Księga, w której zapisywano personalia Żydów wracających po wojnie do Oświęcimia, a także oryginalne pieczątki miejscowej kongregacji wyznaniowej trafiły do zbiorów oświęcimskiego Centrum Żydowskiego. Eksponaty te będą zaprezentowane jeszcze w br.
„Na ręce dyrektora Centrum Tomasza Kuncewicza pamiątki przekazała przewodnicząca Irgun Jocej Oświęcim, czyli stowarzyszenia byłych mieszkańców Oświęcimia, Rachel Jakimowski” – powiedział Artur Szyndler z oświęcimskiego Centrum Żydowskiego.
Centrum Żydowskie w Oświęcimiu jest jedynym śladem po żydowskiej obecności w mieście, którego nazwę podczas wojny Niemcy zmienili na Auschwitz. Przed wojną ta społeczność stanowiła ponad 60 procent kilkunastotysięcznego miasta.
Księga zawiera ponad 100 nazwisk, nie tylko oświęcimskich Żydów, ale również tych, którzy się tam znaleźli. Wśród danych - oprócz nazwiska – znalazły się daty powrotu do miasta oraz nazwy miejsca, z którego konkretna osoba przyjechała. Najczęściej były to niemieckie obozy. Księgę najprawdopodobniej założył pierwszy po wojnie przewodniczący oświęcimskiego Komitetu Żydowskiego Maurycy Bodner. Pieczątki Kongregacji pochodzą natomiast z 1946 roku.
Szyndler poinformował, że pamiątki zostaną zaprezentowane na nowej stałej ekspozycji muzealnej w Centrum. Otwarta będzie jeszcze w bieżącym roku. Znajdą się na niej między innymi niektóre z odnalezionych w 2004 roku elementów wyposażenia zniszczonej przez Niemców w 1939 roku Wielkiej Synagogi w Oświęcimiu. Skarb był zakopany na terenie nieistniejącej świątyni.
Centrum Żydowskie w Oświęcimiu jest jedynym śladem po żydowskiej obecności w mieście, którego nazwę podczas wojny Niemcy zmienili na Auschwitz. Przed wojną ta społeczność stanowiła ponad 60 procent kilkunastotysięcznego miasta.
Celem placówki, która powstała w 2000 roku, jest kultywowanie pamięci o żydowskich mieszkańcach miasta oraz edukacja ze szczególnym uwzględnieniem problematyki Holokaustu i współczesnych zagrożeń związanych z nietolerancją i uprzedzeniami. W jej ramach działa muzeum żydowskie, synagoga Chewra Lomdej Misznajot oraz centrum edukacyjne.
Pierwsi Żydzi zamieszkali w Oświęcimiu w początkach XVI wieku. Po II wojnie światowej wróciło ich 186. Większość opuściła później miasto. W latach 60. powrócił do niego Szymon Kluger, który pod koniec życia był ostatnim Żydem mieszkającym w mieście. Zmarł w 2000 roku. Spoczywa na miejscowym kirkucie.
Na przełomie XIX i XX wieku w mieście było 10 synagog i domów modlitwy. Wojnę przetrwała jedynie Chewra Lomdej Misznajot. (PAP)
szf/ ls/
