Warszawa 1955. Trolejbus Vetra na ul. Krakowskie Przedmieście, widok w kierunku placu Zamkowego. Fot. PAP/Ma. Szyperko
Ostatni trolejbus warszawskiej linii 52 z pl. Zawiszy do zajezdni przy ul. Chełmskiej wyruszył w sobotę 30 czerwca 1973 r. o godz. 23.10. Wóz o numerze bocznym 208 prowadziła pani Helena Nobis. Podróżowano trolejbusem w tę ostatnią sobotę za darmo.
"Następnego dnia na tę trasę wyjechały autobusy linii 183" - napisano na stronie Klubu Miłośników Komunikacji Miejskiej w Warszawie. Przypomniano, że "pod koniec eksploatacji trolejbusów, na linii 52 kursowały 24 trolejbusy z częstotliwością sięgającą 2,1 min. w szczycie".
Pierwsze linie trolejbusowe oznaczone literami uruchomiono w Warszawie również w sobotę - 27 lat wcześniej - 5 stycznia 1946 roku. Linia A wiodła z pl. Unii Lubelskiej, B - z ul. Łazienkowskiej. Obie docierały na ul. Trębacką. Tabor - 30 używanych pojazdów - był darem Związku Sowieckiego.
Trzy miesiące i 10 dni później, 15 marca 1946 r., linia C połączyła pl. Unii Lubelskiej z Dworcem Gdańskim. Trolejbusy wszystkich linii przejeżdżały ul. Bracką. Trwało to do 26 października 1950 r., kiedy to trakcję z al. Ujazdowskich, pl. Trzech Krzyży i ul. Brackiej przeniesiono na ul. Kruczą i ul. Piękną.
W 1948 r. oznaczenia literowe zmieniono na cyfrowe, zaczynające się od liczby 51. Fakt ten wykorzystał Stefan Wiechecki "Wiech", wprowadzając w swoich felietonach pojęcie "wieku trolejbusowego" w odniesieniu do kobiet. Wiech kilka razy wspominał jeszcze stołeczne "trajlusie", uwieczniając w literaturze m.in. mnożące się pod koniec lat 50. przejawy niekulturalnej obsługi pasażerów ("Taka rzecz to się może tylko w warszawskim trolejbusie zdarzyć, gdzie konduktorka prosto od krowy…").
Szczyt rozwoju sieci trolejbusowej przypadł na 1962 rok, kiedy to po ulicach głównie centrum Warszawy kursowało 127 trolejbusów na 10 liniach (w tym jedna nocna).
"W 1964 roku Biuro Studiów i Projektów Komunikacji Miejskiej stworzyło projekt rozwoju tras trolejbusowych o dodatkowe 40 km. Nowe linie miały powstać w Śródmieściu. Powstać miały także dodatkowe połączenia pomiędzy Żoliborzem, Mokotowem, Wilanowem oraz Wolą. Projekt nie został jednak zaakceptowany" - przypomniano na stronie Klubu Miłośników Komunikacji Miejskiej w Warszawie.
Koniec lat 60. to początek eliminacji trolejbusów z sieci stołecznej komunikacji miejskiej. Ostatni trolejbus warszawskiej linii 52 z pl. Zawiszy do zajezdni przy ul. Chełmskiej wyruszył w sobotę 30 czerwca 1973 r. o godz. 23.10. Za kierownicą wozu z numerem bocznym 208 siedziała pani Helena Nobis.
Dokładnie tego samego dnia przestały kursować trolejbusy w Wałbrzychu (Dolnośląskie).
Trzy lata później, 9 lipca 1976 r., rząd PRL podjął uchwałę, w której m.in. zobowiązano Urząd m.st. Warszawy do budowy linii trolejbusowej Warszawa-Piaseczno. Było to związane z budową w Piasecznie fabryki telewizorów Polkolor. Realizację nowej trasy rozpoczęto w 1978 r. Pięć lat później 1 marca 1983 r. z Dworca Południowego (obecnie przystanek Metro Wilanowska)wzdłuż ul. Puławskiej do Piaseczna znów ruszyły trolejbusy, i tym razem także podarowane - 30 sztuk - przez Związek Sowiecki.
W nawiązaniu do tradycji nowa linia - jedyna w mieście! - otrzymała numer 51. Działała 12 lat. 31 sierpnia 1995 r. był ostatnim dniem kursowania trolejbusów w stołecznej aglomeracji. 5 lat później zdemontowano sieć trakcyjną.
Pierwszy na świecie trolejbus Elektromote został uruchomiony 29 kwietnia 1882 r. w Berlinie przez dr. Ernsta Wernera von Siemensa - niemieckiego wynalazcę, który skonstruował także pierwsze elektryczne: windę, tramwaj i lokomotywę. Elektromote kursował od 29 kwietnia do 13 czerwca 1882 r. na próbnej trasie o długości 541 metrów.
Pierwsze trolejbusy w Polsce ruszyły 12 lutego 1930 r. w Poznaniu. Ze względu na brak szyn nazywano je "biednymi tramwajami". Kursowały 40 lat do 29 marca 1970 roku. Z komunikacji - zwanej też "autobusami na szelkach"- korzystały też: Legnica (do 1956 r.), Olsztyn (1971), Dębica (1990) i Słupsk (1999). Obecnie w Polsce trolejbusy wożą pasażerów w trzech miastach: Gdyni - od 18 września 1943 r.; Lublinie - od 21 lipca 1953 r. i Tychach - od 30 września 1982 r. (PAP)
pat/
