Ks. Jan Macha. Źródło: Wikimedia Commons
Uroczystość beatyfikacji ks. Jana Franciszka Machy, śląskiego duchownego straconego w 1942 r. przez Niemców, odbędzie się w październiku tego roku w Katowicach – poinformował w piątek przebywający w Watykanie metropolita katowicki abp Wiktor Skworc.
W piątek arcybiskup spotkał się z prefektem Kongregacji Spraw Kanonizacyjnym kard. Angelo Becciu. Podczas spotkania ustalono termin i datę beatyfikacji śląskiego kapłana, zamordowanego w katowickim więzieniu 3 grudnia 1942 roku. Dokładną datę beatyfikacji opublikuje w najbliższych dniach watykański Sekretariat Stanu.
"Uzgodniliśmy z kardynałem (Becci) termin i miejsce beatyfikacji. Tym miejscem będzie biskupie miasto Katowice. Termin zostanie wkrótce podany przez Stolicę Apostolską. Będzie to z pewnością październik tego roku" - powiedział bezpośrednio po spotkaniu w Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych metropolita katowicki, cytowany przez biuro prasowe archidiecezji katowickiej.
Abp Skworc zachęcił do udziału w planowanej beatyfikacji oraz do współpracy przy jej organizacji. "Chcemy podjąć wszystkie przygotowania zarówno duszpasterskie, jak i organizacyjne, żeby to niezwykłe wydarzenie właściwie przeżyć w naszej archidiecezji" – dodał metropolita, który w imieniu śląskiego kościoła zabiegał, by beatyfikacja odbyła się właśnie w Katowicach.
Abp Skworc zachęcił do udziału w planowanej beatyfikacji oraz do współpracy przy jej organizacji. "Chcemy podjąć wszystkie przygotowania zarówno duszpasterskie, jak i organizacyjne, żeby to niezwykłe wydarzenie właściwie przeżyć w naszej archidiecezji" – dodał metropolita, który w imieniu śląskiego kościoła zabiegał, by beatyfikacja odbyła się właśnie w Katowicach. Będzie to pierwsze tego typu wydarzenie w historii archidiecezji i pierwsze w stolicy Górnego Śląska – mieście, gdzie ks. Macha został wyświęcony i gdzie zginął, zgilotynowany przez Niemców w więzieniu.
Okupacja niemiecka
28 listopada ub. roku papież Franciszek zaaprobował dekret potwierdzający męczeństwo Sługi Bożego księdza Jana Franciszka Machy, kapłana archidiecezji katowickiej, urodzonego w Chorzowie Starym 18 stycznia 1914 r., a zamordowanego w więzieniu w Katowicach 3 grudnia 1942 r. Tym samym zakończył się trwający sześć lat proces beatyfikacyjny.
Jak wyjaśniał wówczas ks. dr Damian Bednarski, postulator procesu beatyfikacyjnego ks. Jana Machy, podczas postępowania procesowego zgromadzoną dokumentację na temat męczeństwa ks. Machy analizowało kilka watykańskich gremiów: komisja historyczna, komisja teologów, komisja biskupów i kardynałów. Wszystkie one pozytywnie wypowiedziały się o tzw. positio. Następnie papież zaaprobował dekret o męczeństwie śląskiego księdza, potwierdzając, że był on prześladowany za wiarę.
Zgodne z praktyką ostatnich lat, beatyfikacje najczęściej odbywają się na terenie diecezji pochodzenia kandydatów na ołtarze. Ks. Macha przyjął święcenia kapłańskie 25 czerwca 1939 r. w kościele Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Katowicach, a 3 grudnia 1942 r. został zgilotynowany w katowickim więzieniu przy ul. Mikołowskiej.
17 lipca 1942 r. przed sądem specjalnym odbyła się rozprawa. Ks. Macha i kleryk Joachim Guertler zostali skazani na śmierć przez ścięcie. "Żyłem krótko, lecz uważam, że cel swój osiągnąłem. Nie rozpaczajcie! Wszystko będzie dobrze. Bez jednego drzewa las lasem zostanie. Bez jednej jaskółki wiosna też zawita, a bez jednego człowieka świat się nie zawali" – pisał do rodziny ks. Macha.
Ks. Jan Macha urodził się w Chorzowie Starym. Po wyświęceniu na księdza najpierw pracował w swojej rodzinnej parafii, a 1 września 1939 r. został wikarym w parafii św. Józefa w Rudzie Śląskiej. Jako kapłan zaczął pomagać ofiarom hitlerowskiego terroru. Rodzinom rozstrzelanych, aresztowanych i wywiezionych do obozów koncentracyjnych organizował pomoc materialną i duchową. Zaangażował się też w działalność studentów i harcerzy związanych z konspiracją. Priorytetem była dla niego opieka społeczna.
Aktywność charytatywna księdza Machy nie uszła uwagi Niemców. Mimo ostrzeżeń nie przerwał działalności. We wrześniu 1941 r. został aresztowany na katowickim dworcu. Podczas licznych przesłuchań był torturowany, ale nie się nie załamał. Pocieszał kolegów, podtrzymywał ich na duchu, dużo się modlił, prosił Boga o przebaczenie oprawcom.
17 lipca 1942 r. przed sądem specjalnym odbyła się rozprawa. Ks. Macha i kleryk Joachim Guertler zostali skazani na śmierć przez ścięcie. "Żyłem krótko, lecz uważam, że cel swój osiągnąłem. Nie rozpaczajcie! Wszystko będzie dobrze. Bez jednego drzewa las lasem zostanie. Bez jednej jaskółki wiosna też zawita, a bez jednego człowieka świat się nie zawali" – pisał do rodziny ks. Macha.
Wyrok wykonano przez ścięcie gilotyną 3 grudnia 1942 r. w katowickim więzieniu przy ul. Mikołowskiej. Do dziś nie jest pewne, gdzie wywieziono ciało duchownego. Prawdopodobnie spalono je w krematorium obozu Auschwitz. Gilotynę można dziś oglądać w Muzeum Śląskim w Katowicach.(PAP)
autor: Marek Błoński
mab/ krap/
