie ich największe w kraju skupiska są w województwie podlaskim. W Kruszynianach i pobliskich Bohonikach są dwa ostatnie na ziemiach polskich zabytkowe drewniane meczety i stare mizary (muzułmańskie cmentarze).
W środowisku tej mniejszości działa Związek Tatarów RP i Fundacja Tatarskie Towarzystwo Kulturalne. Robi to również Muzułmański Związek Religijny w RP (MZR), najważniejsza i najstarsza organizacja polskich wyznawców islamu, bo duża część jego członków, to właśnie polscy Tatarzy.
I to właśnie MZR, Związek Tatarów RP, Fundacja Tatarskie Towarzystwo Kulturalne oraz gmina wyznaniowa muzułmańska w Białymstoku otrzymały w sumie blisko 272 tys. zł dofinansowania na niespełna 20 projektów wspierających kulturę i tradycję społeczności tatarskiej.
Muzułmański Związek Religijny od lat prowadzi działalność wydawniczą. W ramach dotacji z MSWiA otrzymał dofinansowanie wydawanego od blisko 11 lat kwartalnika kulturalno-społecznego „Przegląd Tatarski” oraz pieniądze na wydanie w 2020 roku kolejnego „Rocznika Tatarów Polskich. Seria 2” (ostatni ukazał się w 2018 roku).
Ukazały się dwa albumy o tatarskich zwyczajach
Dzięki wsparciu finansowemu z budżetu państwa, MZR planuje też wydać kilka kolejnych książek, m.in. album z muhirami (ozdobnymi planszami lub tkaninami, najczęściej z inskrypcjami z Koranu, wieszanymi w domach czy wnętrzach meczetów) oraz publikację poświęconą tatarskiej historii na podstawie sowieckich archiwów.
Związek Tatarów RP chce m.in. zorganizować kolejną edycję festiwalu kultury tatarskiej, obóz dla dzieci i młodzieży tatarskiej oraz letnią akademię wiedzy o Tatarach; wszystkie te przedsięwzięcia realizowane są od lat.
Fundacja Tatarskie Towarzystwo Kulturalne otrzyma dofinansowanie np. projektu "Buńczuk - tatarskie trwanie w tradycji i kulturze" (to np. zajęcia wokalne w języku tatarskim, związane z działalnością zespołu taneczno-wokalnego "Buńczuk") oraz święta "Sabantuj" w Kruszynianach, które przyciąga od lat tysiące osób nie tylko z regionu. Dotację MSWiA na działalność "Buńczuka" otrzyma też muzułmańska gmina wyznaniowa w Białymstoku.(PAP)
autor: Robert Fiłończuk
rof/ wj/
