Gmach Sokoła w Jarosławiu. 1915 r. Źródło: CBN Polona
„Serce w plecaku” – pod takim tytułem powstanie w Jarosławiu rekonstrukcja historyczna przypominająca wymarsz we wrześniu 1914 r. młodych mieszkańców ziemi jarosławskiej do Legionów Polskich i ich udział w odzyskaniu niepodległości. Projekt uzyskał dofinansowanie w ramach programu „Niepodległa 2021”.
Przedsięwzięcie zrealizuje jarosławskie Stowarzyszenie "Ocalić przeszłość dla przyszłości" wspólnie z Muzeum Kamienica Orsettich w Jarosławiu oraz Państwową Wyższą Szkołą Techniczno-Ekonomiczną.
Jak podkreśliła szefowa Stowarzyszenia Iwona Zelwach, celem realizacji projektu, który oprócz rekonstrukcji obejmie też wystawę, jest upamiętnienie odzyskania przez Polskę niepodległości, ale też przypomnienie "drogi do niepodległości" w jej regionalnym wymiarze. Stanie się to m.in. poprzez przekazanie informacji o miejscach, wydarzeniach i osobach, zarówno tych znanych, jak i tych już zapomnianych, którzy wywarli znaczący wpływ na losy miasta, powiatu i kraju.
Tytuł rekonstrukcji „Serce w plecaku” został zaczerpnięty z pieśni wojskowej napisanej w 1933 r. z okazji Dnia Żołnierza przez Michała Zielińskiego, oficera Wojska Polskiego, nauczyciela muzyki i śpiewu, związanego z Jarosławiem.
"Chcemy pokazać wkład mieszkańców ziemi jarosławskiej w odzyskanie i utrwalanie niepodległości, przedstawić osoby i istotne wydarzenia, nie tylko z historii lokalnej. Projekt pozwoli uwrażliwić lokalną społeczność na potrzebę zachowania i ocalenia pamięci historycznej, i przyczyni się do promocji działań na rzecz zachowania dziedzictwa kulturowego i historycznego regionu" – oceniła Zelwach.
Dodała, że projekt jest adresowany do wszystkich, którzy chcą poznać przeszłość regionu, wydarzenia, ludzi i miejsca związane z Wielką Wojną, odzyskaniem niepodległości i pierwszymi latami powojennymi na ziemi jarosławskiej, a także zrozumieć historię tamtych lat.
Legiony Polskie - pierwsza polska formacja wojskowa XX w.
Tytuł rekonstrukcji "Serce w plecaku" został zaczerpnięty z pieśni wojskowej napisanej w 1933 roku z okazji Dnia Żołnierza przez Michała Zielińskiego, oficera Wojska Polskiego, nauczyciela muzyki i śpiewu, związanego z Jarosławiem.
Rekonstrukcja zostanie przeprowadzana 12 września br., w przeddzień rocznicy wymarszu spod jarosławskiego Sokoła grupy ochotników. Zakres chronologiczny widowiska będzie obejmował lata 1914-1939, uwzględniając takie wydarzenia m.in. jak walki o Lwów i Bitwa Warszawska.
"Będzie to +żywa lekcja historii+ stanowić będzie wzór postawy patriotycznej: gotowości do walki o wolność ojczyzny, ale także codziennej pracy dla niej w warunkach wolności i własnego państwa" – podkreśliło Stowarzyszenie.
W rekonstrukcji rozgrywającej się na ulicach Jarosławia, w miejscach symbolicznych dla miasta i jego mieszkańców, wezmą udział profesjonalne grupy rekonstruktorów, a także uczniowie jarosławskich szkół oraz partnerzy.
Projekt jest adresowany do wszystkich, którzy chcą poznać przeszłość regionu, wydarzenia, ludzi i miejsca związane z Wielką Wojną, odzyskaniem niepodległości i pierwszymi latami powojennymi na ziemi jarosławskiej, a także zrozumieć historię tamtych lat.
Jak wskazała Zelwach, z obserwacji wynika, że współczesnej młodzieży nie wystarczają już informacje z podręczników. Znacznie skuteczniejszy w przekazywaniu wiedzy jest obraz i nawiązywanie do konkretnych przykładów.
"W coraz większym stopniu interesuje ich także regionalna historia i jej przełożenie na dzieje państwa i narodu polskiego. Teoria jest niewystarczająca. Coraz większą popularność zyskują +żywe lekcje historii+, najlepiej z aktywnym uczestnictwem młodych ludzi" – zauważyła szefowa stowarzyszenia.
Wśród partnerów wydarzenia znalazł się powiat jarosławski. "Samorząd od wielu lat wspiera inicjatywy, które mówią o naszej lokalnej historii, propaguje też wydarzenia kształtujące postawy patriotyczne, dlatego i tym razem nie mogło nas zabraknąć" – zaznaczył starosta jarosławski Stanisław Kłopot.
Projekt, zakładający oprócz rekonstrukcji także organizację wystawy, uzyskał dofinansowanie w ramach konkursu "Niepodległa 2021" w wysokości 69 tys. zł.
W konkursie uczestniczyło 1705 wniosków, z których dofinansowanie otrzymało 111 - 32 samorządowe i 79 organizacji pozarządowych. Łączna kwota dofinansowania dla wszystkich projektów, początkowo planowana na 3,5 mln zł, dzięki przyznaniu dodatkowych środków, uległa zwiększeniu do 4,5 mln złotych.
Stowarzyszenie "Ocalić przeszłość dla przyszłości" w Jarosławiu ma na swoim koncie m.in. realizację filmów: dokumentalnego o życiu codziennym w czasie okupacji w Jarosławiu, o pierwszych dniach wojny w tym mieście, widzianych oczyma ówczesnych dzieci, oraz fabularyzowany dokument "Kidałowice. Zapomniana historia" o kilkorgu młodych członkach AK rozstrzelanych latem w 1944 r. w kidałowickim lesie niedaleko Jarosławia.
W 2017 roku powstał fabularyzowany dokument przedstawiający aresztowania i wywózkę do obozu koncentracyjnego w Auschwitz w maju 1940 roku uczniów jarosławskiej "Budowlanki". Byli oni pierwszymi polskimi więźniami obozu. Film nakręcili pasjonaci historii, którzy później zawiązali Stowarzyszenie.
Wszystkie te filmy współfinansował powiat jarosławski. (PAP)
autor: Agnieszka Pipała
api/ jann/
