Z puli bezpłatnych biletów do Zabytkowej Kopalni Srebra i Sztolni Czarnego Pstrąga z Listy światowego dziedzictwa UNESCO może skorzystać ponad 4 tys. mieszkańców woj. śląskiego. Grupy mogą się już się zgłaszać; oferta dla turystów indywidualnych będzie dostępna od 13 września.
Bezpłatne bilety do obu atrakcji, zarządzanych przez Stowarzyszenie Miłośników Ziemi Tarnogórskiej (SMZT) to efekt jednego z zadań wspartych środkami drugiej edycji Marszałkowskiego Budżetu Obywatelskiego Woj. Śląskiego.
Jak przekazał Grzegorz Rudnicki z SMZT, z wnioskiem o ratowanie tarnogórskich atrakcji UNESCO, które znalazły się w trudnej sytuacji finansowej spowodowanej pandemią koronawirusa, wystąpił do ogłoszonej w ub. roku drugiej edycji wojewódzkiego budżetu obywatelskiego jeden z mieszkańców Tarnowskich Gór.
Projekt przeszedł weryfikację i został dopuszczony do głosowania. Zadanie zdobyło wystarczającą liczbę głosów i zostało przekazane do realizacji. W kwietniu br. urząd marszałkowski zorganizował konkurs ofert, który wygrało Stowarzyszenie Góry Kultury z Tarnowskich Gór.
"Dzięki tym środkom ponad cztery tysiące mieszkańców naszego województwa będą mogły bezpłatnie zwiedzić jedyne w regionie obiekty UNESCO. Ponadto Stowarzyszenie, które (…) doprowadziło do pierwszego w regionie wpisu zabytku na Listę światowego dziedzictwa, będzie mogło odrobić część strat spowodowanych przez pandemię” – powiedziała cytowana przez Rudnickiego prezes Stowarzyszenia Góry Kultury Anna Gołkowska-Dymarczyk.
"To nieoceniona pomoc, za którą serdecznie dziękujemy, zarówno Górom Kultury jak i mieszkańcom regionu, którzy zagłosowali na ten projekt" – podkreślił szef SMZT Zbigniew Pawlak. „Realizacja zadania to wsparcie naszego wspólnego dziedzictwa, które dostrzegł i docenił cały świat" – zaakcentował.
Już teraz bezpłatne bilety na zwiedzanie sztolni lub kopalni mogą rezerwować grupy zorganizowane (minimum 20-osobowe), czyli m.in. uczniowie szkół podstawowych, ponadpodstawowych czy grupy senioralne. Aby skorzystać z oferty, należy skontaktować się telefonicznie biurem obsługi ruchu turystycznego pod numerem 32 285 49 96.
Oferta dla turystów indywidualnych będzie dostępna od poniedziałku 13 września. Bilety będzie można zdobyć odwiedzając jeden z obiektów lub korzystając z internetowego systemu na stronie bilety.kopalniasrebra.pl i tam wybierając obiekt, termin, godzinę i „bilet budżet obywatelski”. Z oferty mogą korzystać tylko mieszkańcy województwa.
Pula biletów finansowanych z budżetu obywatelskiego to już kolejna aktywność środowisk miłośników tarnogórskich zabytków na rzecz odbudowy ruchu turystycznego. W czerwcu SMZT uruchomiło wycieczki pojazdem elektrycznym po Tarnowskich Górach (program obejmuje przejazd z kopalni do starówki ze zwiedzaniem i z powrotem), w sierpniu ruszyły wycieczki rowerowe śladem miejscowych obiektów z listy UNESCO.
SMZT to jedyna w Polsce organizacja pozarządowa, która prowadzi samodzielnie dwa zabytki światowego dziedzictwa UNESCO – Zabytkową Kopalnię Srebra i Sztolnię Czarnego Pstrąga. Decyzja o wpisaniu zabytków Tarnowskich Gór na Listę światowego dziedzictwa UNESCO zapadła w lipcu 2017 r.
„Kopalnia rud ołowiu, srebra i cynku wraz z systemem gospodarowania wodami podziemnymi w Tarnowskich Górach” stały się wówczas 15. polskim obiektem na tej liście. Wpis na listę UNESCO obejmuje 28 obiektów pogórniczych, w tym zajmujący 150 ha kompleks podziemi po dawnym górnictwie rud ołowiu, srebra i cynku.
W toku prac nad wnioskiem m.in. z podziemnego kompleksu wydzielono, jako osobne atrybuty, dwie zasadnicze sztolnie, na których oparto systemy odwadniające: Głęboką Sztolnię Fryderyk (której częścią jest Sztolnia Czarnego Pstrąga), a także Sztolnię Boże Wspomóż.
Pozostałe obiekty to liczne szyby górnicze (w tym trzy będące częścią podziemnej trasy turystycznej w Zabytkowej Kopalni Srebra i dwa w Sztolni Czarnego Pstrąga), pierwotny rejon założenia Kopalni Fryderyk w dzielnicy Bobrowniki Śląskie, krajobraz pogórniczy z XIX wieku, krajobraz pogórniczy Srebrnej Góry, Park Miejski, hałda popłuczkowa dawnej Kopalni Fryderyk oraz Stacja Wodociągowa Staszic wraz z kompleksem podziemnych komór.
Przez kilka stuleci na obszarze Tarnowskich Gór i okolic funkcjonowało kilka tysięcy kopalń; powstało tam ok. 20 tys. szybów i ponad 150 km podziemnych wyrobisk. Częścią tego kompleksu są dwa najbardziej znane obiekty - Zabytkowa Kopalnia Srebra oraz Sztolnia Czarnego Pstrąga (będące m.in. ważnymi punktami Szlaku Zabytków Techniki Woj. Śląskiego).
Sztolnią Czarnego Pstrąga nazywany jest 600-metrowy fragment Głębokiej Sztolni Fryderyk, służącej kiedyś do odwadniania tarnogórskich podziemi. Turyści pływają tamtędy łodziami od 1957 r. Do niedawna była to najdłuższa w Polsce podziemna trasa turystyczna pokonywana w ten sposób, (do czasu oddania ponadkilometrowej drogi wodnej w Sztolni Królowa Luiza w Zabrzu – części XIX-wiecznej Głównej Kluczowej Sztolni Dziedzicznej).
Zabytkowa Kopalnia Srebra to z kolei jedyna w Polsce trasa turystyczna, wytyczona w podziemiach będących pozostałością po dawnych kopalniach rud srebra, ołowiu i cynku. Stanowi niewielki fragment dawnej kopalni Fryderyk. Do zwiedzania została udostępniona w 1976 r. Przygotowany dla zwiedzających prawie dwukilometrowy szlak przebiega na głębokości 40 m pod ziemią.
Tarnogórskie zabytki objęte wpisem UNESCO wyróżnia wyjątkowy system gospodarowania wodami podziemnymi. Wodę z tych wyrobisk wykorzystywano nie tylko w celach przemysłowych, ale też spożywczych, co jest unikatem w skali świata. Zachowany zakład wodociągowy, który powstał na wyrobiskach górniczych pokazuje, jak bardzo rozwinięty był niegdyś przemysł w tej części Europy.(PAP)
autor: Mateusz Babak
mtb/ dki/
