Zamek Królewski w Warszawie. Fot. PAP/L. Szymański
Zamek Królewski, choć zniszczony, nie dał się unicestwić. Potrafił się odrodzić i dziś jest naszą wielką dumą – napisała marszałek Sejmu Elżbieta Witek w liście skierowanym do uczestników poniedziałkowej gali z okazji pięćdziesięciolecia odbudowy Zamku Królewskiego w Warszawie.
Poniedziałkowa gala na Zamku Królewskim była zwieńczeniem pierwszego roku obchodów pięćdziesięciolecia rozpoczęcia jego odbudowy. Jubileusz został zainaugurowany, rok temu, w pięćdziesiątą rocznicę powołania Społecznego Komitetu Odbudowy Zamku i rozpoczęcia prac przy odbudowie. W liście do uczestników uroczystości marszałek Elżbieta Witek podkreśliła, że społeczne zaangażowanie na rzecz odbudowy Zamku Królewskiego wynikało z traktowania go nie tylko jako dzieła architektury, ale również symbolu suwerenności państwa i okresu jego największej potęgi. „To także znak ciągłości naszej państwowości. Odbywające się tu uroczystości nawiązują do tradycji I i II Rzeczypospolitej” – dodała marszałek Sejmu.
W trakcie gali wiceminister kultury i dziedzictwa narodowego Jarosław Sellin w imieniu prezydenta RP odznaczył Medalami Stulecia Odzyskanej Niepodległości i Medalami Zasłużony Kulturze - Gloria Artis osoby zasłużone dla warszawskiego zamku. Odnosząc się do pięćdziesięciolecia rozpoczęcia odbudowy podkreślił, że było to dzieło niemożliwe do zrealizowania bez spontanicznego zaangażowania społecznego. „Wdzięcznością ogarniamy Polaków w kraju i zza granicy. Wielu z nas pamięta tamtej entuzjazm, który przyczynił się do odbudowy Zamku. Dzięki ich hojności Zamek Królewski może być skarbnicą wspaniałych arcydzieł” – podkreślił wiceminister. Przypomniał także o organizowanych w zeszłym roku wystawach, takich jak m.in. „Caravaggio i inni mistrzowie. Arcydzieła z kolekcji Roberta Longhiego” i „Arcydzieła z Watykanu. Wystawa w stulecie urodzin Jana Pawła II”.
Dyrektor Zamku Królewskiego prof. Wojciech Fałkowski, podsumowując dotychczasowe obchody rocznicy odbudowy i zapowiadając kolejne wystawy powiedział, że „Zamek jest zwrócony ku przyszłości, niesie bagaż przeszłości i dziedzictwo nazywane polskością ku czasom, które są przed nami”. W ciągu najbliższych miesięcy na Zamku Królewskim odbędą się trzy wystawy jubileuszowe „Bernardo Bellotto 300”, „Splendor i wiedza. Biblioteka Królewska Stanisława Augusta”, „Jan Piotr Norblin – kronikarz ciekawych czasów”, konferencje naukowe i debaty, cykl „Arcydzieła na Zamku” oraz 2. Festiwal Muzyki Barokowej.
Częścią obchodów było otwarcie wystawy „Paolo Uccello. Madonna z Dzieciątkiem”, która będzie dostępna dla publiczności od 25 stycznia. Włoski malarz był jednym z najznamienitszych przedstawicieli quattrocenta. Obraz wyeksponowany zostanie w bliskim sąsiedztwie pochodzących z zamkowej kolekcji dzieł czterech innych włoskich mistrzów z okresu średniowiecza i wczesnego renesansu. Paolowi Uccellowi towarzyszyć będą: Taddeo Gaddi, Rossello di Jacopo Franchi, Pietro Lorenzetti, Andrea di Nerio, Rossello di Jacopo Franchi. Pokaz obrazu Uccella wpisuje się w dłuższy cykl spotkań z arcydziełami europejskiego malarstwa, który w najbliższych latach będzie się odbywał pod hasłem „Arcydzieła na Zamku”.
Uccello (wł. ptak) to pseudonim używany przez malarza co najmniej od drugiej polowy lat 30. XV w., wiążący się z jego zamiłowaniem do rysowania zwierząt. Jednym z najbardziej znanych dzieł artysty jest monumentalne malowane epitafium z iluzjonistycznym pomnikiem konnym kondotiera Sir Johna Hawkwooda, wykonane we florenckiej katedrze w 1436 r. Fresk, naśladujący rzeźbę z marmuru, jest doskonałym przykładem wykorzystania perspektywy dla osiągnięcia zachwycającego efektu. Wśród arcydzieł mistrza należy także wymienić trzy duże sceny upamiętniające bitwę pod San Romano z 1432 r., w której Florentyńczycy starli się z wojskami Sieny. Malowidła te, zamówione przez Medyceuszy, ozdobiły ich florencką rezydencję. Paolo Uccello cieszył się sławą wirtuoza perspektywy. Tworzył we Florencji, Wenecji, Bolonii oraz Padwie. Malował freski i obrazy tablicowe, projektował mozaiki i intarsje. W wieku 10 lat pracował pod okiem Ghibertiego przy dekoracji drugich drzwi do Baptysterium florenckiego. Twórczość Uccella wywarła wpływ na wielu słynnych malarzy, takich jak Piero della Francesca, Albrecht Dürer czy Leonardo da Vinci.
Prof. Wojciech Fałkowski powiedział, że twórczość Paulo Uccello fascynowała go już kilkadziesiąt lat temu, ponieważ wybiegała poza kanon sztuki późnego średniowiecza i wczesnego renesansu, a jednocześnie reprezentowała wspaniałe walory dekoracyjne. Wspominał również niedawne kontakty z prywatnym właścicielem prezentowanego obrazu „Madonna z Dzieciątkiem”. „Chciałem zaproponować mu trzymiesięczny depozyt na Zamku, który to jest zwyczajowym okresem wypożyczenia działa sztuki. Odparł, że z przyjemnością przekaże go nam na rok. W ten sposób możemy obcować z fenomenem złotego wieku malarstwa florenckiego przełomu średniowiecza i czasów nowożytnych” – powiedział dyrektor Fałkowski.
Wystawa „Paolo Uccello. Madonna z Dzieciątkiem” została włączona w stałą trasę zwiedzania w ramach biletu do Galerii Arcydzieł. Będzie dostępna do 10 stycznia 2023 r. (z przerwą konserwatorską od 15 do 18 lutego) od wtorku do niedzieli w godz. 10.00–17.00 (ostatnie wejście o godz. 16.00).(PAP)
Autor: Michał Szukała
szuk/ aszw/
