Warszawa, 03.05.2021. Narodowe Święto Konstytucji Trzeciego Maja. Marszałek Senatu RP Tomasz Grodzki (2P) oraz marszałek Sejmu RP Elżbieta Witek (2L) podczas uroczystego posiedzeniem Izb Sejmu i Senatu Rzeczypospolitej Polskiej oraz Sejmu Republiki Litewskiej w budynku polskiego parlamentu w Warszawie, 3 bm. PAP M.
Sejm i Senat RP oraz Sejm Litwy podkreślając wyjątkowe dla narodów polskiego oraz litewskiego znaczenie aktu z 1791 roku oddają hołd dziedzictwu nowożytnego konstytucjonalizmu - głosi uchwała w sprawie uczczenia 230. rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 Maja i Zaręczenia Wzajemnego Obojga Narodów
Uchwałę tę przyjętą przez polski Sejm i Senat oraz litewski Sejm odczytano w poniedziałek podczas uroczystego polsko-litewskiego zgromadzenia posłów i senatorów, które odbyło się w 230. rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 Maja. Podczas uroczystości w Warszawie odczytał ją marszałek Senatu Tomasz Grodzki, a w Wilnie przewodnicząca litewskiego Sejmu Viktoria Czmilyte-Nielsen.
W uchwale przypomniano, że "230 lat temu w Sali Senatorskiej Zamku Królewskiego w Warszawie, rezydencji władców Rzeczypospolitej Obojga Narodów została uchwalona Konstytucja 3 maja, pierwsza spisana Konstytucja w Europie".
"Ustawa Rządowa opierała się na koncepcji demokratyzacji stosunków społecznych i zasadzie podziału władzy. Była wyrazem dążenia do budowy silnego państwa. Stanowiła formę umowy społecznej opierającej się na przekonaniu, że – jak zapisano w artykule V Konstytucji – +wszelka władza społeczności ludzkiej początek swój bierze z woli narodu+. Poszanowanie praw jednostki i utrwalenie etosu obywatelskiego miały gwarantować potęgę kraju" - głosi uchwała.
Zaznaczono w niej, że Konstytucja 3 Maja "wprowadzała monarchię konstytucyjną, ustrój który w większości państw europejskich rozwinął się dopiero w następnym stuleciu".
"Konstytucja była wyraźną manifestacją suwerenności politycznej, demonstracją tej niezależności wobec mocarstw ościennych oraz wezwaniem do odnowy Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Uchwalenie Konstytucji 3 Maja stanowiło dowód odpowiedzialności politycznej elit polskich i litewskich oraz świadectwo zwycięstwa innowacyjnej myśli prawnoustrojowej. "Do wartości tych nawiązano w Zaręczeniu Wzajemnym Obojga Narodów – ustawie wykonawczej do Konstytucji uchwalonej przez Sejm Czteroletni 20 października 1791 r. Potwierdzono w nim siłę wspólnoty wielonarodowej zbudowanej na fundamentach republikańskich" - czytamy w uchwale.
"Sejm i Senat Rzeczypospolitej Polskiej oraz Sejm Republiki Litewskiej, podkreślając wyjątkowe dla Narodów Polskiego oraz Litewskiego znaczenie aktu z 1791 r., oddają hołd dziedzictwu nowożytnego konstytucjonalizmu i wyrażają przekonanie, że idee przyświecające uchwaleniu Konstytucji 3 Maja i Zaręczenia 2 Wzajemnego stały się podstawą politycznej tożsamości obywateli krajów – spadkobierców Rzeczypospolitej Obojga Narodów" - głosi uchwała.
Sejm Czteroletni po burzliwej debacie 3 maja 1791 r. przyjął przez aklamację ustawę rządową, która przeszła do historii jako Konstytucja 3 Maja. Była drugą na świecie i pierwszą w Europie ustawą regulującą organizację władz państwowych, prawa i obowiązki obywateli. Celem ustawy rządowej miało być ratowanie Rzeczypospolitej, której terytorium zostało uszczuplone w wyniku I rozbioru przeprowadzonego przez Prusy, Austrię i Rosję w 1772 r. Konstytucja została uchwalona na Zamku Królewskim w Warszawie. (PAP)
autor: Edyta Roś
ero/ mok/
