Pamiątkową tablicę z okazji 30. rocznicy utworzenia Tajnej Komisji Robotniczej Hutników NSZZ "Solidarność" odsłonięto w piątek w Nowej Hucie. Tablica umieszczona została na osiedlu Centrum B9, gdzie doszło do pierwszego spotkania członków komisji.
"W tym miejscu podczas stanu wojennego, gdy komuniści przemocą dławili wolność, 19 września 1982 roku po raz pierwszy spotkali się założyciele Tajnej Komisji Robotniczej Hutników NSZZ Solidarność Huty im. Lenina. W latach 1982-1988 wspólnie ze Społecznym Funduszem Pomocy Pracowniczej i Duszpasterstwem Hutników Komisja kierowała podziemną działalnością w kombinacie i walczyła o poszanowanie praw świata pracy, czym przyczyniła się do powrotu wolnej Polski" - głosi napis na tablicy.
Do pierwszej struktury tajnej komisji weszli pracownicy Walcowni Blach Karoseryjnych, Walcowni Drobnej i Taśm, Stalowni Konwertorowej, Zakładu koksochemicznego, a później Wydziału Transportu Kolejowego i Samochodowego.
"Nie było wtedy łatwo i nic nie było oczywiste, ale kiedy zorientowaliśmy się, że trzeba nastawić się na dłuższą drogę do wolności, uznaliśmy, że jest potrzeba utworzenia jakiejś organizacji" - powiedział PAP jeden z organizatorów komisji i koordynator obchodów rocznicowych Maciej Mach.
Przypomniał, że komisja ujawniła się 21 listopada 1988 podczas mszy św. w Mogile, a formalnie rozwiązała się w 1989 roku podczas II Zjazdu NSZZ "Solidarność" Kombinatu Metalurgiczngo Huty imienia Lenina. "Wtedy zdaliśmy sprawozdanie nowo wybranym władzom naszego związku, przekazaliśmy fundusze i przestaliśmy funkcjonować jako Tajna Komisja Robotnicza Hutników" - powiedział.
W ramach zainicjowanych w piątek dwudniowych obchodów 30. rocznicy utworzenia Tajnej Komisji Robotniczej Hutników NSZZ "Solidarność" złożono także kwiaty na grobach Bogdana Włosika (zastrzelony 13 października 1982 podczas demonstracji w Nowej Hucie) i Ryszarda Smagura (zginął 1 maja 1983 roku ugodzony w szyję petardą z gazem łzawiącym podczas rozpędzania manifestacji przez milicję).
Na wieczór w kościele Arka Pana zaplanowano mszę św. w intencji członków nowohuckiej komisji, ich rodzin i osób, które z nią współpracowały w latach 1982-1988, a po mszy uroczysty koncert.
W sobotę odbędzie się odsłonięcie wystawy w Alei Róż "Nowa Huta Underground. XXX rocznica powstania Tajnej Komisji Robotniczej Hutników NSZZ +Solidarność+" oraz uroczysta akademia w Nowohuckim Centrum Kultury, podczas której zasłużeni członkowie komisji uhonorowani zostaną odznaczeniami państwowymi.
Zaprezentowany także zostanie film "Solidarność Nowej Huty 82-89" w reż. Bogusława Gizy.
W ramach obchodów 30. rocznicy utworzenia Tajnej Komisji Robotniczej Hutników uruchomiona została specjalna strona internetowa poświęcona tej inicjatywie. Rocznicy poświęcony został także wrześniowy okolicznościowy numer czasopisma "Sowiniec".
Tajna Komisja Robotnicza Hutników NSZZ "Solidarność" powstała w ówczesnej Hucie im. Lenina we wrześniu 1982 r. jako podziemne kierownictwo zdelegalizowanego przez komunistów związku na terenie kombinatu. Prowadziła działalność do 1989 r. we współpracy ze Społecznym Funduszem Pomocy Pracowniczej oraz Duszpasterstwem Hutników przy parafii pw. Matki Boskiej Częstochowskiej na os. Szklane Domy. Wydawała własne pismo "Solidarność Hutników". Opór przeciw wprowadzeniu stanu wojennego i działalność konspiracyjną połączyła z inicjatywami wspierającymi prześladowanych hutników i ich rodziny. (PAP)
hp/ hes/
