Były prezydent Litwy Valdas Adamkus. Fot. PAP/M. Kulczyński
I Zjazd Forum Współpracy i Dialogu Polsko-Litewskiego, powołanego przed kilkoma miesiącami przez intelektualistów z obu krajów, rozpoczął się w piątek w Druskiennikach. Zadaniem Forum będzie budowanie porozumienia pomiędzy narodami.
"Należy odbudować te doskonałe relacje między Polską a Litwą, jakie mieliśmy jeszcze nie tak dawno" - powiedział w słowie powitalnym zjazdu były prezydent Litwy Valdas Adamkus, wielki orędownik dobrych sąsiedzkich stosunków obu krajów i honorowy przewodniczący forum. Zaznaczył, że pokłada wielkie nadzieje w tej nowej inicjatywie.
"Odczułem wielką moralną ulgę, gdy się dowiedziałem, że intelektualiści z obu krajów postanowili przerwać tę niedobrą aurę, która zapanowała - z niezrozumiałych dla mnie przyczyn - między naszymi narodami" - mówił Adamkus.
"Do normalizacji stosunków polsko-litewskich nie wystarczą jedynie kontakty polityków na najwyższym szczeblu. Potrzebne jest nam stałe wzbogacanie wzajemnej wiedzy o sobie nawzajem" - przekonywał przewodniczący forum na Litwie, profesor Litewskiego Instytutu Historii Alvydas Nikżentaitis.
Przypomniał, że dobre relacje potrzebne są nie tylko obu krajom, ale też całemu regionowi, gdyż od tego "zależy m.in. nasze bezpieczeństwo".
W zjeździe uczestniczy około stu osób – polskich i litewskich naukowców, przedstawicieli świata kultury, dziennikarzy.
"Do normalizacji stosunków polsko-litewskich nie wystarczą jedynie kontakty polityków na najwyższym szczeblu. Potrzebne jest nam stałe wzbogacanie wzajemnej wiedzy o sobie nawzajem" - przekonywał przewodniczący forum na Litwie, profesor Litewskiego Instytutu Historii Alvydas Nikżentaitis.
Wtórował mu jeden z inicjatorów powołania forum w Polsce, dyrektor Muzeum Historii Polski Robert Kostro: "Nie jesteśmy tu po to, aby rozstrzygać problemy. To jest sprawa polityków. Naszym zadaniem jest pogłębianie relacji międzyludzkich, wymiana młodzieży, rozwój turystyki, współpraca naukowa i oświatowa".
Kostro zauważył, że nieufność i napięcie w ostatnich latach między obu krajami zrodziły się m.in. z powodu nierozstrzygania problemów mniejszości polskiej na Litwie. Problemy te dotyczą oświaty polskiej, pisowni nazwisk polskich, używania języka polskiego w miejscowościach o zwartej ludności polskiej.
Z kolei Nikżentaitis wyraził zadowolenie, że w prace forum po stronie litewskiej włączyło się wielu litewskich Polaków. "Znowu jesteśmy razem, tak jak w czasach odzyskiwania niepodległości" - powiedział.
W rozmowie z PAP Nikżentaitis zaznaczył, że zadaniem forum na Litwie będzie budowanie nie tylko dobrych relacji między dwoma krajami, „ale też dobrych relacji na Litwie pomiędzy Litwinami i mieszkającymi tu Polakami".
Dyrektor Muzeum Historii Polski Robert Kostro zauważył, że nieufność i napięcie w ostatnich latach między obu krajami zrodziły się m.in. z powodu nierozstrzygania problemów mniejszości polskiej na Litwie. Problemy te dotyczą oświaty polskiej, pisowni nazwisk polskich, używania języka polskiego w miejscowościach o zwartej ludności polskiej.
"Te dwie społeczności praktycznie się nie znają, a ta niewiedza stwarza przestrzeń do powstawania mitów i stereotypów" - mówił. Dlatego, zdaniem Nikżentaitisa, "uczniowie szkół polskich powinni poznać swych rówieśników z centralnej i zachodniej Litwy, a młodzi Litwini powinni poznać Wileńszczyznę, w większości zamieszkaną przez Polaków, powinni poznać wspólne nasze dziedzictwo historyczne i kulturowe".
I Zjazd Forum Współpracy i Dialogu Polsko-Litewskiego zakończy obrady w niedzielę. Uczestniczą w nim m.in.: eurodeputowany prof. Ryszard Legutko (PiS), Anna Nasiłowska z władz polskiego PEN Clubu, szef Instytutu Historii Prawa UW prof. Andrzej Zakrzewski, redaktor naczelny tygodnika "Uważam Rze" Paweł Lisicki. Stronę litewską reprezentują m.in.: profesor historii na Uniwersytecie Wileńskim Alfredas Bumblauskas, prof. Bogusław Gryżewski kierujący Instytutem Pracy i Badań Socjalnych Litwy, szef litewskiego PEN Clubu Henryk Kunczius, prawnik i prezes polskiej rozgłośni na Litwie Radio "Znad Wilii" Czesław Okińczyc oraz czołowy litewski publicysta, redaktor naczelny portalu 15min. Rimvydas Valatka.
Forum w Polsce i na Litwie zostało powołane na przełomie maja i czerwca br.
Z Druskiennik Aleksandra Akińczo (PAP)
aki/ awl/ mc/
