Jan Kowalewski. Fot. NAC
Sejm RP, oddając hołd porucznikowi Janowi Kowalewskiemu w 100. rocznicę polskiego zwycięstwa w Bitwie Warszawskiej, wyraża uznanie dla jego osiągnięć i drogi życiowej oraz czci jego pamięć – głosi uchwała przyjęta w piątek przez posłów.
Za przyjęciem uchwały głosowało 431 posłów, jeden wstrzymał się od głosu - nikt nie był przeciw.
W przyjętej przez Sejm uchwale przypomniano, że zwycięstwo w wojnie z bolszewicką Rosją było "wynikiem realizacji myśli strategicznej dowództwa RP oraz działań niezwykle nowoczesnego wywiadu radioelektronicznego", którego "głównym współtwórcą był łodzianin - porucznik Jan Kowalewski".
Dodano, że "ten wybitnie uzdolniony językowo i matematycznie młody inżynier po odzyskaniu niepodległości przez Polskę został organizatorem i naczelnikiem Wydziału II Biura Szyfrów Sztabu Generalnego oraz twórcą komórki kryptoanalizy tamże". "W latach 1919-1920 kierowany przez niego radiowywiad przejął i rozszyfrował kilka tysięcy szyfrogramów obcych armii, głównie sowieckiej, co dawało polskiemu dowództwu wiedzę o najtajniejszych, kluczowych decyzjach sztabu wroga. Miało to rozstrzygający wpływ na plany strategiczne Naczelnika Państwa Józefa Piłsudskiego, walnie przyczyniając się do polskiego zwycięstwa w Bitwie Warszawskiej" - stwierdzono.
Prof. G. Nowik: Polacy w 1919 r. zapoczątkowali coś, czego nie zrobiło ani brytyjskie, ani francuskie biuro szyfrów
Jak czytamy w uchwale, po wojnie Jan Kowalewski nadal służył ofiarnie krajowi. "Był m.in. szefem wywiadu sztabu wojsk powstańczych w III powstaniu śląskim, attache wojskowym przy polskich poselstwach w Moskwie i Bukareszcie, a podczas II wojny światowej - organizatorem operacji wywiadowczych w ramach wymierzonej przeciwko państwom Osi Akcji Kontynentalnej. Po zakończeniu działań wojennych pozostał na emigracji. Zmarł w Londynie w 1965 r." - napisano.
W dokumencie poinformowano, że "za swe osiągnięcia Jan Kowalewski został odznaczony m.in. Orderem Wojskowym Virtuti Militari, Krzyżem Walecznych, Krzyżem Niepodległości z Mieczami, Złotym Krzyżem Zasługi oraz pośmiertnie Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski". Podkreślono też, że "Senat RP ustanowił rok 2020 rokiem Jana Kowalewskiego".
"Sejm RP, oddając hołd Janowi Kowalewskiemu w 100. rocznicę polskiego zwycięstwa w Bitwie Warszawskiej, wyraża uznanie dla jego osiągnięć i drogi życiowej oraz czci jego pamięć" - głosi uchwała. (PAP)
autorka: Daria Porycka
dap/ pat/
