57. Tydzień Kultury Beskidzkiej
W sobotę rozpoczął się 57. Tydzień Kultury Beskidzkiej. To jedno z większych wydarzeń folklorystycznych w Europie. Z uwagi na epidemię koronawirusa większość wydarzeń prezentowana będzie tylko w internecie – podają organizatorzy. Imprezy w plenerze też się pojawią.
Zwykle występy pod auspicjami Tygodnia odbywały się na scenach w Szczyrku, Żywcu, Wiśle, Makowie Podhalańskim i Oświęcimia. Głównymi wydarzeniami są Festiwal Folkloru Górali Polskich i Międzynarodowe Spotkania Folklorystyczne. Tydzień to także Festyn Istebniański, Wawrzyńcowe Hudy w Ujsołach i Gorolski Święto w Jabłonkowie na Zaolziu.
W tym roku epidemia wymogła zmiany. TKB, odbywający się pod hasłem „Trwajmy w tradycji”, w znaczniej mierze przeniósł się do internetu. Widzowie przez dziewięć dni, od 25 lipca do 2 sierpnia, będą mogli oglądać na profilu facebookowym TKB, kanale youtube lub na stronie tkb.art.pl rozmaite materiały filmowe i transmisje na żywo. Audycje będą nadawane o godzinie 18 oraz 20. Każdy kolejny dzień zarezerwowany będzie dla innej estrady TKB.
„Przede wszystkim usłyszymy dużo muzyki tradycyjnej. Będą to zarówno zupełnie nowe materiały, jak i archiwalne. W ich realizacji brały udział zespoły folklorystyczne. Prezentacje nagrywano w pięknych górskich plenerach albo skansenach. Pojawią się również: lekcja gwary, co nieco o strojach, sztuce ludowej, tradycyjnych instrumentach, kuchni regionalnej i odrobina poezji. Usłyszymy wywiady z ludźmi TKB, z którymi powspominamy, jak to dawniej było na festiwalu” – powiedziała Katarzyna Dąbek z bielskiego Regionalnego Ośrodka Kultury, który jest głównym organizatorem Tygodnia.
O g. 20 emitowane będą koncerty zespołów polskich i zagranicznych, które w ciągu ostatnich trzech lat wystąpiły na TKB.
Zdaniem Leszka Werpachowskiego, szefa bielskiego ROK, podczas przygotowań były momenty, gdy zwątpienie zaglądało w oczy organizatorom. „Udało się. Tegoroczny TKB to ponad 70 wydarzeń przez dziewięć dni: 18 odbędzie się w trybie online, a 53 w plenerze. To, co jest w tym roku charakterystyczne, to że w plenerze nie będzie tańców, ale będą śpiewy i zabrzmi muzyka” – powiedział.
W tym roku jedna ze sztandarowych imprez – Festiwal Folkloru Górali Polskich, odbędzie się wirtualnie. Zespoły, których zgłosiła się rekordowa liczba 148, przesyłały zarejestrowane występy jurorom. Na tej podstawie wyłonieni zostaną laureaci głównej nagrody – Złotego Żywieckiego Serca. Konkurs obejmuje w br. kapele, grupy śpiewacze, instrumentalistów oraz śpiewaków ludowych. Laureatów poznamy 2 sierpnia o g. 18. podczas wirtualnego koncertu.
Organizatorzy zdecydowali się przenieść na przyszły rok Międzynarodowe Spotkania Folklorystyczne, które gromadziły zespoły z różnych zakątków świata i odbywały się naprzemiennie w Żywcu i Wiśle.
Katarzyna Sporek z ujsolskiego Centrum Kultury, Sportu i Rekreacji, zapowiedziała, że tradycyjna huda (ogromne ognisko – PAP), która od lat zdobi TKB, zapłonie i w tym roku. Widowisko zobaczyć będzie można jedynie dzięki transmisji.
Palenie hudy to wielowiekowa tradycja. Według przekazów zwyczaj rozpalania strzelistych ognisk w noc poprzedzającą dzień św. Wawrzyńca wywodzi się z XVII w., przypomina o epidemii cholery, która nawiedziła okolicę, rozpalono wówczas ogromne ogniska i choroba ustała.
„Huda zapłonie tak, jak to było rok temu i tak jak to było sto czy dwieście lat temu. I wreszcie tak, jak to było wtedy, kiedy zapłonęła po raz pierwszy, przeganiając z Ujsół zarazę tam, gdzie pieprz rośnie” – powiedział wójt Ujsół Tadeusz Piętka.
Na imprezy organizowane na świeżym powietrzu można wybrać się do Wisły, Szczyrku i Żywca. W dwa festiwalowe weekendy, czyli 25 i 26 lipca oraz 1 i 2 sierpnia, na placach i w parkach, ale też na górskich szlakach, odbędą się koncerty kapel regionalnych i grup śpiewaczych. Zagrają Trebunie-Tutki, Vołosi, Skład Niearchaiczny, Tekla Klebetnica i Turnioki.
Muzyce towarzyszą jarmarki, w tym targi sztuki ludowej w Żywcu, oraz warsztaty rękodzieła, m.in. rzeźby w drewnie, malarstwa na szkle, budowy instrumentów ludowych, haftu. Wszystkie te wydarzenia odbywją się z zachowaniem wszelkich obostrzeń i zaleceń.
Tydzień Kultury Beskidzkiej nawiązuje do przedwojennego Święta Gór. Pierwsza edycja odbyła się w 1964 r. w Wiśle i był to wówczas jedynie przegląd zespołów regionu cieszyńskiego, wzbogacony o zespoły z Podhala i Zaolzia. W następnych latach do imprezy dołączały kolejne miasta. (PAP)
autor: Marek Szafrański
szf/ mok/
