„Początki Auschwitz w pamięci pierwszego transportu polskich więźniów politycznych”. Źródło: Muzeum Auschwitz
Uczniowie wzięli udział w społecznej akcji upamiętniającej 81. rocznicę deportacji pierwszych Polaków do Auschwitz. Stworzyli wersję wideo książki dyrektora muzeum Piotra Cywińskiego „Początki Auschwitz w pamięci pierwszego transportu polskich więźniów politycznych”.
Paweł Sawicki z biura prasowego muzeum podał, że „w publikacji fragmenty relacji świadków zestawiono w siedmiu rozdziałach tworzących płynnie opowiedzianą historię 728 mężczyzn, którzy m.in. za działalność konspiracyjną oraz próby przedostania się do armii polskiej we Francji, trafili z więzienia w Tarnowie do Auschwitz”. W filmie natomiast wszystkie świadectwa ocalałych przeczytane zostały przez uczniów z różnych zakątków Polski, którzy przesyłali wykonane przez siebie nagrania wideo.
Premiera filmu odbyła się w mediach społecznościowych Miejsca Pamięci 14 czerwca, w rocznicę pierwszego transportu Polaków. Zobaczyć go można w internecie pod adresem: https://www.youtube.com/watch?v=YpOwcAVoHzQ.
Wicedyrektor muzeum i szef Międzynarodowego Centrum Edukacji o Auschwitz i Holokauście Andrzej Kacorzyk podkreślił, że byli więźniowie pozostawili tysiące relacji i wspomnień. „Pomagają one zrozumieć to, co działo się za drutami kolczastymi obozu nie z perspektywy faktów, dokumentów i statystyk, ale z perspektywy ludzi wepchniętych w brutalny świat odczłowieczenia i nienawiści. Chciałem niezwykle podziękować wszystkim młodym ludziom za aktywną pamięć i włączenie się w nasz szczególny projekt. Dzięki wam słowa ocalałych nabrały dziś szczególnej mocy” – powiedział.
Oprócz uczniów, świadectwa ocalałych przeczytali także wicepremier, minister kultury, dziedzictwa narodowego i sportu prof. Piotr Gliński, minister w Kancelarii Prezydenta RP Wojciech Kolarski oraz autor książki Piotr Cywiński.
Zdaniem Cywińskiego, "założenie obozu nie powinno być postrzegane jedynie w kategoriach decyzji administracyjnej, jako pewien fakt lub punkt w linearnej historii II wojny światowej". "Utworzenie tego typu instytucji i osadzenie w niej pierwszych setek więźniów od samego początku wskazywało na coś więcej” – napisał we wstępie do książki.
Jak zaznaczył, w pierwszym okresie istnienia obozu widać było, niemalże jak w pigułce, najważniejsze elementy polityki koncentracyjnej: faktyczne wyjęcie osadzonych spod prawa, świadomą dehumanizację, hierarchizację struktury więźniarskiej oraz totalną ingerencję w każdy aspekt bytowania społeczności więźniów – zarówno w pracy, w czasie niby-wolnym, w porze noclegów, posiłków, w momencie zachorowania, jak i w namiastkach życia społecznego.
Niemcy założyli obóz Auschwitz w 1940 r., aby więzić w nim Polaków. Pierwszych 728 osób deportowali 14 czerwca 1940 r. z więzienia w Tarnowie. Wśród nich byli żołnierze kampanii wrześniowej, członkowie podziemnych organizacji niepodległościowych, gimnazjaliści i studenci, a także niewielka grupa polskich Żydów.
Dwa lata później utworzony został Auschwitz II-Birkenau. Stał się miejscem zagłady Żydów. W kompleksie obozowym funkcjonowała sieć podobozów. W Auschwitz Niemcy zgładzili co najmniej 1,1 mln ludzi, głównie Żydów, a także Polaków, Romów, jeńców sowieckich i osób innej narodowości. (PAP)
autor: Marek Szafrański
szf/ pat/
